Şeyh Haydar: Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmiş revizyon] | [kontrol edilmiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
Bilgi kutusu eklendi. |
|||
1. satır:
{{dablink|Başlığın diğer anlamları için [[Kütahyalı Şeyh Haydar Efendi]] sayfasına bakınız.}}
{{Makam sahibi bilgi kutusu
{{Şiilik}}▼
|isim = Şeyh Haydar
'''Şeyh Haydar''', [[Safeviye Tarikatı]]ndan [[Şeyh Cüneyd]]'in oğludur. Babası savaşta öldüğünde henüz doğmamış olan Haydar, babası ölünce annesi (Akkoyunlu Hükümdarı [[Uzun Hasan]]'ın kızkardeşi) [[Akkoyunlu Devleti]]'ne gittiği için Akkoyunlu sarayında doğdu. Dokuz yaşına kadar burada büyüyen Haydar, dayısı Uzun Hasan'la birlikte tarikatın merkezi [[Erdebil]]'e geldi ve tarikatın başına geçti. Küçüklüğünde [[Türk lehçeleri|Türkçe]]'den başka [[Arapça]] ve [[Farsça]]'yı da öğrenen Haydar, dönemin ünlü bilgini [[Ali Kuşçu]]'dan da dersler almıştır.▼
|resim = Sheykh Heydar Tomb Meshkinshahr.jpg
|resim_büyüklüğü =
|resim_açıklama = Şeyh Haydar'ın [[Meşginşehr]]'deki türbesi.
|sıra =
|makam = [[Safevilik|Safevi Tarikatı Şeyhi]]
|dönembaşı = 1480
|dönemsonu = 1488
|öncegelen = [[Şeyh Cüneyd]]
|sonragelen = [[Sultan Ali]]
|sıra1 =
|makam1 =
|dönembaşı1 =
|dönemsonu1 =
|öncegelen1 =
|sonragelen1 =
|doğum_adı =
|doğum_tarihi = 1459/60
|doğum_yeri = [[Diyarbakır]]
|ölüm_tarihi = 9 Temmuz 1488
|ölüm_yeri = [[Tabersaran]], [[Dağıstan]]
|partisi =
|eşi = [[Alemşah Halime Begüm]]
|çocukları =
|ilişkiler =
|yaşadığı_yer =
|öğrenim =
|meslek =
|dini = [[Kızılbaş]]
|imza =
▲}}{{Şiilik}}
▲'''Şeyh Haydar''', (d. [[1459]]-[[60]], [[Diyarbakır]] - ö. [[9 Temmuz]] [[1488]], [[Tabersaran]]), [[Safeviye Tarikatı]]ndan [[Şeyh Cüneyd]]'in oğludur. Babası savaşta öldüğünde henüz doğmamış olan Haydar, babası ölünce annesi (Akkoyunlu Hükümdarı [[Uzun Hasan]]'ın kızkardeşi) [[Akkoyunlu Devleti]]'ne gittiği için Akkoyunlu sarayında doğdu. Dokuz yaşına kadar burada büyüyen Haydar, dayısı Uzun Hasan'la birlikte tarikatın merkezi [[Erdebil]]'e geldi ve tarikatın başına geçti. Küçüklüğünde [[Türk lehçeleri|Türkçe]]'den başka [[Arapça]] ve [[Farsça]]'yı da öğrenen Haydar, dönemin ünlü bilgini [[Ali Kuşçu]]'dan da dersler almıştır.
==Tarihçe==
[[Karakoyunlu]] hükümdarı [[Cihan Şah]]'ı yenerek kendi otoritesini kuran Uzun Hasan ablasının oğlu olan Şeyh Haydar'ı 1469 yılında, dedelerinin şehri olan Erdebil'e tekrar yerleştirmiş. Safevi tarikatını tekrar burada kuzey [[Suriye]], [[Anadolu]]'dan gelen [[mürid]]leriye oluşturmuştu.<ref>[http://books.google.com.au/books?id=LWOwVFfM7NgC&pg=PA71&dq=safavi+haydar&lr=&as_brr=3#v=onepage&q=safavi%20haydar&f=false Islam without Allah?, By Colin Turner, pg.63]</ref> 1471-1472 yılında Uzun Hasan ile [[Trabzon Rum İmparatorluğu|Trabzon Rum İmparatoru]] [[Trabzonlu IV. Yuhannes Komnenos|IV. Yuhannes Komnenos]]'un kızı [[Despina Hatun]]'un kızı
Babası Şeyh Cüneyd gibi tarikatı büyütmek istemiş ve [[Şirvanşahlar Devleti]]ne saldırmıştır. Başarılı sonuçlanan [[Derbent, Dağıstan|Derbent]] kuşatması sonunda Şirvan hükümdarı Ferruh Yasar (1462-1500) Gülüstan kalesine çekilerek 7 ay muhasarada kaldıktan sonra Şeyh Haydar'ın güçlenmesinden çekinen Akkoyunlu hükmüdarı [[Sultan Yakup]] 1488'de Ferruh Yaşar'a yardım gönderdi ve Teberistan yakınlarında yapılan savaşta Şeyh Haydar öldürüldü.<ref>[http://books.google.com.au/books?id=rezD7rvuf9YC&pg=PA944&dq=safawi+haidar&lr=&as_brr=3#v=onepage&q=safawi%20haidar&f=false E.J. Brill's First Encyclopaedia of Islam, 1913-1936, By M Th Houtsma, T W Arnold, A J Wensinck, pg.944]</ref> Bu olay sonunda Şeyh Hayda'ın Erdebil deki türbesi şii müslümanlar için bir hac mekanı haline gelmiştir<ref name="ref121"/>
Oğlu [[Şah İsmail Hatai]], [[Safevî Devleti]]'nin kurucusudur.
== Ayrıca bakınız ==
* [[
* [[Şeyh Cüneyd]]
* [[Safevî Devleti]]
* [[Şah İsmail
== Kaynakça ==
| |||