Lewis Carroll: Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmiş revizyon] | [kontrol edilmiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
Düzeltme |
Değişiklik özeti yok Etiketler: Görsel Düzenleyici Mobil değişiklik Mobil ağ değişikliği |
||
18. satır:
'''Charles Lutwidge Dodgson''' (27 Ocak 1832 - 14 Ocak 1898) ya da daha çok tanındığı takma adıyla '''Lewis Carroll''', ünlü İngiliz [[yazar]], [[matematik]]çi, [[mantık]]çı, [[Anglikan]] papazı ve [[Fotoğrafçılık|fotoğrafçıdır]].
Carroll'ın en ünlü eserleri; ''Alice's Adventures in Wonderland'' ("[[Alice Harikalar Diyarında]]") ve onun devamı olan ''Through the Looking-Glass'' ("[[Aynanın İçinden]]") adlı kitapları ve "The Hunting of the Snark" ve "Jabberwocky" adlı şiirleridir ve hepsi absürt edebiyatın örneklerindendir. Kelime oyunları, mantık ve [[fantezi]]deki yeteneği sayesinde ün kazanmıştır. Ancak bunun ötesinde, eserleri modern kültüre iyice yerleşmiştir. Birçok sanatçıyı, direkt olarak etkilemiştir. [[Kuzey Amerika]], [[Japonya]], [[İngiltere]] ve [[Yeni Zelanda]] başta olmak üzere, dünyanın birçok yerinde, sadece Carroll'ın eserlerinin zevkle okunması ve daha da yaygınlaştırılması ve hayatının araştırılmasına adanmış kuruluşlar vardır.
== Eğitimi ==
Satır 30 ⟶ 29:
Ancak Dodgson eğitiminde başarılı olmakta hiç zorlanmadı. O dönemde matematik hocası olan R.B. Mayor onun hakkında "Rugby'e geldiğimden beri daha çok gelecek vaad eden bir çocuk görmemiştim" demiştir.<ref>Collingwood (1898) p.29</ref>
1849 yılında Rugby'den ayrıldı ve 1850 yılının Mayıs ayında babasının eski okulu olan [[Christ Church, Oxford|Christ Church]]'ün bir üyesi olarak Oxford'a kayıt oldu.<ref>Clark (1979) 63-64</ref> Üniversitede yurt odalarının boşalmasını bekledikten sonra Ocak 1851'de bir eve yerleşti<ref name=clark6465>Clark (1979) 64-65</ref>. Eve geri dön çağrısı geldiğinde yalnızca iki gündür Oxford'daydı. Annesi belki menenjit ya da bir beyin felcinden ötürü "beyin iltihaplanması" nedeniyle
Akademik kariyerinin ilk dönemlerinde büyük ümit vaad etmek ve karşıkonulamaz bir dikkat dağınıklığına sahip olmak arasında devinim gösterdi. Her zaman çok fazla çalışmıyordu, ancak çok yetenekliydi ve başarmak onun için kolaydı. 1852'de Matematik sınavlarında onur derecesine sahip oldu ve çok kısa zaman sonra babasının eski bir arkadaşı Canon [[Edward Bouverie Pusey]] onu öğrenci bursuna aday gösterdi.<ref name=collingwood52>Collingwood (1898) p.52</ref><ref name=clark74>Clark (1979) 74</ref>
== Karakteri ve görünümü ==
Satır 38 ⟶ 37:
Charles Dodgson yaklasık olarak 1.80m boyunda, ince uzun, kıvırcık kahverengi saçlı ve duruma göre değişen gri ya da mavi gözlü bir gençti. Daha ileriki yaşlarında vücut yapısının asimetrik olduğu ve biraz garip ve fazla dik bir duruşunun olduğu söylenir, ancak bu orta yaşlarında geçirdiği diz sakatlanmasının bir sonucu olabilir. Çok küçük bir çocukken geçirdiği ateşli bir hastalık sonucu bir kulağı duyma yeteneğini kaybetmiştir. Onyedi yaşında çok ağır geçirdiği [[boğmaca]] büyük ihtimalle hayatının daha sonraki yıllarındaki kronik göğüs hastalıklarının sebebidir. Başka bir sorun ise kendinin "tereddüt" olarak tanımladığı çocukluğunda edindiği ve tüm yaşamı boyunca onun felaketi olan [[kekemelik]]tir.<ref name = "ekfvyz">Leach, Ch. 2</ref>
