İOS: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmemiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
İcerik eklendi
Etiketler: Mobil değişiklik Mobil ağ değişikliği
Ben.okucu (mesaj | katkılar)
Değişiklik özeti yok
25. satır:
| package manager =
}}
'''iOS''' (''eski adıyla'' '''iPhone/iPad OS''') [[Apple]]'ın başlangıçta iPhone için geliştirdiği ancak daha sonra iPod touch ve iPad'de de kullanılan mobil işletim sistemidir. 2007 - 2010 yılları arasında "[[iPhone OS]]" isminde idi, [[Mac OS X]]'den türetilmiştir. iOS içinde 4 katman bulundurmaktadır: Core OS tabakası, Core Servisleri tabakası, Medya tabakası ve [[Cocoa Touch]] tabakası. Yazılım cihazın içinde 2500 MB'lık bir alan kaplamaktadır.<ref name=VersatileFlash>{{Web kaynağı | url = http://www.macworld.co.uk/ipod-itunes/news/index.cfm?newsid=16927 | başlık = Macworld Expo: Optimised OS X sits on 'versatile' flash | erişimtarihi = 2007-10-15 | çalışma = [[Macworld]] | tarih = January 12, 2007 | ilk = Karen | son = Haslam | arşivurl = http://web.archive.org/web/20110927050115/http://www.macworld.co.uk/ipod-itunes/news/index.cfm?newsid=16927 | arşivtarihi = 27 Eylül 2011}}</ref> iOS işletim sistemi yapısı nedeniyle [[Apple]] [[App Store]] ve [[iTunes]] dışında hiçbir yerden uygulama yüklenemez.Kurucusu Steve Jobs'tır.
 
== Tarihçe ==
İşletim sistemi ilk olarak [[iPhone]] için [[Macworld Conference & Expo]]'da 9 Ocak 2007'de duyuruldu, aynı yılın Haziran ayında yayınlandı.<ref>{{Haber kaynağı|url=http://www.macworld.com/article/54769/2007/01/iphone.html|başlık=Apple unveils iPhone |last=Honan |first=Matthew |date=2007-01-09 |work=[[Macworld]] |accessdate=2010-01-16}}</ref> İlk başta Apple pazarlama literatürü bu ismi açıkça belirtmedi, "iPhone OS X kullanıyor" diye açıkladı.
Ayrıca Apple Android'e karşı 83 dava kaybetmiştir.<ref>{{Web kaynağı| arşivurl= http://web.archive.org/web/20080111051348/http://www.apple.com/iphone/features/index.html#macosx | başlık = Apple - iPhone - Features - OS X | erişimtarihi = 2010-06-15 | arşivtarihi = 2008-01-11 }}</ref>
 
İlk kez olarak Apple şirketi 29 Haziran 2007 yılında ilk mobil işletim sistemi olan '''[[iPhone OS 1]]''' sürümünü tanıttı. İşletim sistemi ilk olarak [[iPhone]] için [[Macworld Conference & Expo]]'da 9 Ocak 2007'de duyuruldu, aynı yılın Haziran ayında yayınlandı.<ref>{{Haber kaynağı|url=http://www.macworld.com/article/54769/2007/01/iphone.html|başlık=Apple unveils iPhone |last=Honan |first=Matthew |date=2007-01-09 |work=[[Macworld]] |accessdate=2010-01-16}}</ref> İlk başta Apple pazarlama literatürü bu ismi açıkça belirtmedi, "iPhone OS X kullanıyor" diye açıkladı.
Başlangıçta, üçüncü tarafların geliştirdiği uygulamalar desteklenmiyordu. [[Steve Wozniak]] daha sonra geliştiricilerin uygulamalar geliştirmesini savundu.<ref>{{Haber kaynağı|url=http://www.informationweek.com/news/hardware/mac/showArticle.jhtml?articleID=202401732 |başlık=Apple Launches iPhone Web Apps Directory |author=Gonsalves, Antone |date=2007-10-11 |work=[[InformationWeek]] |accessdate=2010-02-16}}</ref><ref>{{Web kaynağı | url = http://www.engadget.com/2007/06/11/apple-announces-third-party-software-details-for-iphone/ | başlık = Apple announces third-party software details for iPhone | erişimtarihi = 2010-06-09 | yayımcı = ''[[Engadget]]'' | tarih = 2007-06-11 | yazar = Ziegler, Chris | arşivurl = http://web.archive.org/web/20160529083423/http://www.engadget.com/2007/06/11/apple-announces-third-party-software-details-for-iphone/ | arşivtarihi = 29 Mayıs 2016}}</ref> 17 Ekim 2007'de Apple SDK'in geliştirildiğini duyurdu ve geliştiriciler için Şubat ayında yayınladı.<ref>{{Web kaynağı | url = http://www.tuaw.com/2007/10/17/apple-we-plan-to-have-an-iphone-sdk-in-developers-hands-in-fe/ | başlık = Apple: "we plan to have an iPhone SDK in developers' hands in February" | erişimtarihi = 2010-06-08 | yayımcı = TUAW | tarih = 2007-10-17 | yazar = Nik Fletcher | arşivurl = http://web.archive.org/web/20150203064201/http://www.tuaw.com/2007/10/17/apple-we-plan-to-have-an-iphone-sdk-in-developers-hands-in-fe | arşivtarihi = 3 Şubat 2015}}</ref> 6 Mart 2008'de iPhone OS'in beta sürümü yayınladı.
Ayrıca Apple Android'e karşı 83 dava kaybetmiştir.<ref>{{Web kaynağı| arşivurl= http://web.archive.org/web/20080111051348/http://www.apple.com/iphone/features/index.html#macosx | başlık = Apple - iPhone - Features - OS X | erişimtarihi = 2010-06-15 | arşivtarihi = 2008-01-11 }}</ref> Bununla da, [[Apple Computer]] şirketi hem de bir mobil cihaz şirketine dönüştü.
 
