Vikipedi

Siyonizm: Revizyonlar arasındaki fark

Etkileşimli olarak geçmişe göz at
(Tüm bekleyen değişiklikleri göster)
[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
← Önceki sürümle aradaki farkSonraki sürümle aradaki fark →
İçerik silindi İçerik eklendi
GörselVikimetin
düzeltme, yazış şekli: bir çoğu → birçoğu AWB ile
k iç bağlantı düzeltme, yazış şekli: bir çoğu → birçoğu AWB ile
8. satır:
 
==Genel bakış==
Bütün Siyonistlerin buluştuğu ortak payda, İsrail diyarının Yahudiler için millimillî yurt olarak tanımlanmasıdır <ref>Gideon Shimoni, ''The Zionist Ideology'' (1995)</ref>. Bu tanımlama ve anlayış, tarihi bağların ve dini geleneklerin Yahudileri İsrail’e bağlamasından doğar <ref>[[Aviel Roshwald]], "Jewish Identity and the Paradox of Nationalism", in Michael Berkowitz, (ed.). ''Nationalism, Zionism and Ethnic Mobilization of the Jews in 1900 and Beyond'', p. 15.</ref>. Siyonizm standart bir ideolojiye dayanmaz ve birçok ideoloji arasındaki dialoglara dönmüştür: Genel Siyonizm, Dini Siyonizm, İşçi Siyonizmi, [[Revizyonist Siyonizm]], Yeşil Siyonizm, v.b.
 
MilliMillî bir devletleri olmaksızın, Yahudi diasporasının iki milenyum süren varlığından sonra, Siyonist hareket; 19. Yüzyılda Laik Yahudiler tarafından kuruldu. [[Dreyfus meselesi]] ve [[Rusya]] İmparatorluğu’ndaki Yahudi pogromlarında da görülen, Avrupa’daki artan anti semitizme cevap olarak [[Aşkenaz]] Yahudilerin çoğunlukla desteklediği bir tepki olarak ortaya çıktı<ref>Wylen, Stephen M. ''Settings of Silver: An Introduction to Judaism'', Second Edition, Paulist Press, 2000, p. 392.</ref>. Resmi olarak, hareket, [[Avusturya-Macaristan]]’lı gazeteci [[Theodor Herzl]] tarafından 1897 yılında bastığı [[Der Judenstaat]] (Yahudi Devleti) kitaptan sonra kurulmuştur <ref>Walter Laqueur, ''The History of Zionism'' (2003) p 40</ref>. O zamanlar, hareket, Yahudilerin Osmanlı’nın bir parçası olan Filistine gitmelerini destekledi.
 
Başta diğer birçok Yahudi asimilasyonu ve [[antisemitizm]]e tepki olan hareketler içinde yer almasına rağmen, Siyonizm hızlı bir şekilde büyüdü ve Yahudi politikalarında dominant bir güç haline geldi. Hareket sonunda başarılı oldu ve 14 Mayıs 1948’de İsrail Devleti Yahudilerin ülkesi olarak kuruldu. İsrail’de yaşayan Yahudilerin oranı da daimi bi şekilde arttı ve hareketin oluşmasından günümüze kadar gerçekleşen göçlerle, dünyadaki Yahudilerin yaklaşık %40'ı, İsrail’de yaşamaktadır. Bu oranı dünyadaki diğer bütün ülkelerden fazladır. Bu iki sonuç Siyonizm’in diğer Yahudi politik hareketlerden daha başarılı olduğunu gösterir. Bazı akademik çalışmalarda, hem diaspora politikaları altında işlenir hem de millimillî kurtuluş hareketlerine örnek olarak üzerinde çalışılır<ref name="A.R. Taylor, 1971, p. 10"/>.
Siyonizm aynı zamanda, modern dünyayla Yahudilerin ilişkilerine yönelik de tutum aldı. Diaspora’dan dolayı, birçok Yahudi dışlanmış kaldı ve modern çağ hakkında pek fikre sahip değillerdi. Birçok Yahudi tamamen asimile olup, inançlarını geride bırakıp modern dünyaya entegre olmak istiyorlardı. Asimilasyonu destekleyen radikal grup, Yahudilerin Avrupa toplumuna tamamen entegre olmalarını istedi. Böylece, Yahudiler ve Yahudi olmayanlar arasındaki fark ortadan kalkacaktı. Bu grup homojen bir topluma kendi kimliklerinden vazgeçerek ulaşmayı amaçladı. Başka bir asimilasyon yöntemi olarak kültürel sentez, Yahudiliğe ait gelenekleri korurken, modern dünyayı kabule edip ona göre davranmayı öne sürdü. Bu fikri öne sürenler daha korumacı oldular, böylece bir yandan gelenekleri kaybetmeyip, öte yandan modern çağa ayak uydurabileceklerdi.<ref>Tesler, Mark. Jewish History and the Emergence of Modern Political Zionism. Bloomington, IN: Indiana University Printing Press, 1994.</ref>.
109. satır:
 
