Millî Edebiyat: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
Sae1962 (mesaj | katkılar)
k Küçük düzeltmeler yapıldı.
Paseyn (mesaj | katkılar)
Sae1962 (mesaj) tarafından yapılmış 1 değişiklik geri alındı: Kaynakça olacak kaynaklar değil. (TW)
1. satır:
{{Uzman}}{{Türk Edebiyat Tarihi}}
'''MillîMilli Edebiyat Dönemi''', [[II. Meşrutiyet]] ile [[Türkiye Cumhuriyeti|Cumhuriyet]]’inCumhuriyet’in ilk yılları arasında faaliyet gösteren edebiyat akımıdır. Genellikle [[Ali Canip Yöntem]], [[Ömer Seyfettin]] ve [[Ziya Gökalp]]'in [[Genç Kalemler]] dergisinde savundukları [[Yeni Lisan Hareketi]] ile başlatılır. Dilde sadeleşme, şiirde aruzun yerine hece vezni, içerikte halkın sorunları ve yerli yaşam MillîMilli Edebiyat Dönemi'ninDöneminin temeline oluşturur. Bu dönemde Türk edebiyatı Doğu ve Batı taklitçiliğinden kurtarılmaya çalışılmış, yalın bir anlatım benimsenmiştir. Ayrıca Türk kültürü ve tarihi, incelenmemiş bir hazine olarak kabul edilmiştir.
 
XX. yüzyıl Türk edebiyatında en çok bahsi geçen bir akım olmakla beraber belli kuruluş zamanı ve beyannamesi bulunmadığı, hatta mensuplarını tek bir grup olarak düşünmek kolay olmadığı için millîmilli edebiyatın ne olduğu hususunda tartışmalar daha o zamanlar başlamış, Cumhuriyet’ten sonraki yıllarda da devam etmiştir. Bu sebeple MillîMilli Edebiyat Dönemi'niDönemini, şahsiyetlerini ve eserlerini sıralamakta birtakım ayrılıklar bulunmaktadır. MillîMilli edebiyat kavramının tarifi de bu akımın gelişme süreci içinde az çok değişikliğe uğramıştır. Fikir olarak çok defa aynı yılların [[Türkçülük]] ideolojisinin etkisiyle millîmilli edebiyat ile milliyetçi edebiyatın birbirine karıştırıldığı da görülmüştür.<ref name=TDV>{{Web kaynağı | ad1 = TDV | başlık = Millîmilli edebiyat | url = http://www.islamansiklopedisi.info/dia/ayrmetin.php?idno=300072&idno2=c300048#1 | website = islamansiklopedisi.info | yayıncı = isam | erişimtarihi = 16 Eylül 2015 | arşivurl = http://web.archive.org/web/20160402122445/http://www.islamansiklopedisi.info/dia/ayrmetin.php?idno=300072&idno2=c300048 | arşivtarihi = 2 Nisan 2016}}</ref>
 
==Oluşumu ==
[[Dosya:Ömer Seyfettin Portresi.jpg|thumb|Öykücü, [[Ömer Seyfettin]]]]
[[Tanzimat edebiyatı|Tanzimat Dönemiyle]] beraber Türk edebiyatında Doğu etkisi azalmaya başlamış, halihazırda var olan biçim ve tekniklerin yerini Batı kökenli edebiyat unsurları almaya başlamıştı. Türk edebiyatçılar Batı; özellikle [[Fransız edebiyatı]]ndan önemli ölçüde etkilenmişlerdi. Ancak bu dönemde MillîMilli Edebiyat Dönemi'ndeDöneminde olduğu gibi edebiyatta millileşme ve öze dönüş söz konusu değildi. Tanzimat Döneminde toplumsal konular işleme, hece ölçüsü kullanma gibi bazı denemeler olsa da bu çabaların ciddileşmesi ve başarıya ulaşması ancak bir dizi siyasi olay sonucu [[Osmanlıcılık]], [[Türkçülük]], [[Milliyetçilik]] gibi ideolojilerle beraber konu seçiminde halka yöneliş ve toplum için sanat anlayışı en nihayetinde de dilde sadeleşme yani millîmilli edebiyat akımının baş göstermesi ile olmuştur.
 
