Çeka: Revizyonlar arasındaki fark

'''Çeka''' ([[Rusça]]:ЧК - чрезвычайная комиссия ''çrezvıçaynaya komissiya'', IPA: [tɕe.ka]) Sovyet devletininSosyalist Cumhuriyetler Birliği'nin ilk güvenlikistihbarat kurumuve olangüvenlik teşkilattırteşkilatı. 20 Aralık 1917 tarihinde [[Vladimir Lenin]] ve daha sonra [[Feliks Dzerjinski]] tarafından yayınlanan bir kararname ile kurulmuşturkuruldu. 1922'den sonra Çeka birçok kez yeniden yapılanmaya uğramıştıruğradı. Sovyet rejiminin karşı-devrimci faaliyetlerin saldırılarına karşı ayakta kalması için hayati önem arzeden bir siyasi-askerî kuvvet haline gelmiştirgeldi. 1921 yılında Çeka'nın bir parçası olan ''Cumhuriyetin İç Savunması için Birlikler'' adıyla kurulan örgüt 200.000 kişiden oluşmaktaydı.

Çeka,'nın kuruluşu [[Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği|Sovyetler Birliği]]'nin ilk günlerinde [[Ekim Devrimi]]'nden hemen sonra Feliks Dzerzhinsky'nin teklifiyle 4 Aralık 1917'de Petrograd SovyetSovyeti'ininnin Askeri Devrimci Komitesi tarafından "[[Karşı devrim]] ile savaş komisyonu" olarak önerildi. Üyeleriİlk üyeleri Skrypnik, Flerovski, Blagonravov, Galkin ve Trifonov gibi [[Bolşevik]]lerdi. Çeka 20 Aralık 1917 tarihinde Sovnarkom'un (Sovyetler Birliği Kabinesihükümeti) kararıyla kuruldu. Sovnarkom'un bir alt komitesiydi ve işlevi "karşı devrim ve sabotajı ortadan kaldırmak, karşı devrimcileri ve sabotajcıları devrim mahkemelerine teslim etmek ve 'müsadere, yiyecek karnesinden mahrum bırakma halk düşmanlarının listesini yayınlama, yıkıcı faaliyetlerde bulunanları tutuklama vb.' gibi baskıönleyici tedbirlerinitedbirleri uygulama" idi. Çekanın ilk özgün üyeleri Peters, Ksenofontov, Averin, Ordzhonikidze, Peterson, Evseev ve Trifonov idi fakat ertesi gün Averin, Ordzhonikidze ve Trifonov; Fomin, Shchukin, Ilyin, and Chernov ile değişti. 28 Aralık 1917 tarihinde yayınlanan genelgede Çeka'nın ilk merkez binasının adresi "Petrograd, Gorokhovaya 2, 4ncü kat" idi. Çeka üyeleri genellikle Bolşeviklerden oluşurdu ancak Ocak 1918'de Sosyalist Devrimci SR Partisinin sol-SR hizbinin üyeleri de tertiplenme komitesine katıldı. Solcu Sosyalist Devrimciler Bolşevik idareye karşı giriştikleri isyan sonrasında 1918 sonunda tutuklandılar veya devlet kademelerinden ihraç edildiler. 1922'de Çeka, Rusya [[Rusya Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyeti|SFSR]]'si [[NKVD]]'nin bir kolu olan Devlet Siyasi İdaresi'ne veya GPU'ya dönüştürüldü.