Vikipedi

Dalga (fizik): Revizyonlar arasındaki fark

Etkileşimli olarak geçmişe göz at
[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmemiş revizyon]
← Önceki sürümle aradaki farkSonraki sürümle aradaki fark →
İçerik silindi İçerik eklendi
GörselVikimetin
düzeltme, yazış şekli: farkedi → fark edi AWB ile
"Kuantum mekaniği dalgaları" bölümündeki hatalar düzeltildi.
1. satır:
[[Dosya:2006-01-14 Surface waves.jpg|thumb|right|300px|[[Sudüzeltildihatalar]]daki [[yüzey dalgaları]]]]
'''Dalga''' (veya eski ifadesiyle '''mevce'''), bir [[fizik]] [[terim]]i olarak [[uzay]]da ve [[madde]]de yayılan ve [[enerji]]nin taşınmasına yol açan titreşime denir. '''Dalga hareketi''', orta parçaların yer değişimi sıklıkla olmadan, yani çok az ya da hiç kütle taşınımı olmadan, [[enerji]]yi bir yerden başka bir yere taşır. Dalgalar sabit konumlarda oluşan [[titreşim]]lerden oluşurlar ve zamanla nasıl ilerlediğini gösteren bir dalga denklemi ile tanımlanırlar. Bu denklemin matematiksel tanımı dalga çeşidine göre farklılık gösterir.
 
307. satır:
:<math>\lambda = \frac{h}{p}, </math>
 
''h'' [[Planck sabiti]] ve, ''p'' parçanın [[momentum]] büyüklüğüdür. of the particle. Bu hipotez [[kuantum mekaniği]]nin temelidir. Günümüzde bu dalga boyu, [[de Broglie dalgaboyu]] olarak adlandırılır.denir. Örneğin, bir [[CRT]] içinde [[elektron]] lar ın de Broglie dalga boyu yaklaşık 10 < sup > −13 < / sup > m.'' ' dirmetredir.
'' K''- yönünde ilerleyen bir dalga, dalga denklemi ile aşağıdaki gibi gösterilir:
 
:<math>\psi (\mathbf{r}, \ t=0) =A\ e^{i\mathbf{k \cdot r}} \ , </math>
321. satır:
 
Ancak, böyle belirli bir dalga boyu olan bir dalga, bir alanda sınırlandırılamaz. Bu yüzden bir dalga bir alanla sınırlandırılmış olarak gösterilemez. Bir parçacığın yerini belirlemek için de Broglie, bir [[dalga yığını]]nda, farklı dalga boylarının çakışmasının bir orta değer etrafında değiştiğini ileri sürmüştür.<ref name=Marton>{{cite book | title = Advances in Electronics and Electron Physics | page = 271 | url = http://books.google.com/?id=g5q6tZRwUu4C&pg=PA271 | isbn = 0-12-014653-3 | year = 1980 | publisher = Academic Press |volume = 53 |editor = L. Marton & Claire Marton | author = Ming Chiang Li | chapter = Electron Interference}}</ref> bir dalga yapısı, bir parçacığın dalga fonksiyonunu tanımlamak için [[kuantum mekaniği]]nde sıklıkla kullanılır. Bir dalga yığınında dalga boyu kesin değildir ve yerel dalga boyu, ana dalga boyu değerinin her iki tarafında da sapma sergiler
Yerelleştirilmiş bir parçacığın dalga fonksiyonunun gösterimi şöyle olur: bir dalga yığını [[Gauss şeklis]] nişeklini alır ve '' Gauss dalga yığını '' olarak adlandırılır.<ref name=wavepacket>{{cite book | url = http://books.google.com/?id=7qCMUfwoQcAC&pg=PA60 | title = Quantum Mechanics | author = Walter Greiner, D. Allan Bromley | page = 60 | isbn = 3-540-67458-6 | edition = 2 | year = 2007 | publisher = Springer}} and {{cite book | title = Electronic basis of the strength of materials | author = John Joseph Gilman | url = http://books.google.com/?id=YWd7zHU0U7UC&pg=PA57 | page = 57 | year = 2003 | isbn = 0-521-62005-8 | publisher = Cambridge University Press}}, {{cite book | title = Principles of quantum mechanics | author = Donald D. Fitts | url = http://books.google.com/?id=8t4DiXKIvRgC&pg=PA17 | page = 17 | isbn = 0-521-65841-1 | publisher = Cambridge University Press | year = 1999}}.</ref> Gauss dalga yığını, su dalgalarını çözümlemek için de kullanılır.<ref name=Mei>{{cite book | url = http://books.google.com/?id=WHMNEL-9lqkC&pg=PA47 | page = 47 | author = Chiang C. Mei | author-link=Chiang C. Mei | title = The applied dynamics of ocean surface waves | isbn = 9971-5-0789-7 | year = 1989 | edition = 2nd | publisher = World Scientific}}</ref>
 
Mesela bir Gauss dalga denklemi ψ şöyle olabilir:<ref name=Bromley>{{cite book | title = Quantum Mechanics | author = Walter Greiner, D. Allan Bromley | page = 60 | url = http://books.google.com/?id=7qCMUfwoQcAC&pg=PA60 | edition = 2nd | year = 2007 | publisher = Springer | isbn = 3-540-67458-6}}</ref>
327. satır:
:<math> \psi(x, \ t=0) = A\ \exp \left(-\frac{x^2}{2\sigma^2} + i k_0 x \right) \ , </math>
 
''t'' = 0 olduğu bir başlangıç zamanında, merkezi dalga boyu, merkezi dagadalga vektörü olan ''k''<sub>0</sub>, λ<sub>0</sub> = 2π / ''k''<sub>0</sub> ile bağlantılıdır. Bunun [[Fourier analiz]],<ref name=Brandt>teorisinden
 
{{cite book | page = 23 | url = http://books.google.com/?id=VM4GFlzHg34C&pg=PA23 | title = The picture book of quantum mechanics | author = Siegmund Brandt, Hans Dieter Dahmen | isbn = 0-387-95141-5 | year = 2001 | edition = 3rd | publisher = Springer}}</ref> ya da [[Heisenberg belirsizlik prensibi]]nden geldiği bilinir. Gauss dalgasının [[Fourier dönüşümü]] kendisidir.<ref name=Gauss>{{cite book | title = Modern mathematical methods for physicists and engineers | author = Cyrus D. Cantrell | page = 677 | url = http://books.google.com/?id=QKsiFdOvcwsC&pg=PA677 | isbn = 0-521-59827-3 | publisher = Cambridge University Press | year = 2000}}</ref> Verilen Gauss dalgası
343. satır:
dalga boyu sayısı λ olan dalgaların sayısı ''k''λ = 2 π.
 
Fourier dönüşümü, 1/σ tarafından belirlenen ''k'' [[dalga vektör]]nün yayılmasını gösterirken, σ parametresi, Gaussun ''x''- ekseni boyunca yayılmasına karar verir. That is, the smaller the extent in space, the larger the extent in ''k'', and hence in λ = 2π/''k''.
 
[[Dosya:GravitationalWave CrossPolarization.gif|thumb|right|Animasyon, test paçacıklarının üzerindeki çapraz kutuplaştırılmış kütle çekimsel dalgaları gösterir.]]
"https://tr.wikipedia.org/wiki/Dalga_(fizik)" sayfasından alınmıştır