Piyano: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmemiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
iç bağlantı düzeltme AWB ile
Nanahuatl (mesaj | katkılar)
Gerekçe: + vandalizm amaçlı değişiklik
9. satır:
Piyanoda herhangi bir tuşa bastığımızda keçe ile kaplanmış çekiç o tuşa ait tellere vurur, ardından geri gelir ve çekiç eski konumuna gelmesine rağmen teller titreşmeye devam eder. Bu titreşme bridge ( köprü ) yoluyla ses tahtasına iletilir ve ses tahtası sesi yükselttikten sonra havaya yayar. Parmak tuştan çekildiğinde damper ( titreşim azaltan parça ) tellerin titreşmesini durdurur ve sesi keser. Yukarıda bahsedildiği gibi akustik piyano içerisinde bolca tel bulundurmasına rağmen vurmalı çalgı olarak sınıflandırılır çünkü teller çekme yoluyla ( harpsikord ya da epinet ) gibi değil vuruş yoluyla ses çıkartır. Hornbostel-Sachs enstrüman sınıflandırma sistemine göre piyano chordophone ( telleri ve onu ileten gövdeleri olan enstrümanlar ) olarak sınıflandırılmıştır. Örneğin arp telleri çekme yoluyla çalınan, gitar telleri tıngırdatma yoluyla çalınan, keman yayı ( arşe ) tellere sürtme yoluyla çalınan, piyano da tellere çekiç ile vurulması yoluyla çalınan chordophone bir enstrümandır. Teknolojik gelişmelerle birlikte chordophone bir enstrüman olan piyano akustik olmasının yanı sıra elektrikli, elektronik ve dijital olacak şekillerde de geliştirilmiştir.
 
== Tarihçe ==
İlk piyano 1700'lü yıllarda İtalya, [[Floransa]]'da [[Bartolomeo Cristofori]] tarafından yapıldı. Cristofori'nin en büyük başarısı, piyanonun temel mekanik sorunu olan, çekicin tellere vurması anında sesin çekicin etkisi ile sönümlenmemesi ve çekicin çok çabuk bir şekilde tellerden ayrılarak notanın yeniden çalınabilmesi sorununa bir çözüm üretmesidir. Öldüğü [[1732]] yılına dek 20 civarında piyano üretti.
 
Fransız [[Marius]]'un bu çalgıya katkısı, tokmaklı klavseni bulmak oldu. Saksonyalı [[Silbermann]] ise, [[Schröter]]' in çekiç sistemini geliştirdi ve [[Bach]]'ın da değerli öğütlerinden yararlanarak, klavyenin tüm ses genişliğinde eşit bir ötüm elde etmeyi başardı. Augsburg' da [[org]] yapımcısı [[Johann Andreas Stein]] (1728-1792) [[Almanlar|Alman]] veya [[Viyana]] usulü denen mekanizmalı piyanolar meydana getirdi. [[1789]]'da [[Stein]], ayrıntıları belirtmek için kullanılmakta olan dizliklerin yerine [[pedal]] koydu. Andreas ve torunu [[Johann Baptist Streicher]] ([[1796]]-[[1871]]), piyanonun yapısını ([[Beethoven]]'in arzusu üzerine) daha sağlamlaştırdı ve ikinci bir otum kapağı ekleyerek daha dolgun bir ses sağladı. Piyano sanayinin gerçek kurucusu [[Almanlar|Alman]] [[Zumpe]]' dir, "kılavuzlu" denen mekanik piyanoyu gerçekleştirdi. İlk düz piyanoyu, 1789'da [[İrlanda]]lı [[William Southwell]] yaptı. [[Sebastian Erard]] [[1822]]'de piyano yapım tekniğini geniş ölçüde etkileyen bir yenilik getirdi (ikili itme dilleri). [[Henri Pape]], çapraz tel ve keçeli çekici buldu. [[James Thom]], ekleme demir çatıyı kurdu.
 
[[Dosya:DuplexScaling.jpg|thumb|left|240px|Piyanonun telleri]]
"https://tr.wikipedia.org/wiki/Piyano" sayfasından alınmıştır