Adnan Menderes: Revizyonlar arasındaki fark
[kontrol edilmiş revizyon] | [kontrol edilmiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
Teacher0691 (mesaj | katkılar) düzeltme AWB ile |
Teacher0691 (mesaj | katkılar) düzeltme AWB ile |
||
37. satır:
|ödüller = {{İstiklâl Madalyası|Kırmızı}}
}}
'''Ali Adnan Ertekin Menderes''' (1899, [[Aydın]] – [[17 Eylül]] 1961, [[Bursa]]), 1950-60 yılları arasında [[Türkiye|Türkiye Cumhuriyeti]]'nin [[Türkiye Cumhuriyeti başbakanları|başbakanlığını]] yapmış, [[İstiklal Madalyası]] sahibi [[Türkler|Türk]] siyasetçi, devlet adamı ve hukukçu. Başbakanlık görevini 1950–1960 yılları arasında sürdürmüştür. [[Demokrat Parti (1946)|Demokrat Parti]]'nin (DP) kurucuları arasında yer almıştır ve 1950–1960 yılları arasında genel başkanlık görevini üstlenmiştir. [[27 Mayıs darbesi]]'nin ardından, 17 Eylül 1961 tarihinde [[asarak idam|asılarak idam]] edilen<ref>{{Web kaynağı|url=http://www.radikal.com.tr/yazarlar/avni-ozgurel/yassiadada-infazlar-oncesi-son-celse-1017343/|başlık=Yassıada'da infazlar öncesi son celse|tarih=5 Eylül 2010|yazar=Avni Özgürel|yayıncı=Radikal|arşivurl=http://web.archive.org/web/20160506174728/http://www.radikal.com.tr/yazarlar/avni-ozgurel/yassiadada-infazlar-oncesi-son-celse-1017343/|arşivtarihi=6 Mayıs 2016}}</ref> tek Türkiye Başbakanıdır. [[Türkiye Büyük Millet Meclisi]] 1990 yılında çıkardığı yasayla, Menderes ve onunla beraber idam edilenlere itibarlarını iade etmiştir.<ref>{{haber kaynağı|başlık=Yılmaz: Menderes'e 1990'daki iadei itibar kelimeden ibaret kaldı|url=https://www.cihan.com.tr/tr/yilmaz-menderese-1990daki-iadei-itibar-kelimeden-ibaret-kaldi-887630.htm|erişimtarihi=2 Haziran 2016|ajans=Cihan Haber Ajansı}}</ref>
Siyasal kariyerine [[Serbest Cumhuriyet Fırkası]]'nda başlamış olan Menderes, partinin kendini feshetmesinin ardından [[Cumhuriyet Halk Partisi]]'ne (CHP) katılmıştır ve ilk defa [[1931 Türkiye genel seçimleri]]'nde [[Aydın]] milletvekili olarak meclise girmiştir. Ayrıca [[1935 Türkiye genel seçimleri|1935]], [[1939 Türkiye genel seçimleri|1939]] ve [[1943 Türkiye genel seçimleri]]'nde de CHP Aydın milletvekili olarak tekrar meclise girmiştir. [[Mustafa Kemal Atatürk]]'ün ölümünün ardından CHP'nin başına geçen [[İsmet İnönü]]'nün bütün üretim araçlarını devletleştirme faaliyetlerine karşı çıkmıştır. [[Dörtlü Takrir]] olayı ve parti içi muhalefetten dolayı 1945 yılında CHP'den ihraç edilmiştir.
124. satır:
== Menderes'e yöneltilen suçlamalar ==
* [[Örtülü Ödenek Davası]]: Örtülü ödenek paralarını zimmetine geçirmekten yargılandı. 13 oturum sürdü ve 2 Şubat 1961'de suçlu olduğu yönünde karara varıldı. Yürürlükteki kanunda örtülü ödenekteki kaynakların Başvekil tarafından sınırsız olarak ve kayıt tutulmadan harcanabileceği açıkça belirtildiği halde, bu mahkeme 10 yıllık [[Örtülü Ödenek]] kayıtlarını istedi. Menderes, bir kısmı da [[Kıbrıs]]'ta kurdurduğu [[Türk Mukavemet Teşkilatı]] için harcandığı sonradan ortaya çıkan{{kaynak belirt}} bu harcamaları açıklamadığı için bu dava sonucunda 4.877.780 lirayı zimmetine geçirmekten suçlu bulundu ve paranın tahsili için [[Aydın]]'daki arazilerine el kondu. Örtülü ödenek davası konuşulurken savunma tarafı, Amerikan gizli servisinin Türk istihbarat servisine para vererek Menderes'in telefonlarını dinletirecek kadar teşkilata hakim olduğunu iddia etti. Menderes ve Başbakanlık Müsteşarı [[Ahmet Salih Korur]], suçlunun o dönemin [[
* [[6-7 Eylül Olayları]]: 6-7 Eylül Olayları'na önceden haberi olduğu halde müdahale etmemek,
* [[Vatan cephesi|Vatan Cephesi]]: Kurulan bir örgütü başka bir sınıf üzerinde baskı aracı olarak kullanmak,
|