Seffâh: Revizyonlar arasındaki fark

Ebû’l-Abbâs "Seffah" ''Benî Hâşim ([[Haşimoğulları]])'' sülalesinin başkanı idi. Bu sülalenin geçmişini [[Peygamber]] [[Muhammed]]’in dedesi [[Abdulmuttalib bin Haşim|ʿAbd el-Muttalib bin Hâşim]]’in babası olan [[Haşim bin Abdimenaf|Hâşim bin Abdimenâf]]’a ve ondan da peygamberin amcası olan [[Abbas bin Abdülmuttalib|Abbâs bin Abdulmuttalib]]'e dayanmakta idi. [[Haşimoğulları|Bânû Hâşim]] sülalesi dördüncü [[hâlife]] olan [[Ali bin Ebâ Tâlib Merkedî]]’ye destek sağlamışlardı. Hem [[Sünnîler]] hem de [[Şiîler]] tarafından kabul edilen birçok [[hadis]]e göre, [[Muhammed]]’in de bağlı olduğu sülalenin mensupları arasından zaman zaman bir başka büyük yol gösterici dini lider, ''[[Mehdi]]'' olarak ortaya çıkacak idi. Büyük arazileri ele geçirip idare etmekte olan [[Emevî]] [[hâlife]]leri, özellikle son [[hâlife]]ler, bu arazi ve ülkelerde yaşayan ve Arap asıllı olmayan ve hatta Arap asıllı ama tanınmış Arap aşiretlerine bağlı olmayan halka karşı uyguladıkları ayrım gösteren siyasetleri biraz yumuşatmayı tercih etmişlerse de [[Emevîler]] ülkesinde yaşıyan ve Arap olmayan halk arasında büyük bir hoşnutsuzluk bulunmaktaydı. [[Emevîler]] ise, bu hoşnutsuzluğu ortadan kaldırıcı politikalar uygulamaya yanaşmaz bir görüntü vermekteydiler.<ref name="muir">Muir, William (1923) ''The Caliphate: Its Rise, Decline and Fall. From Original Sources''. Edinburgh: John Grant (Yeni baski (2012)</ref>

 

 

743'de [[Emevî]] [[hâlife]]si [[Hişam bin Abdülmelik|Hişâm bin Abdûlmelik]]'in ölmesi dolayısıyla yerine gelen [[II. Velid]]'in sefih hayatı, hatalı vali tayinleri ve uyguladığı politikalar dolayısıyla ülkesinde hoşnutsuzluğu artırdı. Bir iç savaşın ortaya çıkmasına neden oldu ve bu iç savaşta [[II. Velid]] [[hâlife]]likden indirilip öldürüldü. Yerine geçen [[III. Yezid]]'in döneminde de iç savaş devam etti. [[II. Mervan]]'nın [[Emevî]] [[hâlife]]si olmasından sonra ülkede hoşnutsuzluk o dereceye gelmişti ki her zaman [[Emevî]] [[hâlife]]lerine bağlı olan Arap Kelb aşiretliler ve Suriye'daki askeri birlikler arasında bile fitne çıkmıştı. [[II. Mervan]] isyanları bastırmakla uğraşmaktayken efektif devlet merkezini [[Harran]]'a yerleştirdi.<ref name="muir"/>

Emeviler'in tekrar devleti ellerine geçirmesini önlemek için [[Hâlife]] Ebû’l-Abbâs Abdullâh Şeffah yeni bir plan uyguylama başvurdu. Emeviler sülalesinden geride kalanların hepsini bir gece ziyafetine çağırdı. Daha birinci öğün yemek sofraya gelmeden halifenin adamları misafir olan Emevilere saldırdılar. Ziyafete iştirak eden Emeviler üstüne üşüşerek sopa, kılıç ve kama gibi her türlü el silahı ile hepsini birer birer öldürdüler. Bu katliamdan tek kaçabilen Emevi Mervan'ın kuzeni olan [[I. Abdurrahman]] oldu ve o zaman 16 yaşinda olan bu kişi etrafta saklandıktan sonra en sonunda İspanya'ya geçebildi ve orada İspanya Emevileri devletinin başlangıcı olan [[Kurtuba]] Emirliği'ni kurmaya başladı.<ref name="muir"/>

 

 

== Ebû’l-`Abbâs Seffah'ın getirdiği yenilikler ==

Ornegin Abbasilerin ilk kuruluş döneminde İranlı asıllı [[Bermekîler]] ailesi Abbasi devlet idaresinde önemli rol oynamaya başlamışlardır. Ebu Salama ve Abdulcahm'in ölümünden sonra Halife Seffah "Halid Barmaki"'yi vezir tayin etmiştir. Vezir Halid Barmaki Seffah ile öyle yakin ilişkide olmuştur ki Halid'in yeni doğan kızının süt annesinin Seffah'ın bir eşi olduğu belirtilmektektedir. Halid Barmaki vezirlik görevine Seffah'ın ölümünden sonra onun yerine halife olan kardeşi [[Mansur (Abbasi)|Cafer Mansur]] döneminde de devam etmiştir.

 

 

Ebû’l-Abbâs Seffah'ın kurduğu yeni [[Abbâsî]] ordusu da İslâm dünyası için büyük bir yenilik getirmiştir. Daha önce [[Emevî]] hanedanı ve [[Emevîler]] Arap olmayanların ve [[İslâm]] dininde olmayanların ordularına alınmasına katiyetle aleyhtardılar. Buna karşıt olarak Ebû’l-Abbâs Seffah döneminde 755 yılına kadar [[Abbâsî]] ordularının komutanlığını Arap asıllı olmayan [[Ebû Mûslim Horasanî]] yapmıştı.

== Dış kaynaklar ==

 

* Muir, William (1924), ''The Caliphate; Its Rise, Decline and Fall From Original Sources'', Edinburgh,John Grant (Yeni baski (2012) Ulan Press) Bölüm 80-61. Websitesi: [http://www.answering-islam.org/Books/Muir/Caliphate/index.htm The Caliphate: Its Rise, Decline, and Fall - From Original Sources Table of Contents<!-- YBot tarafından 10.04.2013 tarihinde oluşturulmuştur. -->] {{ing}} (Erişim tarihi: 25.4.2010)

* Muhammad ibn Jarir al-Tabari (ed. Ehsan Yar-Shater çev. John Alden Williams)(1989-2007) ''The History of al-Ţabarī 40 Cilt'', Albany: State University of New York Press ISBN 0-88706-563-5 (Cilt 27) {{İng}}