Türk kültür tarihinde millîmilli edebiyat ibaresini ilk defa ''“Âtî-i Edebîmiz”'' başlığıyla [[Genç Kalemler]]
dergisinde [[Ali Canip Yöntem]] kullanmıştır.<ref name=sbd.ogu>{{Web kaynağı | ad1 = sbd.ogu | başlık = MillîMilli edebiyat dönemi | url = http://sbd.ogu.edu.tr/makaleler/3_1_Makale_5_.pdf | website = sbd.ogu.edu.tr | erişimtarihi = 16 Eylül 2015 | arşivurl = http://web.archive.org/web/20130319193156/http://sbd.ogu.edu.tr:80/makaleler/3_1_Makale_5_.pdf | arşivtarihi = 19 Mart 2013}}</ref> Dergi millîmilli edebiyat akımının öncüsü olmuş; millîmilli bir edebiyat oluşturulması için önce dilde sadeleşme gerektiğini savunarak [[Yeni Lisan Hareketi]]ni başlatmıştır. Türkçenin sadeleşmesi konusunda en kalıcı atılımı, Yeni Lisancılar başarmıştır. [[Ömer Seyfettin]], [[Ziya Gökalp]] öncülüğündeki [[Genç Kalemler]] ve [[Yeni Lisan Hareketi]] ''“Millî“Milli bir edebiyat millîmilli bir dille yaratılabilir."'' görüşünü ortaya atıp, Türkçenin sadeleşmesi için çalışmışlardır.<ref name=yegitek>{{Web kaynağı | ad1 = yegitek | başlık = millîmilli edebiyat dönemi (1911-1923) | url = http://yegitek.meb.gov.tr/aok/Aok_Kitaplar/AolKitaplar/Turk_edebiyati_6/2.pdf | website = yegitek.meb.gov.tr | yayıncı = meb | erişimtarihi = 16 Eylül 2015 | arşivurl = http://web.archive.org/web/20131008015944/http://yegitek.meb.gov.tr:80/aok/Aok_Kitaplar/AolKitaplar/Turk_edebiyati_6/2.pdf | arşivtarihi = 8 Ekim 2013}}</ref>
 
== Dönemin özellikleri ==
15. satır:
* Yazı dilinde [[İstanbul]] Türkçesinin esas alınması gerektiği savunulmuştur.
* Türkçeyi yabancı dillerin etkisinden uzaklaştırmaya çalışılmıştır.
* [[Türkçe]]'de karşılıkları olan [[Arapça]] ve [[Farsça]] tamlamaların kullanılması reddedilmiştir.
* [[Türkler]]in gerçek şiirinin [[Halk Şiiri|halk şiiri]],millîmilli ölçüsünün ise [[hece ölçüsü]] olduğu savunulmuştur.
* Sözlü,sanatlı söyleyişlerden kaçınılmıştır.
* Yapıtlarda daha çok yerli ve millîmilli konulara değinilmiştir.
* Bu dönemde yazarlar ilk kez [[Anadolu]]'ya yönelmiş; memleket gerçeklerinden bahsetmişlerdir.
* Yazarlar [[Türk halk edebiyatı|Halk edebiyatından]] yararlanmıştır.<ref name=":0">[http://latifdortceliktml.meb.k12.tr/meb_iys_dosyalar/16/16/965469/dosyalar/2014_10/10044055_11.snftrkedebiyatdersnotlar.pdf ''MillîMilli edebiyat'']'', [[Türkiye Cumhuriyeti Millî Eğitim Bakanlığı|MEB]], Erişim tarihi: 21 Mayıs 2016''</ref>
 
