János Kádár: Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmiş revizyon] | [kontrol edilmiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
k Devam Etiket: 2017 kaynak düzenleyici |
k /* Devam Etiket: 2017 kaynak düzenleyici |
||
80. satır:
1950 Ağustos ayının sonlarında Rákosi, [[Macaristan Sosyal Demokrat Partisi]] eski lideri [[Árpád Szakasits]]'in "kapitalist ülkeler adına casusluk yaptığını" kendisine itiraf ettiğini Kádár'a aktardı. Szakasits'nin hapsedilmesi; sosyal demokratlara, işçi sendikası yetkililerine, üst düzey Komünist Parti üyelerine karşı başlatılacak, uzun tasfiye döneminin başlangıcıydı ve bu dönem 1953 yılına kadar devam edecekti. Tasfiye o kadar büyük boyuta ulaştı ki, Macar gizli polisi [[ÁVH]]'nin takip ettiği dosya sayısı bir milyon civarındaydı ki, bu o dönem Macaristan nüfusunun yaklaşık onda birine tekabül ediyordu. Tasfiyeler esnasında Rákosi ve arkadaşları, hızlı bir sanayileşme ve [[kolektivizasyon]] hareketine girişmişlerdi. [[Ernő Gerő]]'nun Macaristan'ı bir demir-çelik ülkesi yapma konusundaki hırsı, toplumun yaşam standardını aşağı çekiyordu.<ref>Gough 2006, pp. 48–9.</ref> Kádár'a güvenemeyen Rákosi, onu İçişleri Bakanlığı görevinden istifaya zorladı. Gerekçe olarak da sağlık problemleri gösterildi. Kádár ikbal merdivenlerinden aşağı inmenin, tasfiye edilmekten evla olduğuna inanıyordu. Ancak bu düşüncesinde yanılıyordu. Halefi [[Sándor Zöld]] ile birlikte, sosyalizm karşıtı hareketlerin önünü alamamakla suçlanıyorlardı.<ref>Gough 2006, p. 50–1.</ref> Kádár, daha sonrasında, Rákosi yönetimi tarafından aleyhine yapılan iddiaları çürütmekle birlikte, çürüttüğü her suçlama ve eleştirinin ardından, yeni bir suçlama ve eleştiriye maruz kalıyordu. İddiaların arkası kesilmiyordu. Sonunda suçlamalara yanıt vermekten vazgeçti. En nihayetinde bir mektubunda, "savaş öncesi dönemde [[Macaristan Komünist Partisi]]'ne liderlik ettiği dönemde, hala politik gelişiminin tekamül etmediğini, ideolojik olarak yetersiz kaldığını, kapitalistler tarafından kandırıldığını, bu yüzden de istifasını sunarak, aktif politikayı bıraktığını" itiraf ediyordu. Merkez Komite ve Politbüro'daki görevlerinden istifa etmiş olmasına rağmen, parti kongresinde bu görevleri devam ettirmesine karar verildi. Görevlerinin iadesi üzerine, Rákosi'nin ona bir şans daha tanıdığını, konunun kapandığını zannetti. Bu konuda yanıldığı, 1951 Mart ayında anlaşıldı. Rákosi Sovyetler Birliği'ne, Kádár'ın, Zöld ve [[Gyula Kállai]] ile hapsedileceği bilgisini veriyordu.<ref>Gough 2006, p. 52–3.</ref>
Partiden ihraç edilerek, tasfiye edileceğini ve rejimin gadrine uğrayacağını anlayan Zöld, 18 Nisan 1951 tarihinde, Zöld bütün ailesini katlederek intihar etti. Kádár, o sırada olan bitenden habersiz, evde, hastaneden yeni çıkmış olan eşiyle ilgilenmekteydi.<ref>Gough 2006, p. 53.</ref> Yetkililer Kádár'ı parti merkezine, toplantıya çağırdılar. Evden ayrılırken, başlarındaşefleri [[Gábor Péter]]'ın bulunduğu bir gurup gizli polis tarafından durduruldu.<ref>Gough 2006, p. 54.</ref> Bundan bir yıl sonra Kádár kendisini, [[Miklós Horthy]] adına casusluk yapmak gibi uyduruk bir suçla yargılanarken buldu. Sorgulamalarında ağır işkencelerle ile suçu itiraf ettirilmeye çalışılıyordu.<ref name="crampton264">{{cite book | last = Crampton | first = R.J. | authorlink = | coauthors = | title = Eastern Europe in the Twentieth Century – And After | publisher = Routledge | series = | volume = | edition = | year = 1997 | location = | pages = 264 | language = | url = | doi = | id = | isbn = 978-0415164238 | mr = | zbl = | jfm = }}</ref>
