Vikipedi

Kâzım Karabekir: Revizyonlar arasındaki fark

Etkileşimli olarak geçmişe göz at
[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
← Önceki sürümle aradaki farkSonraki sürümle aradaki fark →
İçerik silindi İçerik eklendi
GörselVikimetin
Aybeg (mesaj | katkılar)
Devriyeler
47.331 değişiklik
Değişiklik özeti yok
66. satır:
 
=== Kurtuluş Savaşı ===
[[Dosya:KarabekirXV Corps.jpg|200px|thumb|sol|XV. Kolordu Komutanı Kâzım Karabekir [[Trabzon]] 'da, 19 Nisan 1919.]]
[[Dosya:Karabekir poster.jpg|200px|thumb|sol|Karabekir'in zaferden sonra çıkarılan bir posteri: ''Ermenistan fatihi ve yetimler babası, muzaffer Şark ordularımızın kumandanı Kâzım Karabekir Paşa hazretleri'']]
[[Dosya:Karabekir and his staff at Istanbul in 1924.jpg|200px|thumb|sol|I. Ordu Komutanı Kâzım Karabekir kurmaylarıyla birlikte [[İstanbul]]'da, 1924.]]▼
[[Türk Kurtuluş Savaşı]]'nı başlatan komutanların arasında Anadolu'ya ilk geçen komutan oldu. 19 Nisan 1919 tarihinde [[Trabzon]]'a geldi. 19 Mayıs 1919 tarihinde [[Samsun]]'a çıkarak [[Kurtuluş Savaşı]]'nı başlatmış olan 9. Ordu Müfettişi Mirliva [[Mustafa Kemal Atatürk|Mustafa Kemal Paşa]]'nın [[İstanbul]]'daki Osmanlı padişahı [[VI. Mehmed|Mehmed Vahdettin]] ile haberleşmeleri sonucu görevinden istifa etmesi üzerine, [[İstanbul]]'dan bizzat kendisine gönderilen ve Mustafa Kemal Paşa'yı tutuklamasını emreden telgrafa rağmen ''Ben ve kolordum emrinizdedir Paşam!'' sözünü söyleyerek [[Mustafa Kemal Atatürk|Mustafa Kemal Paşa]]'nın emrine girdi. Ardından [[Erzurum Kongresi]]'nin düzenlenebilmesi için büyük gayret gösterdi ve askeri güvenliği sağladı.
 
77. satır:
 
=== Sovyet Rusya-TBMM İlişkileri açısından Kâzım Karabekir Paşa ===
[[Dosya:Fahreddin-Fevzi-Mustafa Kemal-Karabekir at Izmir in 1924.jpg|200px|thumb|sağ]]|Fahreddin (Altay), Fevzi (Çakmak), Mustafa Kemal (Atatürk) ve Kâzım Karabekir]]
Sovyet Rusya ile imzalanacak dostluk antlaşması için [[Bekir Sami Bey]] başkanlığında bir delegasyon, 11 Mayıs 1920 tarihinde [[Ankara]]’dan hareketle 19 Temmuz 1920'de [[Moskova]]'ya ulaştı. Dostluk antlaşmasının esasları 24 Ağustos 1920 tarihinde hazır olmakla beraber, [[Bekir Sami Bey]]'in bu antlaşmayı imzalaması mümkün olmadı. Çünkü Sovyet Rusya, [[Bitlis]], [[Van]] ve [[Muş]] illerinin [[Ermenistan]]'a terk edilmesini istedi.
 
Fakat Kâzım Karabekir Paşa komutasındaki Türk Kuvvetleri Eylül 1920 tarihinde taarruza geçip, [[Brest-Litovsk Antlaşması]] ile Türkiye'ye verilen ve [[Misak-ı Milli]] hudutları dahilinde olan [[Sarıkamış]], [[Kars]], [[Ardahan]], [[Artvin]] ve [[Batum]]'u aldıktan sonra [[Gümrü]]'yü de ele geçirince, [[Menşevik]] iktidarı altındaki Ermeni hükûmeti barışa yanaşmak zorunda kaldı ve 3 Aralık 1920 tarihinde Ermenistan ile [[Gümrü Antlaşması]] imzalandı. Bu arada, [[Bolşevik]]ler de Ermenistan'da iktidarı ele geçirmişlerdi. Bu şekilde Ermenistan meselesi kendiliğinden çözümlenmiş oluyordu. Kazanılan bu zaferler üzerine Sovyet Rusya, Millî Mücadele'ye daha fazla önem vermeye başladı.
Satır 84 ⟶ 85:
 
== Siyasî kariyeri ==
▲[[Dosya:Karabekir and his staff at Istanbul in 1924.jpg|200px|thumb|sol|I. Ordu Komutanı Kâzım Karabekir, kurmaylarıyla birlikte [[İstanbul]]'da, 1924.]]
[[Dosya:Karabekir in his room during an interview.jpg|200px|thumb|sağ|Kâzım Karabekir, bir görüşmede, 1939.]]
15 Ekim 1922 tarihinde [[Ankara]]'ya geldi. [[Edirne]] Milletvekili sıfatı ile 30 Ekim'den itibaren meclis çalışmalarına devam etti. 17 Şubat 1923 tarihinde Türkiye'de ilk defa toplanan [[İzmir İktisat Kongresi]]'ne başkanlık yaptı. 29 Haziran 1923 tarihinde TBMM'nin İkinci Devresi'nde İstanbul Milletvekili seçildiği dönemde; Doğu Cephesi komutanlığı görevini de fiili olarak devam ettirmekte idi. 21 Kasım 1923 tarihinde "Millî Mücadelemizde Siyasi ve Savaş Yararlılığı" görülenlere verilen kırmızı ve yeşil şeritli [[İstiklal Madalyası]] ile ödüllendirildi. 21 Ekim 1923 tarihinde Birinci Ferik rütbesine terfi etti ve son askeri görevi olan 1. Ordu Müfettişliği'ne atandı. 26 Ekim 1924 tarihinde bu görevinden istifa ederek sadece siyasi alanda faaliyet gösterdi.
 