== Siyonist inançların özellikleri ==
Siyonizm, bir Yahudi devleti kurma amacıyla oluşmuştur. İlerki dönemde Siyonist liderler İsrail topraklarında Yahudi devletini kurmayı amaçlamalarına rağmen, [[Theodor Herzl]], [[Amerika Birleşik DevletlerDevletleri]]’e’ne [[Kuzey Afrikada]]’ki kolonilerden birinde Yahudi yerleşim birimi kurmak için yaklaştı <ref>Tessler, Mark. A History of the Israeli-Palestinian Conflict. Indiana University Press, 1994. 47. Print.</ref>. İsrail topraklarına [[Aliyah]] (göç) Yahudi ibadetlerinde daima tekrarlanan konudur. Diaspora’da yaşamayı reddetmek, Siyonizmin merkezinde yer alır<ref>E. Schweid, 'Rejection of the Diaspora in Zionist Thought', in ''Essential Papers on Zionism'', ed. By Reinharz & Shapira, 1996, ISBN 0-8147-7449-0, p.133</ref>. Fikre göre diaspora, bir Yahudinin ve Yahudi millimillî bilincinin tamamıyla gelişmesini engellemektedir.
 
Siyonistler genelde İbranice konuşur. Bu dil [[Sami dilleri]]nden olup, antik Yehuda’nın özgür koşullarında geliştirildi. Birçok Siyonist, Avrupa dillerinden etkilenmiş [[Yiddiş]] dilini konuşmayı reddeder. İsrail’e göçtükten sonra diasporada kullandıkları dillerden ve isimlerden vazgeçerler. İbranice sadece ideolojik olarak tercih edilmedi, dil ayrıca bütün İsraillilerin ve yeni devletin ortak dili oldu. Bu Siyonistler arasında kültürel ve politik bağları güçlendirdi.
192. satır:
1903 yılında, [[Siyonist kongresi]], İngilizler tarafından Uganda’da bir vatan oluşturulması teklifini reddetti. 1917 yılında İngiliz hükümeti [[Balfour Deklarasyonu]] ile Filistin’de bir Yahudi ülkesi kurma kararını verdi:
 
{{quote|Majestelerinin hükümeti Filistinde Yahudiler için bir millimillî bir vatan kurma fikrini desteklemekte ve bu fikrin gerçekleşmesi için gereken desteği verecektir. Bu amaç gerçekleşirken, şu an o topraklarda bulunan Yahudi olmayan kişilerin sivil ve dini hakları korunacaktır<ref>{{cite book| author-link = Malcolm Yapp| last = Yapp| first = M.E.| title = The Making of the Modern Near East 1792-1923| date = 1987-09-01| publisher = Longman| location = Harlow, England| isbn = 978-0-582-49380-3| page = 290 }}</ref>.}}
 
1922 yılında, [[Milletler Cemiyeti]], deklarasyonunu kabul etti ve İngilizlere Filistin himayesini verdi:
 
{{quote|Himaye, Yahudi millimillî vatanın oluşturulmasını garanti altına alacak, kurulan devlette kendini yönetebilme organları kurulacak ve orada yaşayan Yahudi ve Yahudi olmayan herkesin hakları koruma altına alınacaktır<ref>[http://www.stateofisrael.com/mandate League of Nations Palestine Mandate, July 24, 1922]</ref>.}}
 
Rusya'ya göç etmiş olan Yahudi [[Chaim Weizmann]] [[Balfour Deklarasyonu]]n’daki katkılarindan dolayı hareketin başı olarak 1948 yılına kadar kaldı ve Devlet kurulduğunda İsrail’in ilk Başkanı oldu.
267. satır:
 
