Oryantal Ortodoksluk: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
Nanahuatl (mesaj | katkılar)
çift madde
Nanahuatl (mesaj | katkılar)
çift madde
1. satır:
{{çift madde|Oryantal OrtodokslukOrtodoks Kiliseleri}}
{{Diğer anlamı|Ortodoks}}
{{Hristiyanlık}}
[[Dosya:Christ feeding the multitude.jpg|240px|thumbnail|right|İsa kalabalığa yemek verirken, bir Kıpti ikonası]]
'''Oryantal Ortodoks Kiliseleri''', [[Hristiyanlık]]ta [[miafizit]] görüşe sahip olup, 451 yılında yapılan Kadıköy Konsili'nin kararlarını tanımayarak [[İsa]]'nın doğası konusunda [[Ortodoksluk]] ve [[Katoliklik]]'den ayrı düşünen ve bunlardan ayrılan doğu kiliselerine denir. Her birinin kendi [[Patrik|patriği]] olan bu kiliseler, kendi dillerinde ibadet ederler.
 
'''Oryantal Ortodoksluk''' [[Birinci Konsil (İznik Konsili)|Birinci İznik Konsili]], [[Birinci İstanbul Konsili|Birinci Konstantinopolis Konsili]] ve [[Birinci Efes Konsili]]'nden oluşan ilk üç [[ekümenik konsil]]i tanıyan [[Ortodoks Hristiyanlık|Ortodoks]] [[Doğu Hristiyanlığı|Doğu Hristiyan]] inancı. Dünya çapında yaklaşık 84 milyon inananı vardır.
== Doğu Ortodoks Kiliseleri ==
 
[[Dosya:Oriental Orthodoxy by country.png|right|thumb|450px|'''Ülkelere göre dünyada Doğu Ortodoks Hristiyanlarının dağılımı:'''
451 yılında [[Kalkedon]]'da icra edilen [[Kalkedon Konsili|konsil]]in [[Kalkedon tanımlaması|tanımlamaları]]nı reddederler. Bu yüzden ''Eski Oryantal'' olarak da adlandırılan [[miafizit]] ya da [[Kalkedon olmayan]] ''Oryantal Ortodoks'' Kiliseler [[Batı Hristiyanlığı]] ve birçok [[Doğu Ortodoks Kilisesi]] tarafından [[monofizit]] kabul edilir.<ref name="first seven">{{cite book|last=Davis, [[Society of Jesus|SJ]]|first=Leo Donald|title=The First Seven Ecumenical Councils (325-787): Their History and Theology (Theology and Life Series 21)|year=1990|publisher=Michael Glazier/Liturgical Press|location=Collegeville, MN|isbn=978-0-8146-5616-7|page=342}}</ref> Bu kiliseler birbirleri arasında tam komünyon olmalarına rağmen Doğu Ortodoks Kilisesi ile böyle bir bağları yoktur. 20. yüzyılın ortalarından beri komünyonu restore etmek için diyaloglar yapılmaktadır.<ref name="sor.cua.edu">[http://sor.cua.edu/Ecumenism/20010317oomtg4.html Syrian Orthodox Resources – Middle Eastern Oriental Orthodox Common Declaration]</ref>
{{legend|#550000|Ana din (75%'den fazla)}}
 