9 Kasım 1924 tarihinde [[Cumhuriyet Halk Partisi|CHP]]'den istifa etti. 17 Kasım 1924 tarihinde [[Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası]] kurucuları arasında yer aldı ve bir süre sonra da bu partinin genel başkanı oldu. [[İsmet İnönü|İsmet Paşa]] Hükümeti'nin [[Takrir-i Sükûn Kanunu]] çıkarmasından sonra Doğu'da [[Şeyh Said İsyanı]] çıkmışçıktı ve bu isyanda TCF'nin de rolü olduğu iddia edildi. İsmet İnönü başkanlığındaki hükûmet tarafından bu olay bahane edilerek 5 Haziran 1925 tarihinde Bakanlar Kurulu kararı ile tüm muhalif gazeteler ve partilerle birlikte TCF de temelli kapatıldı. Ayrıca Kâzım Karabekir, Haziran 1926 tarihinde Cumhurbaşkanı Gazi Mustafa Kemal'e düzenlenen [[İzmir Suikastı]] girişimi ile ilgili olarak tutuklandı ve [[İstiklal Mahkemesi]]'nde idam ile yargılandıysa da beraat etti.
 
1927 yılında [[Türkiye Büyük Millet Meclisi|TBMM]]'nin ikinci Dönemi sona erince milletvekilliği son buldu. Ordu açığında 5 Aralık 1927 tarihinde "Müşir" rütbesine hazırken resen emekliye sevk edildi. Bu dönemden sonra uzun bir süre siyasetten uzaklaştırılarak inzivaya çekilmek zorunda kaldı ve yönetimle olan anlaşmazlığı yüzünden sıkıyönetim altında tutulması istenen 84 kişilik "muhalifler" listesinin başında yer aldı.<ref>{{web kaynağı|url=http://www.milliyet.com.tr/Default.aspx?aType=YazarDetay&ArticleID=505152&AuthorID=62&ver=44|başlık=Bir de Karabekir’i okumak|yazar=Taha Akyol|tarih=14 Mart 2008|yayıncı=Milliyet|arşiv=evet|arşivtarihi=15 Nisan 2016|arşivurl=http://webcache.googleusercontent.com/search?q=cache:oYIY-8ivPnwJ:www.milliyet.com.tr/-/taha-akyol/siyaset/siyasetyazardetay/14.03.2008/505152/default.htm+&cd=1&hl=tr&ct=clnk&gl=tr}}</ref> 10 sene sürekli takip ve gözaltında tutuldu ve hatıralarını yazdığı "İstiklal Harbimiz" adlı eseri zamanın hükûmetinin kararıyla "[[Takrir-i Sükun]]" kanunu uyarınca toplatıldı. Belki de en sıkıntılı yıllarını bu dönemde geçirdi. [[Mustafa Kemal Atatürk]]'ün vefatının ardından 26 Ocak 1939 tarihinde İstanbul Milletvekili seçildi. 1943 yılında tekrar milletvekili seçildi ve 5 Ağustos 1946 tarihinde yapılan TBMM başkanlık seçimlerinde Meclis Başkanı seçildi. 26 Ocak 1948 tarihinde 66 yaşında iken geçirdiği bir kalp krizi sonucu [[Ankara]]'da vefat etti. Törenle [[Cebeci Askeri Şehitliği]]'ne defnedilen cenazesi sonraki yıllarda [[Devlet Mezarlığı]]'na nakledildi. 2010 yılınyılının başında dönemin Genelkurmay Başkanı [[İlker Başbuğ]] Kâzım Karabekir'in ölüm yıl dönümünü ilk kez andı.<ref>{{web kaynağı|url=http://www.haber7.com/yazarlar/murat-yetkin/477357-genelkurmay-kazim-karabekiri-tarihten-bugune-tasirken|başlık=Genelkurmay, Kazım Karabekir'i tarihten bugüne taşırken|tarih=31 Ocak 2010|yayıncı=Haber7.com||arşiv=evet|arşivtarihi=15 Nisan 2016|arşivurl=http://www.haber7.com/yazarlar/murat-yetkin/477357-genelkurmay-kazim-karabekiri-tarihten-bugune-tasirken}}</ref>
 
[[Bulgarca]], [[Fransızca]], [[Almanca]] ve [[Rusça]] bilmekteydi.
Satır 97 ⟶ 99:
Evlilik hayatına 1924 yılında 42 yaşındayken [[Aydın]]lı Cemal Bey'in kızı İclal Hatun (1900-1954) ile adım attı. Bu evlilikten 1927 yılında Hayat (1927-?) ve Emel (1927-1984) adında ikiz ve Timsal (26 Ocak 1941-?) adlarında üç kız çocuk sahibi oldu.<ref>[http://www.kazimkarabekirvakfi.org.tr/ Kâzım Karabekir Vakfı]</ref>
 
== Kendi eserleri ve hakkında yazılanlar ==
== Eserleri ==
* ''Ankara'da Savaş Rüzgarları''
* ''Bir Düello ve Bir Suikast'' [ISBN 975-7369-39-X]
Satır 143 ⟶ 145:
 
== Ayrıca bakınız ==
* [[Kâzım Karabekir Paşa Müzesi|Kâzım Karabekir Paşa Müzesi 2]]
 
== Kaynakça ==
"https://tr.wikipedia.org/wiki/Kâzım_Karabekir" sayfasından alınmıştır