Yargılamalar sonucunda Kádár suçlu bulunarak ömür boyu hapis cezasına çarptırıldı. Hapis cezasının üç yıllık kısmı hücre cezası şeklindeydi. Hapis koşulları, savaş öncesi Horthy rejiminde çektiği hapis cezasından daha kötüydü. Stalin öldükten sonra ve [[Imre Nagy]]'nin başbakan olmasından (1953) sonra, Temmuz 1954'te serbest bırakıldı. Hapisten çıktıktan sonra, Budapeşte'nin sanayi bölgesi olan 13. Bölgeye parti sekreteri olarak atandı. Çok daha fazla özgürlük talep eden sendika işçileri arasında kısa sürede büyük bir destekçi kitlesine ılaşarak, işçiler arasında popülerlik sağladı.
== 1956 Macar Devrimi'ndeki rolü ==
[[File:Bundesarchiv Bild 183-K0615-0001-143, Berlin, VIII. SED-Parteitag.jpg|thumb|right|János Kádár (fourth in the first row) in the 8th Congress of the [[Socialist Unity Party of Germany]] (East Berlin, 1971).]]
Nagy began a process of liberalisation, removing state controls over the press, releasing many political prisoners, and expressing wishes to withdraw Hungary from the [[Warsaw Pact]]. He formed a coalition government. Although the Soviet leaders issued a statement that they strove to establish a new relationship with Hungary on the basis of mutual respect and equality, in the first days of November, the [[Politburo of the Central Committee of the Communist Party of the Soviet Union|Presidium of the Soviet Communist Party]] took a decision to crush the revolution by force.
In the meantime, the Hungarian Working People's Party decided to dissolve itself and to reorganize the party under the name of [[Hungarian Socialist Workers' Party]]. On 25 October 1956, Kádár was elected General Secretary. He was also a member of the Imre Nagy Government as Minister of State. On 1 November 1956, Kádár, together with [[Ferenc Münnich]], left Hungary for Moscow with the support of the Soviet Embassy in Budapest. There the Soviet leaders tried to convince him that a "counter-revolution" was unfolding in Hungary that must be put to an end at any cost. He only agreed to change sides when the Soviet leaders informed him that the decision had already been taken to crush the revolution with the help of the Soviet troops stationed in Hungary. He was also told that unless he accepted the offer to become prime minister in the new government, the Rákosi-Gerő leadership would be reinstalled. Although he was under duress, he did not, by his own admission, resist as much as he could have. In a speech given on 12 April 1989, he confessed to having played a role in the execution of [[Imre Nagy]], calling it his "own personal tragedy."<ref>{{cite book|last=Lendvai|first=Paul|title=The Hungarians: 1000 Years of Victory in Defeat|year=2003|publisher=Princeton University Press|location=Princeton|isbn=0691114064|pages=463}}</ref> Writing in 1961, American journalist [[John Gunther]] said that "Kadar today looks like a man pursued by shadows, a walking corpse."<ref name="Gunther">{{cite book|last=Gunther|first=John|authorlink=John Gunther|title=Inside Europe Today|year=1961|publisher=[[Harper & Brothers]]|location=[[New York City|New York]]|page=337|lccn=61-9706}}</ref>
The Soviet tank divisions moved into Budapest with the purpose of crushing the revolution at dawn on 4 November 1956. The proclamation of the so-called [[Revolutionary Workers'-Peasants' Government of Hungary]], headed by Kádár, was broadcast from [[Szolnok]] the same day.
==Kaynakça==
| |||