Başlangıçta, üçüncü tarafların geliştirdiği uygulamalar desteklenmiyordu. [[Steve Wozniak]] daha sonra geliştiricilerin uygulamalar geliştirmesini savundu.<ref>{{Haber kaynağı|url=http://www.informationweek.com/news/hardware/mac/showArticle.jhtml?articleID=202401732 |başlık=Apple Launches iPhone Web Apps Directory |author=Gonsalves, Antone |date=2007-10-11 |work=[[InformationWeek]] |accessdate=2010-02-16}}</ref><ref>{{Web kaynağı | url = http://www.engadget.com/2007/06/11/apple-announces-third-party-software-details-for-iphone/ | başlık = Apple announces third-party software details for iPhone | erişimtarihi = 2010-06-09 | yayımcı = ''[[Engadget]]'' | tarih = 2007-06-11 | yazar = Ziegler, Chris | arşivurl = http://web.archive.org/web/20160529083423/http://www.engadget.com/2007/06/11/apple-announces-third-party-software-details-for-iphone/ | arşivtarihi = 29 Mayıs 2016}}</ref> 17 Ekim 2007'de Apple SDK'in geliştirildiğini duyurdu ve geliştiriciler için Şubat ayında yayınladı.<ref>{{Web kaynağı | url = http://www.tuaw.com/2007/10/17/apple-we-plan-to-have-an-iphone-sdk-in-developers-hands-in-fe/ | başlık = Apple: "we plan to have an iPhone SDK in developers' hands in February" | erişimtarihi = 2010-06-08 | yayımcı = TUAW | tarih = 2007-10-17 | yazar = Nik Fletcher | arşivurl = http://web.archive.org/web/20150203064201/http://www.tuaw.com/2007/10/17/apple-we-plan-to-have-an-iphone-sdk-in-developers-hands-in-fe | arşivtarihi = 3 Şubat 2015}}</ref> 6 Mart 2008'de iPhone OS'in beta sürümü yayınladı. [[IPhone OS 1]] sürümünden sonra 11 Temmuz 2008 yılında 2.sürüm olan '''[[iPhone OS 2]]''' tanıtıltı. Bu sürüm [[App Store]] üzerinden üçüncü parti uygulamaları desteklemek için yaratıldı. [[IPhone OS 2]] sürümünden sonra 17 Haziran 2009 yılında 3.mobil sürüm olan '''[[iPhone OS 3]]''''ü kullanıma verdi. [[IPhone OS 3]] sürümü "iPhone OS" adını içeren son işletim sistemi oldu.
Dördüncü sürüm Nisan 2010'da duyuruldu. Bu sürüm multitasking, iş amaçlı özellikler, e-mail ve eklentiler için şifreleme özelliklerini içeriyordu.<ref name="4.0">{{Web kaynağı| arşivurl = http://www.webcitation.org/5oqYO6thc | başlık = Get a sneak peak into the future of iOS. | erişimtarihi = | yayıncı = Apple | tarih = 2010-04-08 | arşivtarihi = 2010-04-08 }}</ref>
 
