Vikipedi

Rusya Sosyal Demokrat İşçi Partisi: Revizyonlar arasındaki fark

Etkileşimli olarak geçmişe göz at
[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
← Önceki sürümle aradaki farkSonraki sürümle aradaki fark →
İçerik silindi İçerik eklendi
GörselVikimetin
Kayda değer olmayan maddeye verilen bağlantı(lar) kaldırıldı
Değişiklik özeti yok
1. satır:
{{Siyasi parti bilgi kutusu
[[Kategori:Menşevikler|* isim = Rusya Sosyal Demokrat İşçi Partisi]]▼
| isimyerli_isim = {{PAGENAME}}<br /><small>''noitalic|Росси́йская Социа́л-Демократи́ческая Рабо́чая Па́ртия''</small>}}
| colorcode = RED▼
| kısaltma = RSDRP
| amblem =
| ülke = Rusya İmparatorluğu
▲| colorcode = RED#CE0000
| genel başkanı =
| genel sekreteri =
| kurucusu =
| kurucusu = [[Vladimir İlyiç Ulyanov]]<br />[[Yuli Osipoviç Zederbaum]]<br />[[Georgi Valentinoviç Plehanov]]
| lider1_başlık = Genel Sekreter (Bolşevik)
| lider1_isim = [[Vladimir Lenin]]
| lider2_başlık = Genel Sekreter (Menşevik)
| lider2_isim = [[Julius Martov]]
| slogan =
| kuruluş = 1 Mart 1898
Satır 12 ⟶ 18:
| öncülü =
| ardılı = [[Sovyetler Birliği Komünist Partisi]]
| merkez = [[Petrograd]]
| gazete = ''[[Iskra]]''
| üyelik =
| ideoloji = {{nowrap|[[Sosyalizm]]<br>[[Marksizm]]<ref>https://www.marxists.org/history/international/social-democracy/rsdlp/1903/resolutions.htm</ref><br>'''İç gruplaşmalar''':<br>[[Bolşevikler]]<br>[[Menşevikler]]}}
| ideoloji = [[Sosyal demokrasi]], [[sosyalizm]]
| pozisyon = [[SolAşırı sol]]
| uluslararası =
| renkler = {{Color box|#CE0000|border=darkgray}} [[Kızıl]]
| yeraldığı hükümetler =
| resmiinternet renklerisitesi =
| bayrak = [[Dosya:Red flag.svg|200px|border]]
| internet sitesi =
}}
[[Dosya:Georgi Plekhanov.jpg|left|thumb|150px|Plehanov]][[Dosya:1st Programme of the Russian Social Democratic Labour Party.jpg|right|thumbnailthumb|200px250px|RSDİP 1. Programı]]
'''Rusya Sosyal Demokrat İşçi Partisi''' ([[Rusça]]: {{dil-ru|Росси́йская Социа́лсоциа́л-Демократи́ческаядемократи́ческая Рабо́чаярабо́чая Па́ртия;па́ртия}}, Rossiskaya SotsialРСДРП, Demokratiçeskaya''Rossiyskaya Raboçayasotsial-demokraticheskaya Partiya:rabochaya РСДРПpartiya'', '''RSDRP'''), [[1898]]'de kurulan, [[Rusya]]'nın ilk [[Marksist]] partisi. Daha sonra [[Bolşevik]] ve [[Menşevik]] olmak üzere ikiye bölünmüştür.▼
 
[[Dosya:MartovW.jpg|thumb|left|150px|Martov]]
▲'''Rusya Sosyal Demokrat İşçi Partisi''' ([[Rusça]]: Росси́йская Социа́л-Демократи́ческая Рабо́чая Па́ртия; Rossiskaya Sotsial Demokratiçeskaya Raboçaya Partiya: РСДРП), [[1898]]'de kurulan, [[Rusya]]'nın ilk [[Marksist]] partisi. Daha sonra [[Bolşevik]] ve [[Menşevik]] olmak üzere ikiye bölünmüştür.
 
1890'lı yıllarda Rusya'da [[işçi]] hareketleri yaygın olmaya ve çeşitli Marksist gruplar oluşturulmaya başlanmıştır. [[1898]]'de [[Kiev]]'deki grubun önderliğinde [[Minsk]]'te partinin kuruluş kongresi düzenlenmiş ve [[kongre]]de partinin adını "Rusya Sosyalist Demokrat Partisi" seçmiştir. "İşçi Gazetesi" merkez organın gazete statüsünü almıştır. Ancak geniş tutuklama yaşandığı için parti programını yazan partinin adını izin almadan "Rusya Sosyalist Demokrat İşçi Partisi" olarak değiştirmiştir.
 
