|
=== İsim küçültme -qıña eki ===
İlk kez [[Tonyukuk Yazıtı]]nda bir küçültme eki işleviyle geçen -''qıña'' eki, Türkçenin tarihi gelişimi içinde ses yapısı ve işlevi itibariyleitibarıyla çok geniş bir kullanım alanına sahip olmuştur. Uygur döneminde - ''qıña'' eki, bünyesindeki ''nğ'' (''ñ'') sesinin ayrışmasıyla damak uyumuna bağlı olarak ekli şekilde ''n'' ağzında -''qına''; -''kine'',- ''kie''; ''y'' ağzında -''qıya'', -''qıa'', -''kiye'' şekillerini almıştır. Karahanlı Türkçesinde (''n'' ve ''y'' li biçimleriyle) -''qına''; -''qıya'' -''kiye'' şeklinde kuvvetlendirme, küçültme ve sayı ifadeleri yapan isimden isim yapma eki olarak kullanılır<ref>Necmettin Hacıeminoğlu, ''Karahanlı Türkçesi Grameri'', TDK Yay., Ankara 2003, sayfa 15-16. Ayrıca Hacıeminoğlu, Karahanlı Türkçesinde bu ekin yalnız -''qıya'' -''kiye'' şekline rastlandığını söylemesine rağmen (sayfa 16'da) görüldüğü gibi [[Kutadgu Bilig]] ve Türkçe İlk Kuran Tercümesi’nde -''qına'' şekli de vardır.</ref>: ''yerkiye''<ref name="lay">Atalay, Besim (2006). Divanü Lügati't - Türk. Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi. ISBN 975-16-0405-2, Cilt III, sayfa 170.</ref>, "''yercik''", ''erkiye''<ref name="lay" /> "''adamcağız''", ''sözkiye''<ref>Atalay, Besim (2006). Divanü Lügati't - Türk. Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi. ISBN 975-16-0405-2, Cilt III, sayfa 359.</ref> "''sözceğiz''", ''qızqıya''<ref name="lay" /> "''kızcağız''", ''oğulqıya''<ref name="lay" /> "''oğulcağız''", ''azqına''<ref>[[Kutadgu Bilig]] I, 399</ref> "''azıcık''", ''azqına''<ref>TĐKT, 243</ref> "''az, azıcık''".
== Kaynakça ==
|