Dördüncü sürüm olan [[iOS 4]] Nisan 2010'da duyuruldu. Bu sürüm multitasking, iş amaçlı özellikler, e-mail ve eklentiler için şifreleme özelliklerini içeriyordu.<ref name="4.0">{{Web kaynağı| arşivurl = http://www.webcitation.org/5oqYO6thc | başlık = Get a sneak peak into the future of iOS. | erişimtarihi = | yayıncı = Apple | tarih = 2010-04-08 | arşivtarihi = 2010-04-08 }}</ref>
 
7 Haziran 2010 [[WWDC 2010]]'da Apple, iPhone OS'in adını iOS olarak değiştirdiğini açıkladı.<ref>{{Web kaynağı | url = http://engadget.com/2010/06/07/iphone-os-4-renamed-ios-gets-1500-new-features/ | başlık = iPhone OS 4 renamed iOS 4, launching June 21 with 1500 new features | erişimtarihi = 2010-06-09 | tarih = 2010-06-07 | yazar = Nilay Patel | arşivurl = http://web.archive.org/web/20160530132346/http://www.engadget.com/2010/06/07/iphone-os-4-renamed-ios-gets-1500-new-features/ | arşivtarihi = 30 Mayıs 2016}}</ref>
Satır 39 ⟶ 40:
Apple, Cisco System ile anlaşıp iOS markasının ticari haklarını satın aldı.<ref>{{Web kaynağı | url = http://blogs.cisco.com/news/comments/cisco_and_apple_agreement_on_ios_trademark/ | başlık = Cisco and Apple Agreement on IOS Trademark | erişimtarihi = 2010-06-07 | yayımcı = "Cisco Blog" | arşivurl = http://web.archive.org/web/20100901215401/http://blogs.cisco.com/news/comments/cisco_and_apple_agreement_on_ios_trademark/ | arşivtarihi = 1 Eylül 2010}}</ref>
 
'''[[iOS 4]]''', 21 Haziran 2010'da iPhone 4'ten 3 gün önce yayınlandı.<ref>{{Web kaynağı | url = http://www.engadget.com/2010/06/07/steve-jobs-live-from-wwdc-2010/ | başlık = Steve Jobs live from WWDC 2010 | erişimtarihi = 2010-06-09 | tarih = 2010-06-07 | arşivurl = http://web.archive.org/web/20160727133735/https://www.engadget.com/2010/06/07/steve-jobs-live-from-wwdc-2010/ | arşivtarihi = 27 Temmuz 2016}}</ref>
 
'''[[iOS 5]]''', 5 Ekim 2011'de iPhone 4s ile birlikte tanıtıldı ve aynı yılın Ekim ayı içerisinde yayınlandı.<ref>http://www.ios-tr.com/2011/06/06/wwdc-2011de-ios-5-tanitildi/</ref>
 
'''[[iOS 6]]''', 19 Eylül 2012'de, iPhone 5'in tanıtılmasından bir hafta sonra, son kullanıcı için yayınlandı.<ref>http://www.milliyet.com.tr/ios-6-ve-fazlasi-resmen-tanitildi-mobildunya-1552644/</ref>
 
