|
| başlık = Deniz manzaralı açık bir günde Dilek yarımadasından bir görünüm
| map_link = Turkey relief location map.jpg
| alan_türü = millimillî park
| kor_alan_list =
| sınıflandırma = [[Dünya Doğa ve Doğal Kaynakları Koruma Birliği|IUCN]] II
'''Dilek Yarımadası''' tam adıyla '''Dilek Yarımadası - Büyük Menderes Deltası Millî Parkı''', [[Aydın]] il sınırları içinde [[Dilek Dağı]]'nın [[Ege Denizi]]'ne uzandığı son noktada yer alan ve yaklaşık 20 km uzunluğunda ve ortalama 6 km genişliğindeki yarımadadır.
Millî Park 27.675 hektarlık bir alana sahiptir. Bu alanın 10.985 hektarı 19.05.1966 yılında Millî Park ilan edilen Dilek Yarımadasına, 16.690 hektarı 1994 yılında MilliMillî Park ilan edilen [[Büyük Menderes Nehri|Büyük Menderes Deltasına]] aittir.
Karşısında [[Yunanistan]]'a ait [[Ege Adaları|Ege adalarından]] [[Sisam|Sisam adası]] bulunan Millî Parkın Dilek Yarımadası bölümü, Samsun Dağları'nın [[Ege Denizi|Ege Denizi'ne]] doğru uzanan son noktasıdır. [[Jeolojik]] yapısı; [[Paleozoik]] şistler, [[Mezozoik|Mezozoik kalkerler]] ve [[mermer]]ler ile Neojen tortul kütlelerden meydana gelmiştir. Yarımadanın [[Morfolojik|morfolojik yapısı]] içinde birçok tepe, [[vadi]], [[kanyon]] ve koy bulunur. Ortalama 650 m yüksekliğe sahip yarımadanın en yüksek yeri MilliMillî Parkın adını aldığı Dilek Tepe'dir (Mykale) ve 1237 m yüksekliğindedir. MilliMillî Park adını bu tepeden almaktadır. Ayrıca kumlu, killi, yatık ve yüksek kıyı şekillerini içeren plajlarıyla ilgi çekici kıyı özelliklerine sahiptir.<ref>[http://www.gezikolik.com/tr/Dogal_Guzellikler/Milli_Partiklar/Turkiye/AYDIN/Dilek_Yarimadasi_Milli_Parki/e_702.aspx Dilek yarımadası millimillî parkı] – gezikolik.com. 08 Haziran 2012 tarihinde erişilmiştir.</ref>
MÖ 9. yüzyılda İyon kentinin kutsal toplanma merkezi Panionion, antik Thebai kenti, Ayayorgi Manastırı, tarihi Doğanbey Köyü (Domatia) ile Karine, Hagios Antonios Manastırı ve Zeus Mağarası da MilliMillî Park Sınırları içindedir.<ref name="ReferenceA">Dilek Yarımadası MilliMillî Park Müdürlüğü Tanıtım Broşürü</ref>
Yarımadanın güneyine bitişik olan Büyük Menderes Deltasının en önemli su kaynağı 584 km uzunluğundaki [[Büyük Menderes Nehri]]dir. [[Delta]], birkaç [[lagün]], tuzcul bataklıklar ve çamur düzlüklerini kapsayan taşkın sahası özelliğinde önemli bir sulakalandır. Bu alan zengin biyolojik çeşitlilik, nesli tükenmek üzere olan canlıları ve [[Endemik (botanik)|endemik türleri]] barındırması nedeniyle uluslararası öneme sahiptir.
MilliMillî Park, [[Ramsar alanı|Uluslararası Sulakalanlar Sözleşmesi (Ramsar)]], Avrupa´nın Yaban Hayatı ve Yaşam Ortamlarının Korunmasına Yönelik Sözleşme (Bern), [[Biyolojik Çeşitlilik Sözleşmesi|Biyolojik Çeşitlilik Anlaşması]] (Rio) ve Akdeniz'in Kirliliğe Karşı Korunması Sözleşmesi (Barselona) kapsamında korunan alan niteliğindedir. Dilek Yarımadası – Büyük Menderes Deltası MilliMillî Parkı, Önemli Kuş Alanı, Önemli Bitki Alanı ve Önemli Memeli Alanı olması nedeniyle aynı zamanda Önemli [[Doğa|Doğa Alanıdır]].
= Flora =
Hem Dilek Yarımadası hem de Büyük Menderes Deltası'nın barındırdığı farklı ve çeşitli fiziksel özellikler bitki örtüsünün de kısa mesafeler içerisinde farklı ve çeşitli olmasına yol açmıştır. MilliMillî Park içerisinde 804 bitki türü belirlenmiştir. Bu bitkilerden 6'sı dünyada sadece burada görülür. Ayrıca dünyada sadece Türkiye'de bulunan 18 bitki türünü de barındırır. Akdeniz maki bitki örtüsünün hemen hemen bütün bitki türlerinin en canlı ve sağlıklı örnekleri yarımadada yer alır. Dilek Yarımadası, genelde yaygın olarak Kuzey ve Batı Anadolu'da yayılış gösteren Anadolu Kestanesi'nin en güneye indiği, Türkiye'de birkaç yerde bulunan Kartopu'nun, Finike Ardıcı'nın, Melez Pırnal Meşesinin ve Dallı Servinin küçük orman toplulukları meydana getirerek yetiştiği tek yerdir. Başka deyişle, MilliMillî Park, Akdeniz'den Karadeniz'e kadar tüm Anadolu'da varolan bitki türlerinin doğal olarak bir arada görüldüğü biricik doğa müzesi olma özelliğini taşımaktadır. Bu benzersiz biyolojik çeşitlilik nedeniyle Dilek Yarımadası, Avrupa Konseyi tarafından “Flora Biyogenetik Rezerv Alanı” yani, bitki örtüsü açısından soyu tükenmekte veya genetik çeşitliliği çok azalmakta olan bir canlı türü ya da topluluklarını korumaya yönelik uluslararası düzeyde koruma alanı olarak kabul edilmiştir.
MilliMillî Park'ta bulunan bitki türleri arasında ayrıca [[Karaçam]], [[Kara Selvi]], [[Erguvan]], [[Defne]],[[Sandal ağacı|Sandal Ağacı]], [[Zeytin]], [[Meşe]] türleri, [[Akçaağaç]], [[Ihlamur]], [[Çınar]], [[Zakkum]],[[Kokarçalı]], [[Hanımeli]], [[Kavak]], [[İncir]], [[Ahlat]], [[Böğürtlen]], [[Keçiboynuzu]], [[Katırtırnağı]], [[Dişbudak]], [[Yasemin]], [[Alıç]], [[Menengiç]], [[Sumak]], [[Karaağaç]], [[Funda]] ve [[Eğrelti otları]] sayılabilir.<ref name="Güzelçamlı">[http://www.guzelcamli.com/millipark/millipark.htm Güzelçamlı] – guzelcamli.com. 08 Haziran 2012 tarihinde erişilmiştir.</ref>
== Fauna==
{{Kaynakça}}
{{Türkiye'deki millimillî parklar}}
[[Kategori:Aydın coğrafyası]]
|
