Monoteizm: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmemiş revizyon][kontrol edilmemiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
Munferit (mesaj | katkılar)
→‎Tarihçe: ilahiyatçı tanımı belirginleştirildi..Konuda sunulan tezin antitezi olan görüşün, bilimsel nitelikteki teorisi ve bilgileri girildi.
Munferit (mesaj | katkılar)
→‎Tarihçe: anlatım bozukluğu giderildi. Başlık alt başlıklara bölündü.
3. satır:
 
==Tarihçe==
=== Tez ===
İnsanın düşünsel [[evrim]]inde [[Tanrı]] inancı [[soyut]] düşüncenin gelişme süreciyle bağlantılanır. İlk tanrılar somut, kendilerinden bereket, korunma gibi belirli amaç ve umutlar beslenen, kişisel tapınmalarla ilgili olduğu iddia edilmektedir.
 
Satır 21 ⟶ 22:
Tek tanrılı dinlerdeki birçok kavram ve uygulamanın kaynağı [[Sümer mitolojisi|sümer mitolojileri]]nde görülmektedir; Tek tanrılı dinlerdeki kadınların [[başörtüsü]] adetinin [[İnanna]] için yapılan tapınaklardaki tapınak fahişelerinin takmasından gelmesi; [[Meryem]]’e Madonna, yani bizim büyük hanımefendimiz denmesinin kökeninde yine İnanna’ya sesleniş şeklinin olması; [[İsa]]’nın 25 aralıktaki doğumu; Sümerlilerin eski tanrılarının tek tanrılı dinlerde [[Hızır]], [[İlyas]] gibi peygamberlere ya da azizlere, velilere ve hatta meleklere, cinlere dönüşmesi; Sümer’de tarlaya benzetilen kadınların [[Tevrat]]’ta ve [[Kuran]]’da da aynı benzetmeyle tanımlanmaları, Sümerliler’in kırmızı rahiplerinin tapınağa gelen insanlara Hıristiyanlıktakine benzer şekilde günah çıkarma seansları uygulamaları… vd.<ref>http://www.sabitfikir.com/fikrisabit/dunyanin-tek-ve-en-buyuk-hikayesinin-kesfedilisi</ref>
 
=== Antitez ===
Comte'un antitezi olan ve ilkel tek tanrıcılık tanımını yaparak teorileştiren [[Wilhelm Schmidt]]'e göre ise, tek tanrıcı fikir çok tanrıcılık öncesinde de mevcut bulunması gerektiğini belirtmiştir. 1912 tarihinde ilk kez yayımladığı "Tanrı Fikrinin Kaynağı" adlı eserinde; 'Yüce ve merhamet sahibi olan' kavramının, kimi ilkel toplumlarda görüldüğünü ve bu tek yüce ekolünün, çok tanrılı sistemlerden önce görülen 'Primitif Monoteizm' olarak tanımlamak gerektiğini iddia etmiştir. Dolayısıyla monoteizmin öncülü olarak iddia edilen, fetişzm veya anemizm evrelerinden de önce primitif monoteizm'in olması gerektiğini belirmiştir. <ref>http://dergiler.ankara.edu.tr/dergiler/37/1146/13442.pdf Ankara Üniversitesi İ.F. Dergisi, 'Monoteizm ve Yüce Varlık ... Tartışması', Adıbelli Ramazan, syf. 127,128</ref>
İlkel tek tanrıcılık tanımını yaparak teorileştiren [[Wilhelm Schmidt]], yaşadığı dönemde; natüralizm (Max Müller), fetişizm (Charles de Brosses, Auguste Comte, John Lubock), atalar kültü (Herbert Spencer), animizm (Edward B. Tylor), totemizm (W. Robertson Smith, Sigmund Freud, Emile Durkheim), büyücülük (J. G. Frazer, J. H. King) vs. gibi din alanında hakim olan teorileri reddetmiş ve bunların dinin başlangıcını ve en eski dinî tecrübeyi yansıtmadığını savunmuştur.
 
Comte'un antitezi olan ve ilkel tek tanrıcılık tanımını yaparak teorileştiren [[Wilhelm Schmidt]]'e göre ise, tek tanrıcı fikir çok tanrıcılık öncesinde de mevcut bulunması gerektiğini belirtmiştir. 1912 tarihinde ilk kez yayımladığı "Tanrı Fikrinin Kaynağı" adlı eserinde; 'Yüce ve merhamet sahibi olan' kavramının, kimi ilkel toplumlarda görüldüğünü ve bu tek yüce ekolünün, çok tanrılı sistemlerden önce görülen 'Primitif Monoteizm' olarak tanımlamak gerektiğini iddia etmiştir. Dolayısıyla monoteizmin öncülü olarak iddia edilen, fetişzm veya anemizmanimizm evrelerinden de önce primitif monoteizm'in olması gerektiğini belirmiştir. <ref>http://dergiler.ankara.edu.tr/dergiler/37/1146/13442.pdf Ankara Üniversitesi İ.F. Dergisi, 'Monoteizm ve Yüce Varlık ... Tartışması', Adıbelli Ramazan, syf. 127,128</ref>
Günümüz dinlerinin tanrı kavramı üzerine fikirleri; vahiy olmaksızın tanrı fikrine ulaşılamayacağını iddia eden ekollerden, katolik öğretideki tanrı fikrine akıl ile ulaşılabileceğini iddia eden ekollere kadar değişkenlik göstermeketedir. Dolayısıyla dinlerin (ilahiyatçı/kelamcı/hoca/ayetullah/rahip/haham vb.) tamamının ortak ve net bir görüşte olduğunu iddia etmek mümkün olamamaktadır.
 
=== Güncel Dinlerde ===
 
Günümüz dinlerinin tanrı kavramı üzerine fikirleri; vahiy olmaksızın tanrı fikrine ulaşılamayacağını iddia eden ekollerden, katolik öğretideki tanrı fikrine akıl ile ulaşılabileceğini iddia eden ekollere kadar değişkenlik göstermeketedirgöstermektedir. Dolayısıyla dinlerin (ilahiyatçı/kelamcı/hoca/ayetullahvaiz/rahip/hahampapaz/kelamcı vb.ve benzerlerinin) tamamının ortak ve net bir görüşte olduğunu iddia etmek mümkün olamamaktadırdeğildir.
 
==İnanç ve kavramlar==
"https://tr.wikipedia.org/wiki/Monoteizm" sayfasından alınmıştır