'''[[iOS 7]]''', 10 Haziran 2013'te [[WWDC 2013]]'te tanıtıldı. iOS 7'de, klasik iOS arayüzü tamamen değiştirilmiştir.<ref>http://www.zaman.com.tr/teknoloji_apple-ios-7yi-resmen-tanitti_2099314.html</ref> Bunların dışında Multitasking penceresi yenilenmiştir, Siri'ye Erkek ve Kadın sesi opsiyonu eklenmemiş, Siri'nin sesi değiştirilmiş ve gelişmiştir. Ayrıca Multitasking penceresi yenilenmiş, 3 parmakla birden uygulama kapatma özelliği gelmiştir. Arama ekranı (Spotlight kısmı) sol pencereden ana ekranlardan herhangi birinden aşağı çekince açılmaya başlamıştır. Ayrıca Bildirim Merkezi geliştirilmiş ve Denetim Merkezi (Control Center) özelliği eklenmiştir. Ayrıca iOS 7'nin içerisinde el feneri uygulaması yüklü gelmektedir. iOS 7, [[iPhone 4]], [[iPhone 4S]], [[iPhone 5]], [[iPod Touch (5. Nesilnesil)]], [[iPad 2]], [[iPad (3.nesil)|The new iPad]] (3. Nesil), [[iPad|iPad with Retina Display]] (4. Nesil) ve [[iPad Mini]]'ye kurulabiliyor. iOS 7, [[iPhone 5S]] ve [[iPhone 5C]] piyasaya sürülmeden 1 gün önce, yani 18 Eylül'de son kullanıcı için yayınlanmıştır.<ref>http://www.haber7.com/teknoloji/haber/1075703-ios-7-yayinlandi-iste-tum-yenilikleri</ref>
 
'''[[iOS 8]]''', 3 Haziran 2014'te tanıtılmıştır. iOS 8'de, QuickType adlı yeni bir klavye yazılımı ile artık cihazlar kelimenin sonunu tahmin edebilecektir. Apple, en çok kullanılan uygulamanın mesajlar olduğunu aktardıktan sonra mesajlarda da bir takım yenilikler yapmış, iMessage aracılığıyla grup olarak mesajlaşma olanağı sağlanmıştır. Ayrıca grup mesajlaşmasında kişi kendi konumunu diğer arkadaşlarıyla paylaşabilecektir. iOS 8 ile birlikte gelen çocuk güvenliği, çocukların ailelerinden haberi olmadan alışveriş yapmasını önlemektedir. Siri ise güçlendirilmiş, [[Shazam (hizmet)|Shazam]] ile koordineli olarak müzik tespit edebilme özelliği gelmiştir. Ayrıca sağlık uygulamaları ve geliştiricilere tanınan yeni ayrıcalıklar bu işletim sisteminin yeni özelliklerindendir. Bu yazılımla birlikte Apple, [[iPhone 4]]'e güncelleme desteğini kesmiştir.<ref>http://blog.teknodiyalog.com/ios-8-resmen-tanitildi/</ref>
Aynı zamanda gelen ek iOS 8.2 güncellemesi ile Apple Watch entegresi sağlandı, Sağlık Uygulamasında düzeltmeler yapıldı ve iOS 8.3 güncellemesi ile birlikte kişisel asistan Siri'ye [[Türkçe]], [[Danca]], [[Rusça]], [[Hollandaca]], Tai Dili, [[İsveççe]] ve [[Portekizce]] dilleri eklendi.<ref>http://www.webtekno.com/apple/ios-8-3-cikti-h6524.html/</ref>
 
'''[[iOS 9]]''', 8 Haziran 2015'te tanıtılmıştır. Yeni News (Haberler) uygulaması gelmiştir. Passbook ve Apple Pay artık bir cüzdan gibi çalıştığı için ismi Wallet (Cüzdan) olmuştur ve bütün özellikler bir araya toplanmıştır. Aynı zamanda HomeKit ve CarPlay entegrasyonları sağlanmıştır. Apple Haritalar'a Transit (Toplu Taşıma) ile seyahat özelliği ve Notlar uygulamasına elle yazı yazma gibi özellikler eklenmiştir. Klavye küçük harfli olmuştur ve işletim sistemine yeni 'San Fransisco' yazı stili gelmiştir. iPad'e Multi-Tasking yani Çoklu Pencere özelliği eklenmiştir. Spotlight araması sayfa biçimini almış Siri yeni bir görünüm kazanmıştır. iOS 9, iOS 8'i destekleyen tüm cihazlara gelmiştir. Yeni müzik uygulaması 'Apple Music' gelmiştir.<ref>http://shiftdelete.net/ios-9-hakkinda-her-sey-61242</ref> 9 Eylül 2015 tarihinde iOS 9'un özellikleri ve çıkış tarihi detaylandırılmıştır. 16 Eylül tarihinde kullanıma sunulacaktır. Son belirtilen geliştirmelere göre Touch ID, Siri, Metal'den yararlanan CPU ve GPU performans optimizasyonları ve ortalama 1 saat artan batarya kullanımı konusunda düzeltmeler uygulanmıştır. QuickType klavyede özellikle iPad üzerinde kolay kullanımlı düzenleme araçları ve metin seçmeye yönelik Multi-Touch hareketler eklenmiştir. Ayrıca, iOS 8'de güncelleme boyutu 4.58 GB iken iOS 9'un güncelleme boyutu 1.3 GB'dır. Bu sayede güncellemeler daha pratik hale getirilmiştir.<ref>{{Web kaynağı | başlık = iOS’taki yenilikler. | url = http://www.apple.com/tr/ios/whats-new/ | website = http://www.apple.com/tr | yayıncı = Apple Inc. | erişimtarihi = 9 Eylül 2015 | ref = http://www.apple.com/tr/ios/whats-new/ | arşivurl = http://web.archive.org/web/20160429015734/http://www.apple.com/tr/ios/whats-new/ | arşivtarihi = 29 Nisan 2016}}</ref> iOS 9.1 ise 21 Ekim 2015'te iPad Pro ile birlikte çıkmıştır. Özellikleri; yeni emojiler, "Hey Siri!" ifadesi için ses tanıtma ve hareketli duvar kağıtlarıdır.<ref>http://www.teknokulis.com/Haberler/Yazilim/2015/09/11/ios-91in-acik-betasi-yayinlandi</ref> iOS 9.2 8 Aralık 2015'te yayınlanmıştır.<ref>http://onedio.com/haber/ios-9-2-yayinlandi-638151</ref>
 