==Siyonizme destek veren Hindu'lar==
İsrail'in 1948 yılında kurulmasından sonra, Hindistan MilliMillî Kongresi hükümeti Siyonizm’e karşı çıktı. Bazı yazarlar, bu karşı çıkışın daha çok Müslüman oy vereni kazanmak için olduğunu iddia etti (o dönemde Müslümanlar 30 milyon üzerindeydi) <ref name="kap">[http://www.southasiaanalysis.org/papers2/paper131.html INDIA&nbsp;— ISRAEL RELATIONS: THE IMPERATIVES FOR ENHANCED STRATEGIC COOPERATION&nbsp;— Subhash Kapila]&nbsp;— [[South Asia Analysis Group]]</ref>. Buna rağmen, [[Sangh Parivar]]’ın liderliğini yaptığı tutucu hindu milliyetçiler açıkça Siyonizmi savundu. Ayrıca [[Vinayak Damodar Savarkar]] ve [[Sita Ram Goel]] gibi milliyetçi entelektüel isimler de Siyonizmi savundu<ref name="Hindu pro-Zionism">{{Web kaynağı | url = http://www.scribd.com/doc/9680428/Hindu-ProZionism-and-PhiloSemitism | başlık = Hindu Pro-Zionism and Philo-Semitism | yayıncı = Scribd | tarih = December 30, 2008 | erişimtarihi = June 3, 2010 | arşivurl = http://web.archive.org/web/20140330023924/http://www.scribd.com/doc/9680428/Hindu-ProZionism-and-PhiloSemitism | arşivtarihi = 30 Mart 2014}}</ref>. Yahudileri atalarının vatanına geri getirme hareketi birçok Hindu Milliyetçi için ilgi çekici geldi çünkü İngiliz yönetiminden kurtulma ve Hindistanın bölünmesi, uzun yıllardca ezilen Hindular için benzer tecrübelerdi.
 
Uluslararası anketlere göre, Hindistan dünyadaki İsrail-Devletini en çok savunan ülkelerdendir<ref>[http://www.ynet.co.il/english/articles/0,7340,L-3696887,00.html ynet article]</ref><ref>[http://netwmd.com/blog/2009/04/22/3955 netwmd article].</ref><ref>[http://www.danielpipes.org/blog/2009/04/india-the-most-pro-israel-country daniel pipes article]</ref><ref>[http://digg.com/world_news/India_the_Most_Pro_Israel_Country digg article].</ref>. Yakın dönemlerde tutucu Hindistan partileri ve kurumları Siyonizmi desteklemektedir<ref name="Hindu pro-Zionism"/><ref>{{Web kaynağı | url = http://us.rediff.com/news/2003/sep/10sharon11.htm | başlık = RSS slams Left for opposing Sharon's visit: Rediff.com India News | yayıncı = Us.rediff.com | tarih = September 10, 2003 | erişimtarihi = June 3, 2010 | arşivurl = http://web.archive.org/web/20100617073538/http://us.rediff.com:80/news/2003/sep/10sharon11.htm | arşivtarihi = 17 Haziran 2010}}</ref>. Birçok Hindistan solu üyesi Hinduları bu nedenle, Yahudi lobisiyle işbirliği yapmakla suçlamıştır<ref>{{Web kaynağı | url = http://ghadar.insaf.net/June2004/MainPages/zionism.htm | başlık = G h a d a r . 2 0 0 4 | yayıncı = Ghadar.insaf.net | erişimtarihi = June 3, 2010 | arşivurl = http://web.archive.org/web/20160421115747/http://ghadar.insaf.net/June2004/MainPages/zionism.htm | arşivtarihi = 21 Nisan 2016}}</ref>.
 
==Marcus Garvey ve Siyahi Siyonizm==
Siyonistlerin bir Yahudi MilliMillî Vatanı oluşturmak için İngilizlerin desteğini almaları, Jamaikalı milliyetçi [[Marcus Garvey]]’e ilham verdi ve Amerika’da yaşayan Afrika kökenlileri Afrika’ya geri getirecek hareketi kurmasını sağladı. 1920 yılında Harlem’de verdiği bir konuşmada, Garvey, “diğer ırklar kendi geleceklerine kendileri karar verdi-Yahudiler Siyonist hareketle, İrlandalılar, İrlanda hareketleriyle… ve bende Negroların kendi geleceklerine karar vermelerini istiyorum <ref>''[[Negro World]]'' March 6, 1920, cited in [http://www.international.ucla.edu/africa/mgpp/lifeintr.asp University of California, Los Angeles] (accessed November 29, 2007)</ref>. Garvey bir gemi nakliye şirketi kurdu (Black Star). Bu gemilerle siyahi Amerikalıların Afrika’ya göçmelerine yardımcı olacaktı fakat birçok nedenle çabaları sonuç vermedi ve hareket başarısız kaldı.
 
Garvey, Jamaika'da [[Rastafari Hareketi]]ne ilham verdi, Siyahi Yahudiler ve Afrika’daki İbraniler İsrail’den önce [[Liberya]]’ya göç ettiler.
"https://tr.wikipedia.org/wiki/Siyonizm" sayfasından alınmıştır