Yunanistan'a ikinci Pers saldırısı: Revizyonlar arasındaki fark

 

Pers yayılma stratejisi MÖ 480 dolaylarında ezici kuvvetlerle Yunanistan üzerine yürüyecek yönde gelişiyordu.<ref name =L254/> Pers yayılmasının geçtiği bölgelerdeki Grek kentleri, Pers hakimiyetine boyun eğmek ya da yok edilmek durumunda kalıyorlardı. Teselya, Lokris ve [[Fokida]]'da başta direnme gösterilmişti. Ancak doğrudan doğruya güç kullanılması karşısında Pers hakimiyeti altına girmek zorunda kalınmıştı.<ref>[http://www.perseus.tufts.edu/hopper/text?doc=Perseus%3Atext%3A1999.01.0126%3Abook%3D9%3Achapter%3D17%3Asection%3D1 Herodot, 9.17.1]</ref><ref>[http://www.perseus.tufts.edu/hopper/text?doc=Perseus%3Atext%3A1999.01.0126%3Abook%3D7%3Achapter%3D172%3Asection%3D1 Herodot, 7.172]</ref> Grek ittifakının stratejisi ise Pers ilerlemesini yapılabildiği kadar kuzeydeyken durdurmak ve olabildiğince kent devletinin Pers egemenliğine girmesini önlemekti. Bu sayede bu kent devletlerinin de ittifaka katılması sağlanabilirdi.<ref name = L248/> Diğer yandan Pers kuvvetlerinin sayısal üstünlüğü karşısında açık arazide muharebeye girmenin yararsızlığı açıkça görülebiliyordu. Bu duruda olabildiğince dar coğrafi bölgelerde muharebeye girmeyi tercih edeceklerdir.<ref name = L248/> Gerçekten de MÖ 480 yılı için Grek İttifakı'nın stratejisi bu yönde olmuştur. İlk anda, Teselya'nın istilasını önlemek için Tapınak Geçidi'ni tutmaya karar verdiler.<ref name = L248/> Ancak bu geçidin iyi seçilmiş bir savunma hattı olamayacağı anlaşılınca daha geride, Termopylae Geçidi – Artemision Boğazı hattında savunma yapmaya karar verildi.<ref name = L248/> Termopylae'deki savunma başlarda oldukça başarılıydı. Ancak savunmanın etrafını dolaşmayı sağlayacak yolun, bu görevin üstesinden gelebilecek bir kuvvetle örtülememesi savunmayı çökertmiştir.<ref name = L248/> Kral Leonidas'ın savunma stratejisinde ortaya çıkan bu başarısızlık, Yunanistan'ın büyük bir bölümünün Pers Ordusu'nca istila edilmesine yol açmıştır.

 

[[Korint Kıstağı]]'nın savunulması savaşın tarzını değiştirmiştir. Pers Komutanlığı Kıstak üzerine karadan bir saldırıya girişmedi. Muhtemelen böyle bir girişim başarısız olacaktı.<ref>Lazenby, Sh.: 197</ref><ref>Holland, Sh.: 310</ref> Böylece savaşın seyri denizde şekillenecekti.<ref name = L248/> [[Themistokles]], Pers Donanması'nı [[Salamis Adası|Salamis]]'la anakara arasındaki boğaza çekecek bir savaş hilesi kullanmıştır. Themistokles'in bu girişimi, strateji çizmedeki ustalığını açıkça ortaya sermektedir.<ref name = L248/><ref>Holland, Sh.: 316 - 317</ref> Ancak Persler açısından savaşı kazanmak için Salamis'te muharebeye girme gereği yoktu. Pers Komutanlığı'nın ya kendine aşırı derecede güveni olduğu, ya da kazanmayı fazlasıyla istediği ileri sürülmüştür.<ref name = L248/><ref>Holland, Sh.: 307 - 308</ref> Bu bağlamda Grek İttifakı'nın Salamis'te kazandığı zafer bir ölçüde Pers stratejik hatasından kaynaklanmıştır.<ref name = L248/> Nitekim Salamis yenilgisinden sonra Pers stratejisi değiştirildi. General Mardonius Grek İlttifakı'nı bölmek için İttifaka katılmış olan kent devletleri arasındaki anlaşmazlıklardan yararlanma yoluna gitmiştir.<ref name = L254>Lazenby, Sh.: 254 - 255</ref> Özellikle de Atina üzerine oynadı. Böylece Atina Filosu'nu Grek İttifakı Donanması'ndan ayırarak bu deniz gücünü büyük ölçüde zayıflatacaktı. Denizde engel kalmayınca da orduyu muhtemelen Mora Yarımadası'na çıkartacaktı.<ref name = h333/> Herodot bize General Mardonius'un kesin sonuçlu bir muharebeye eğilimli olduğunu söylemektedir. Bununla birlikte Platea'ya çekilmesi bu durumla çelişkili gibi görünmektedir.<ref name = L248/> Çok büyük olasılıkla muharebeyi kendi seçeceği koşullarda aramak istiyordu. Platea'ya çekilmesi, pekala Grek kuvvetlerinin saldırmasını, ya da çözülmesini sağlamak için düşünülmüş olabilir.<ref name = L248/>

Grek stratejisi MÖ 479 yılında çok net değildi. Sadece İttifak'ın dağılmasını önlemek için kuzeye yürümek konusunda aralarında mutabıktılar. Fakat savaşı kazanmanın yolu konusunda açık bir görüş olmadığı anlaşılmaktadır.<ref name = L248/> Taktik başarısızlıklar da bunu göstermektedir. Platea'da ikmal hatlarını koruyamadılar, bu yüzden geri çekilmeye karar verildi ama bu dağınık bir geri çekilme oldu. Bunların sonucunda, bir bakıma muharebeye sürüklendiler.<ref name = L254/> Diğer yandan General Mardonius kesin sonuç için aceleci oldu. Esasen saldırıya geçmek gibi bir zorunluluğu yoktu. Yine de bir meydan muharebesinde Grek kuvvetleriyle karşılaşmaya girmişti.<ref name = L254/> Sonuç olarak Plataea'daki Grek zaferi, bir kısmıyla Pers komutanlığının taktik hatasının bir sonucu olarak görülebilir.<ref name = L254/>

 

 

== Önemi ==