'''[[iOS 10]]''' 13 Eylül 2016'da [[Apple]]'ın en büyük sürümü olarak yayınlanmıştır<ref>http://www.apple.com/tr/ios/ios-10/</ref>. iOS 10 ile birlikte kişisel asistan [[Siri]]'nin 3.parti uygulamalarla etkileşime geçebilmesine olanak tanınmıştır. El yazısıyla mesaj yazma, mesaj balonlarının görünüm ve boyutunu değiştirme, gizli mesaj gönderme, video üzerinde çizimlerle kişiselleştirmeler yapma, kelimelerle emoji oluşturma gibi özellikler eklenmiştir. Ayrıca bildirim ekranı yenilenmiş ve renklendirilmiştir<ref>http://shiftdelete.net/ios-10-cikti-iste-tum-ozellikler-75303</ref>. Ev uygulaması ile [[Home Kit]] destekleyen cihazlarla iletişime geçme ve Akıllı evleri uzaktan kontrol etme imkanı sunulmuştur<ref>http://www.apple.com/tr/ios/home/</ref>.
 
'''iOS 10.2.1''' 24 Ocak 2017 tarihinde yayınlandı. Bir önceki sürüm olan iOS 10.2 güncellemesinin ardından kullanıcıların tespit ettiği hataların giderilmesi, performans geliştirmeleri gibi birçok önemli eksiklikleri gideren bir güncelleme olarak kullanıcılara dağıtıldı. Ayrıca iOS 10 sürümü ile birlikte iPhone 6, iPhone 6s kullanıcılarının yaşadığı batarya ve kapanma sorunları büyük ölçüde giderilmiştir.<ref>https://www.cokozel.com.tr/iphone-kapanma-sorunu-ios-10-2-1-ile-cozuldu-5554h.html</ref>
Satır 58 ⟶ 59:
'''iOS 10.3''' 27 Mart 2017 tarihinde yayınlandı. Bir önceki iOS sürümü iOS 10.2.1'deki çeşitli hataları ve performans sorunlarını çözen bu sürüm ile pek çok yenilik hayatımıza girdi. Başta yeni uygulama geçiş animasyonları, AirPods'u Bul, yenilenen Ayarlar uygulaması, gelişmiş iCloud saklama alanı görüntüleme, uygulama uyumluluğu gibi pek çok yenilik iOS 10.3 ile hayatımıza giriş yapmış oldu. Yaklaşık 1.8-2GB boyutunda olan güncelleme ''Ayarlar > Genel > Yazılım Güncelleme'' menüsü üzerinden indirilebilir.<ref>https://www.cokozel.com.tr/ios-10-3-cikti-7576h.html
</ref>
 
'''[[iOS 11]]''' şirketin 5 Haziran 2017 tarihli [[Apple Worldwide Developers Conference]] etkinliğinde tanıtıltı.
 
== Kaynaklar ==
"https://tr.wikipedia.org/wiki/İOS" sayfasından alınmıştır