833.574
değişiklik
"Asi Nehri" sayfasının sürümleri arasındaki fark
düzeltme AWB ile
(Arşiv bağlantısı eklendi) |
Teacher0691 (mesaj | katkılar) (düzeltme AWB ile) |
||
|
| havza_alan =21.743 km²
}}
'''Asi Nehri (Orontes )''', (العاصي) [[Lübnan]]'daki [[Bekaa Vadisi]]'nin doğu kısmından doğar ve [[Türkiye]] [[Hatay]] ilinden [[Akdeniz]]'e dökülür. Asi Nehri'nin toplam uzunluğu 556 km olup, 366 km [[Suriye]]'de, 98 km Türkiye'de, 40
== Genel özellikleri ==
Orontes olarak da adlandırılan Asi Nehri Lübnan'da [[Baalbek]] yakınında El-Bika kısmından dağlardan inen sellerin birleşmesiyle doğar sonra Suriye'ye girer. [[Humus, Suriye|Humus]] yöresindeki bazaltı lav akıntıları etkisiyle yolunu saparak [[Hama]] kireçtaşı platolarına yönelir ve Gab sazlığına girer. Oradan çıktıktan sonra bir süre Suriye-Türkiye sınırında akar ve Hatay ilinden Akdeniz'e dökülür. Nehrin havzasını [[Büyük Rift Vadisi]]nin parçası olan [[Ölüdeniz Fayı]] belirler.
Asi Nehri'nin toplam uzunluğu 386 km olup, nehrin büyük bölümü Suriye toprakları içinde bulunmaktadır. Türkiye topraklarındaki uzunluğu 88 km'dir. Havzasının ülkelere dağılımı şöyledir: %7 Lübnan, %67 Suriye, %26 Türkiye. Suriye-Türkiye sınırının 52
Asi Nehri Lübnan'dan Suriye'ye, Oradan da Türkiye topraklarına aktığı için ''sınır aşan akarsu'', Türkiye-Suriye sınırını oluşturduğu için ''sınır oluşturan akarsu''dur<ref name=korkmaz>{{Web kaynağı | soyadı1 = KORKMAZ | ad1 = Yrd. Doç. Dr. Hüseyin | soyadı2 = KARATAŞ | ad2 = Atilla | başlık = ASİ NEHRİ’NDE SU YÖNETİMİ VE ORTAYA ÇIKAN SORUNLAR | url = http://sbed.mku.edu.tr/article/view/1038000212/1038000172 | yayıncı = MKÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi | erişimtarihi = 21 Mart 2017 | tarih = 2009 | arşivurl = http://web.archive.org/web/20170322014927/http://sbed.mku.edu.tr/article/view/1038000212/1038000172 | arşivtarihi = 22 Mart 2017}}</ref>.
[[Humus, Suriye|Humus]] şehri yakınlarında geniş bir göl ve bataklık meydana getirir. [[Amik Ovası]]'nın sularını boşaltan Karasu (Küçük Asi), Harbiye Çağlayanının suları ile beslenir. [[Karasu Çayı (Asi)|Karasu]]'y alan Asi Irmağı, dar bir boğazdan geçerek Antakya'dan geçer. Burada ünlü Harbiye Çağlayanlarını meydana getiren ve gür kaynaklarla beslenen Defne Suyu'nu alır. Daha sonra genişliği 30-40 metreyi bulur Samandağ'ın güneyinde Akdeniz'e dökülür. Asi nehri hemen bütün yatağı boyunca yer yer ova ve tekne şekilli geniş vadiler, zaman zaman da dar ve derin [[Boğaz vadi|boğazlar]] oluşturur, denize döküldüğü yerde geniş bir [[delta]] meydana getirmiştir.
Asi Nehri havzasında genel olarak Akdeniz iklimi görülür. Genelde yazlar kurak, kışlar yağışlıdır. Nehir de bu düzene uyar, kışın suları artar, yazın ise azalır. Yağış miktarı Lübnan'da
== Ters akması ==
Hatayı kendi toprağı olarak kabul eden Suriye yönetimi Asi Nehri'ni de sınır aşan su olarak görmemektedir. Böylece suyun büyük bölümünden yararlanmaktadır. 1950'li yıllarda Asi'de 3 milyar 399 milyon m³ akım gerçekleşirken, günümüzde %30 azalma ile 2 milyar 400 milyon m³ akım gerçekleşmektedir. 1939 yılında Türkiye'ye bırakılan su 1 milyar 670 milyon m³ iken %67 azalma ile 529 milyon m³'e düşmüştür. 1950 yılında Türkiye'ye girişte yapılan ölçümde yıllık ortalama akım 50,5 m³/sn iken, 2005'te 16,8 m³/sn'ye düşmüştür. 1975 yılında Asi'nin suları tarımsal sulamaya uygun iken günümüzde ağır metaller ve amonyak kirliliği görülmektedir<ref name=korkmaz/>.
==Kaynakça==
| |||