Kekelemesinin Dodgson'un davranış biçimine etkisi daima çok güçlü olmuştur. Dodgson'un yalnızca yetişkinlerin arasında kekelediği, çocuklarla konuşurken çok akıcı ve özgür biçimde kendini ifade edebildiğine dair bir inanış vardır ancak bu inanşı destekleyecek kesin bir kanıt yoktur.<ref>Leach, p. 91</ref> Onunla tanışıklığı olan birçok çocuk kekelemesini hatırlarken, yetişkinlerin çoğu bunu fark etmemiştir. Görünen o ki, tanıştığı insanlardan ziyade Dodgson kekelemesinin üzerinde durmaktadır. Dodgson'un kendisini "Alice Harikalar Diyarında"daki [[Dodo (Alice Harikalar Diyarında)|Dodo]] olarak karikatürize ettiği
Dodgson'un kekemeliği her ne kadar onu rahatsız etse de, diğer kişisel özelliklerini kullanarak toplum içerisinde bir yer almasına engel olmamıştır. İnsanların kendilerini eğlendirdikleri, topluluğu eğlendirmek için şarkı söylemenin veya ezberden parça okumanın moda olduğu bir dönemde, genç Dodgson'ın çok donanımlı ve çekici bir şovmen olduğu, oldukça iyi şarkı söydlediği ve bunu seyirci önünde yapmaktan hiç çekinmediği, taklitte ve hikaye anlatmakta usta olduğu söylenir.<ref name="ekfvyz"/>
Satır 44 ⟶ 43:
=== Sosyal bağları ===
Erken dönemde verdiği eserlerden, büyük başarı yakalayan "Alice" kitaplarını yazdığı döneme kadar geçen sürede Dodgson [[Ön-Raffaeloculuk akımı|Ön-Raffaelocu Kardeşler]] arasına katıldı. İlk olarak 1857'de [[John Ruskin]] ile tanıştı ve arkadaş oldu. [[Dante Gabriel Rossetti]] ve ailesiye yakın bir arkadaşlık bağı geliştirdi ve aynı zamanda başta [[William Holman Hunt]], [[John Everett Millais]], ve [[Arthur Hughes (sanatçı)|Arthur Hughes]] olmak üzere birçok sanatçıyla tanıştı.
===Politik, dini ve felsefi yaklaşımları===
Genellikle Dodgson politik, dini ve kişisel konularda tutucu olarak nitelendirilir. [[Martin Gardner]] Dodgson'ı bir muhafazakar olarak nitelendirirken, "lordlar kamarasına huşu içinde baktığını ve aşağı tabakadan olan kimselere karşı bir züppe" olduğunu belirtiyor.<ref>Gardner, Martin, "Introduction to The annotated Alice: Alice's adventures in Wonderland & Through the looking glass", W. W. Norton & Company, (2000), ISBN 0-517-02962-6</ref> The Revd W. Tuckwell, ''Oxford Hatıralarında'' (1900) ondan "hoşgörüsüz, çekingen, titiz, matematik saplantılı, saygınlığına çok düşkün, politikada çok tutucu, ilahiyatçı, Alice'in yaşadığı yer nasıl karelere bölünmüşse, kendininki de aynı öyle" diye bahsediyor.<ref>Gardner, p.16</ref> Ancak Dodgson'un bu değerlendirmelerle ters düşen şekilde başka din ve felsefelere karşı bir merakı olduğu görülüyor. Örneğin
'Carroll Myth' taraftarları bu etkenlerin [[Gardner sendromu]] olasılığını yeniden gündeme getirilmesi gerektiğini düşünüyorlar. Belki de Dodgson'un gerçek görünüşü inanılandan daha bozuk olabilir. ('Carroll Myth' için aşağıya bakın).{{citation needed|date=November 2011}}
Satır 55 ⟶ 54:
== Sanatsal etkinlikler ==
=== Edebiyat ===
Küçük yaşlarından itibaren Dodgson şiir ve kısa hikâyeler yazdı. Bunları aile dergisi ''[[Mischmasch]]'''de yayımlandı ve sonradan birçok dergiye göndererek, makul bir başarı elde etti. 1854 ve 1856 yılları arasında eserleri ''The Comic Times'' ve ''The Train''
1855'de kendi yazınları hakkında şunları yazdı; "Şu ana kadar gerçekten yayımlanmaya değer bir şey yazmış olduğumu düşünmüyorum (buna ''Whitby Gazette'' ya da''Oxonian Advertiser''ı dahil etmiyorum), ancak bir gün bunu yapacağıma dair umutsuz değilim".<ref name = "ekfvyz"/> 1850'den sonraki yıllarda kardeşlerini eğlendirmek için yazdığı [[kukla]] oyunlarından yalnızca biri [[La Guida di Bragia]] günümüze kalmayı başarmıştır.<ref>Heath, Peter L. , La Guida Di Bragia, a Ballad Opera for the Marionette Theatre, Lewis Carroll Society of North America, 2007 ,Ch. Introduction, p.vii–xvi</ref>
| |||