{{legend|#d40000|Ana din (50–75%)}}
Adlandırılmasındaki karmaşıklığa rağmen ("Oryantal" sözcüğü "Doğu" ile eş anlamlıdır) Oryantal Ortodoks kiliseleri [[Doğu Ortodoks Kilisesi]]'nden farklıdır. Oryantal Ortodoks komünyonu altı kiliseden meydana gelir: [[İskenderiye Kıpti Kilisesi|Kıpti]], [[Etiyopya Ortodoks Tewahedo Kilisesi|Etiyopya]], [[Eritre Ortodoks Tewahedo Kilisesi|Eritre]], [[Süryani Ortodoks Kilisesi|Süryani]], [[Malankara Ortodoks Kilisesi|Malankara Süryani]] (Hint Ortodoks Kilisesi) ve [[Ermeni Apostolik Kilisesi|Ermeni Apostolik]] kiliseleri.<ref>[http://www.wcc-coe.org/wcc/what/ecumenical/ooc-e.html Oriental Orthodox Churches<!-- Bot generated title -->]</ref> Bu kiliseler birbirleriyle tam komünyon içinde ve hiyerarşik olarak birbirine bağlıdır. Bu kiliselerin hepsi [[İskenderiye Papası II. Tavadros|II. Tavadros]]'u (Oryantal Ortodoksluğun Afrika, Ortodoğu ve Diyaspora Topluluğu Papası) ''[[Eşitlerin birincisi|Primus inter pares]]'' (eşitlerin birincisi) olarak kabul eder. Roma'daki Papa'nın aksine Oryantal Ortodoks Papası'na bu unvan diğer kiliselere müdahale ettiği için değil Oryantal Ortodoks Konsil'e başkanlık ettiği için verilmiştir. Baba olarak adlandırılan Papa'ya bu unvan yakınlık ve saygının yansıması olarak verilmiştir.<ref>[http://www.pluralism.org/affiliates/student/allen/Oriental-Orthodox/Home.html An Introduction to the Oriental Orthodox Churches<!-- Bot generated title -->]</ref> Roma Papası [[Papa Dionysius|Dionysius]] [[İskenderiye Papası Herakles|İskenderiye'nin Herakles]]'i [[Filemon (Yeni Ahit)|Filemon]]'a bir mektubunda Papa olarak adlandırmıştır.<ref>{{Web kaynağı | url = http://users.uoa.gr/~nektar/orthodoxy/history/eysebios_ecclesia_historia.htm | title = Eusebius Caesariensis - Historia ecclesiastica | arşivurl = http://web.archive.org/web/20150916122427/http://users.uoa.gr:80/~nektar/orthodoxy/history/eysebios_ecclesia_historia.htm | arşivtarihi = 16 Eylül 2015}}</ref>
{{legend|#ff0000|Önemli azınlık dini (20–50%)}}
 
{{legend|#ff5555|Önemli azınlık dini (5–20%)}}
Oryantal Ortodokslukla Kilise'nin geri kalanı arasında Kristoloji açısından bir ayrım olmuştur. [[Birinci Konsil (İznik Konsili)|Birinci İznik Konsili]] (325) [[İsa]]'yı Baba ile eşit özlü olduğunu anlatmak için [[Hristiyanlık'ta Tanrı|Tanrı]] olarak adlandırmıştır. [[Birinci Efes Konsili]] (435) İsa'yı ilahi aynı zamanda insan olarak kabul etmiş, onu bir insan yapmıştır ([[hipostatik birlik|hipostasis]]). 451 yılında yapılan [[Kalkedon Konsili]] İsa'nın biri ilahi biri insani olan tüm olan iki doğası olduğunu kabul etmiştir. Kalkedon Konsili'nin kararlarına karşı olanlar İsa'ya 30 yaşındayken Kelam'ın indiğini, ancak o zamandan sonra İnsan ve Tanrı karakterlerini taşıdığını, [[Meryem]]'in, Tanrı olan İsa'nın değil, insan olan İsa'nın annesi olduğunu söyleyen ve dolayısıyla da, [[Meryem]]'e "Tanrı'nın annesi" (Theotokos) denmesine karşı çıkan ve Tanrı'nın doğrulamayacağını, doğurulmadığını belirten [[Nasturiler|Nasturi]] öğretisinde toplanmıştır. [[Nestorius]]'a göre İsa'nın insani kimliği ile tanrısal kimliği birbirinden ayrıdır
{{legend|#ffaaaa|Azınlık dini (1–5%)}}
 
{{legend|#ffc8aa|Küçük azınlık dini (1% altı), ancak [[otosefal]] yerel}}
== Oryantal Ortodoks komünyonu ==
]]
== Doğu{{anamadde|Oryantal Ortodoks Kiliseleri ==}}
* [[Ermeni Apostolik Kilisesi]]
** [[Kutsal Eçmiadzin Ana Makamı]]
Satır 18 ⟶ 19:
** [[Kudüs Ermeni Patrikhanesi]]
* [[İskenderiye Kıpti Kilisesi|İskenderiye Kıpti Ortodoks Kilisesi]]
** [[İngilizBritan Ortodoks Kilisesi]]
** [[Fransız Kıpti Ortodoks Kilisesi]]
* [[Tewahedo Kilisesi]]
Satır 28 ⟶ 29:
** [[Yakubi Süryani Ortodoks Kilisesi]]
 
== Ayrıca bakınız ==
{{Hristiyanlık-taslak}}
* [[Doğu Hristiyanlığı]]
* [[Doğu Asur Kilisesi]]
* [[Hristiyan mezhepleri listesi]]
* [[Ortodoks kiliseleri listesi]]
 
== Kaynakça ==
{{kaynakça}}
 
{{commonscat}}
 
[[Kategori:{{Oryantal Ortodoksluk| ]]}}
 
[[Kategori:HristiyanlıkOryantal Ortodoksluk]]
[[Kategori:Oryantal Ortodoksluk| ]]