== MillîMilli edebiyat döneminde şiir ==
Bu dönem şiiri [[Edebiyat-ı Cedide|Serveti Fünün]] şiirinden daha sadedir. Yazarlar oldukça yalın olmaya ve millîmilli konulardan bahsetmeye çalışmışlardır. [[Beş Hececiler]]in çoğu ulusal duyguları uyandıran şiirler yazma eğilimi göstermişlerdir. EserlerdeYapıtlarda [[Anadolu]]'ya yönelinmiştir. Kısa dönemde şiirde ulaşılan başarı [[Cumhuriyet dönemi Türk edebiyatı|Cumhuriyet döneminde]] de devam etmiştir.
 
== MillîMilli edebiyat döneminde roman ==
Bu dönemin bazı romancıları konu bakımından ilk kez İstanbul dışına çıkmışlardır. Yazarlar genel olarak konuşma dilini kullanarak toplumsal konular işlemişlerdir. Ayrıca bu dönem şiirinde olduğu gibi [[roman]] anlayışında da [[milliyetçilik]] teması sık işlenmiştir. Bu dönem romanlarında [[realizm]] ve [[natüralizm]] akımlarının etkisi görülür.
 
Dönem romancılarından [[Halide Edib Adıvar|Halide Edip Adıvar]] millîmilli mücadeleye katılmış,savaşlarda gösterilen kahramanlıklar ve direnişlerden yapıtlarında bahsetmiştir. Yazarın [[Ateşten Gömlek]] ve [[Vurun Kahpeye]] adlı romanları millîmilli mücadeleden izler taşır.
 
[[Yakup Kadri Karaosmanoğlu]] eserlerinde ülke gerçeklerine eleştirel bir üslupla yaklaşmış, Yaban romanında [[Türk Kurtuluş Savaşı|kurtuluş savaşı]] dönemlerinden bahsetmiştir.
35. satır:
 
== Dönemin önemli sanatçıları ==
* [[Ömer Seyfettin]]
* [[Ziya Gökalp]]
* [[Mehmet Emin Yurdakul]]
* [[Ali Canip Yöntem]]
* [[Mehmet Fuad Köprülü|Mehmet Fuat Köprülü]]
* [[Yakup Kadri Karaosmanoğlu]]
* [[Halide Edib Adıvar|Halide Edip Adıvar]]
* [[HalideReşat NusretNuri ZorlutunaGüntekin]]
* [[Refik Halit Karay]]
* [[Mehmet Âkif Ersoy|Mehmet Akif Ersoy]]
* [[Mehmet Emin Yurdakul]]
* [[Mehmet Fuad Köprülü]]
* [[Ömer Seyfettin]]
* [[Refik Halit Karay]]
* [[Reşat Nuri Güntekin]]
* [[Yahya Kemal Beyatlı]]
* [[YakupHalide KadriNusret KaraosmanoğluZorlutuna]]
* [[Ziya Gökalp]]
 
== Ayrıca bakınız ==
* [[Tanzimat Edebiyatı|Tanzimat edebiyatı]]
* [[Cumhuriyet Dönemi Türk Edebiyatı]]
* [[Edebiyat-ı Cedide]]
* [[Cumhuriyet Dönemidönemi Türk Edebiyatıedebiyatı]]
* [[Nayiler]]
* [[Nev Yunanilik]]
* [[Tanzimat EdebiyatıNayiler]]
 
== Kaynaklar ==
{{kaynakça}}
 
== Kaynakça ==
{{Kaynakça}}
{{Yeni Türk edebiyatı}}
 
[[Kategori:Türk edebiyatı]]
[[Kategori:Batı etkisinde Türk edebiyatı]]
[[Kategori:Milli edebiyat| ]]
[[Kategori:Batı etkisinde Türk edebiyatı]]
[[Kategori:Türk edebiyatı]]
"https://tr.wikipedia.org/wiki/Millî_Edebiyat" sayfasından alınmıştır