Mısır Hidivliği: Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmiş revizyon] | [kontrol edilmiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
Değişiklik özeti yok Etiketler: Mobil değişiklik Mobil ağ değişikliği |
Teacher0691 (mesaj | katkılar) düzeltme AWB ile |
||
108. satır:
== Tarihçe ==
Ailenin atası [[İbrahim Ağa]], aslen [[Konya]]lı olup, [[Osmanlılar]] devrinde [[Edirne]]’ye gelmiş ve [[Makedonya Cumhuriyeti|Makedonya]]’da [[Kavala]] şehri kalesine [[bekçi]]başı tayin edilmişti. Kavala’ya yerleşen İbrahim Ağa'nın kardeşi [[Tosun Ağa]], şehrin mütesellimi, onun oğlu [[Ali Tosun Paşa]] da, [[Osmanlı Devleti]]'nde [[beylerbeyi]] vazifesindeydi. Kavalalıların en meşhur şahsiyeti, [[Kavalalı Mehmet Ali Paşa]]'dır. Kendisini, [[Osmanlı]] [[Sultan]]ı [[III. Selim]] (1789-1807) [[vezir]]lik rütbesiyle Mısır valisi tayin etmiş, o da bilâhare ''[[Kavalalılar Hanedanı]]nı'' kurmuştur.
Kavalalılar, önceleri [[Arabistan]]'daki [[Vehhâbîler]]e ve [[Osmanlılar]]a karşı ayaklanan [[Rumlar]]a karşı mücadelelerde başarılı olarak Osmanlılara yardımcı oldular ama daha sonra Mehmet Ali Paşa'nın [[Suriye]]'yi de ele geçirmek istemesi Osmanlı padişahı [[II. Mahmut]]'la [[Kavalalı Mehmed Ali Paşa|Mehmed Ali Paşa]]'nın arasının açılmasına sebep oldu. Oğlu [[Osmanlı-Mısır Savaşı|İbrahim Paşa'nın isyanı]], [[Osmanlılar]]ı içeride ve dışarıda güç duruma düşürdü.
114. satır:
Kurulduğu tarih olan 1805'ten 1868 tarihinde kadar olan zaman Mısır'ın yöneticileri olan Kavalalı soyundan yöneticiler dış işlerinde Osmanlı Devleti'ne bağlı görünmek amacıyla [[vali]] unvanını kullanmıştır. 1868'den itibaren ise Osmanlı Devleti'nin merkezi otoriteyi kuvvetlendirmek için [[eyalet]] [[sistem]]inden [[vilayet]] sistemine geçmesiyle beraber ilk defa [[İsmail Paşa]] [[vali]] unvanı yerine [[hidiv]] unvanını kullanarak Mısır'ın sıradan bir Osmanlı vilayeti olmadığını göstermek istemiştir.
İsmail Paşa, [[İngilizler|İngiliz]] ve [[
1882'de kurulan Mahmud Sami el-Barudi hükümetinde savaş bakanı olan milliyetçilerin önderi [[Arabi Paşa]]'nın saygınlığının iyice artması üzerine Mısır'daki otoritesi zayıflayan ve hidivliği tartışılmaya başlanan Hidiv Tevfik Paşa, [[Britanya İmparatorluğu|İngiltere]] ve [[Fransa]]'dan yardım istedi. İngiliz donanmasının [[İskenderiye]]'yi bombalaması (Temmuz 1882) üzerine muhalefet tarafından hain ilan edilen Tevfik Paşa İngilizlere sığınmak zorunda kaldı. Osmanlı Devleti'nin karşı çıkmasına rağmen Mısır'ı işgal eden İngilizler [[Arabi Paşa Ayaklanması|Et-Tellü'l-Kebir]]'de Mısır ordusunun [[başkomutan]]ı [[Arabi Paşa|Arabi (Urabi) Paşa]]'yı bozguna uğratarak (Eylül 1882) milliyetçi hareketi ezdiler; böylece Tevfik Paşa, hidiv olarak yeniden [[Kahire]]'ye geri döndü ve bundan sonra hidivliğini ancak işgal güçlerinin denetimi altında sürdürebildi. Osmanlı Devleti, İngilizleri zorla Mısır'dan çıkaramayacağını bildiğinden [[İstanbul Antlaşması (1885)|İngilizlerle anlaşmak zorunda kaldı]]. Bu antlaşmaya göre Mısır hidivleri yine [[Kavalalılar Hanedanı]]'nından olmak şartıyla Osmanlı Devleti ve İngiltere'nin onayıyla seçilecekti. Böylece İngiltere'nin Mısır'daki varlığı Osmanlı Devleti tarafından da resmen tanınmış oldu.
| |||