''[[Iskra]]'' gazetesini [[1900]]'de çıkaran [[Vladimir İlyiç UlyanovLenin]] (Lenin), [[YuliusJulius Martov|Yuli Osipoviç Zederbaum]] (Martov) ve [[Georgi Valentinoviç Plehanov]]'un grubunun önderliğinde [[1903]]'de İkinci parti kongresi düzenlenmiştir. Lenin RSDİP'in tarım programının hazırlanması amacıyla kongreye "İşçilerin Partisi ve Köylülük" isminde bir makale göndermiştir. Buraya yazılanlar daha sonra bu kognredekongrede kabul edilecektir.<ref>Lenin Collected Works, [[Progress Publishers]], 1964, Moscow, Volume 4, s. 420-428</ref> Kongreye 26 örgütten 51 oya sahip 43 temsilci katılmıştır. Salt çoğunluğu ''[[Iskra]]'' grubundan ibaretti. Kongrede parti programı ve tüzüğü kararlaştırılarak, merkez organ üyelerini seçmiştir. Merkez organı Rusya'da partiyi praktikpratik olarak yönetecek "Merkez komitesi", yurtdışından ideolojik olarak yönetecek "Merkez organ gazetesi" ve "Merkez komitesi" ile "Merkez organ gazetesi" arasında anlaşmazlıklar çıktığında arabulculuğunuara buluculuğunu yapacak "Parti konseyi" olmak üzere üç teşkilattan ibaretti. Neticede ''Iskra'' grubu hakimiyetini kazanmıştır.
 
Ancak kongre görüşme sırasında ''Iskra'' grubu bölünmüştür. Parti üyeliğini hüküm eden programın 1. maddesi üzerinde tartışma yaşanmıştır. Lenin üye olmaları için partinin faaliyetlerine katılmasını şart koşmuş, Martov ise partiyi desteklemesi yeterli olduğunu savunmuştur. Bu madde için Martov’un savı kabul edilmiştir. Fakat Lenin ''Iskra'''nın yönetim kurulu seçiminde mevcut 6 kişilik yönetim kurulu üyelerinden 3 kişiyi ihraç ederek Plehanov, Martov ve Lenin başta olmak üzere üç kişilik yönetim kurulunu önermiş ve kabul edilmiştir.
 
[[Lenin]] ile diğer merkez komite üyeleri arasında partiye kabul edilme, parti yönetimi ve iktidar mücadelesinde izlenecek yol konusunda tartışmalar yaşanmıştır. Lenin partinin [[demokratik merkeziyetçilik]]le yönetilmesini ve iktidara parlamenter yoldan değil devrimci mücadele ile yürünmesi gerektiğini belirtmiştir. Martov ise bunun aksine parlamenter mücadelenin gerekliliğinde ısrar etmiştir. [[Lenin]], Çarın güdümündeki meclisin seçim hakkının sınırlılığı dolayısıyla halkın çoğunluğunu oluşturan yoksul kitleleri temsil edemeyeceğini ve meclisin toprak aristokratları ile burjuvazinin taleplerine göre hareket edeceğini belirterek Rusya Sosyal Demokrat İşçi Partisi'nin sadece parlamenter mücadele ile sınırlı kalmasının hiç bir fayda sağlamayacağını ifade etmiştir. Ancak yine ona göre devrimci mücadeleyi güçlendirmek ve daha geniş kitlelere etki edebilmek için partinin mecliste temsili de gereklidir. RSDİP II. Kongresi'nde yaşanan tartışmalarda Lenin'in görüşlerini destekleyenler çoğunlukta oldukları için [[Bolşevik]], Martov'u destekleyenler ise azınlıkta oldukları için [[Menşevik]] adını almışlardır.
 
Bir ara Plehanov ve Lenin ''Iskra'''yı yönettiyse de Plehanov’unPlehanov'un Menşevik’eMenşevikler'e geçmesiyle Lenin Iskra’danIskra'dan ayrılmak zorunda kalmıştır. ''Iskra'' Menşevik’inMenşevikler'in organ gazetesi haline gelmiş ve Bolşevik’iBolşevikler'i şiddetle eleştirmiştir. Buna karşı Lenin ''[[Bir Adım İleri, İki Adım Geri]]'' gibi eserlerinde Menşevik’iMenşevikler'i eleştirmiş ve [[1904]]'te "Bolşevik Komiteler Bürosu" kurdurmuş ve [[1905]]'te büro ‘Vperyod’'Vperyod' gazetesini yayımlanmaya başlamıştır.
 
== Kaynakça ==
{{Kaynakça}}
 
{{Sovyetler Birliği Komünist Partisi Kongreleri}}▼
{{Vladimir Lenin |durum=collapsed}}▼
{{1917 Rus Devrimi}}▼
{{Rusya-taslak}}
{{Siyasi tarih-taslak}}
{{Asya-siyasi-parti-taslak}}
{{Avrupa-siyasi-parti-taslak}}
 
▲{{Sovyetler Birliği Komünist Partisi Kongreleri}}
▲{{Vladimir Lenin |durum=collapsed}}
▲{{1917 Rus Devrimi}}
 
[[Kategori:Rusya Sosyal Demokrat İşçi Partisi| ]]
[[Kategori:Rusya'daki siyasi partiler]]
▲[[Kategori:Menşevikler|*Rusya Sosyal Demokrat İşçi Partisi]]
[[Kategori:1898'de kurulan siyasi partiler]]
"https://tr.wikipedia.org/wiki/Rusya_Sosyal_Demokrat_İşçi_Partisi" sayfasından alınmıştır