Yanardağ: Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmemiş revizyon] | [kontrol edilmemiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
Kaanozozan (mesaj | katkılar) Değişiklik özeti yok |
Kaanozozan (mesaj | katkılar) Değişiklik özeti yok |
||
1. satır:
{{İçin|Aynı adlı tiyatro oyunu|Yanardağ (oyun)}}
[[Dosya:MtCleveland ISS013-E-24184.jpg|thumb|right|300px|[[Alaska]] eyâletinin [[Aleut Adaları]]'ndaki [[Cleveland Dağı]]; [[Uluslararası Uzay İstasyonu]]'ndan çekilmiş.]]
'''Yanardağ''' ya da '''volkanik dağ''', [[magma]]nın ([[Dünya]]'nın iç tabakalarında bulunan, yüksek [[basınç]] ve yüksek [[sıcaklık]]la erimiş kayalar) yeryuvarlağının yüzeyinden dışarı püskürerek çıktığı [[Coğrafya|coğrafi yer şekilleridir]].<ref>{{kitap kaynağı|soyadı1=Erinç|ad1=Sırrı|başlık=Jeomorfoloji 1|tarih=2000|yayıncı=Der yayınları|yer=İstanbul|sayfa=206|basım=2000}}</ref> [[Güneş Sistemi]]'nde bulunan kayalık gezegen ve uydularda (bazıları çok aktif olan) birçok yanardağ olmasına rağmen, bu olgu, en azından Dünya'da, genellikle [[tektonik plaka]] sınırlarında görülür. Ne var ki, [[sıcak nokta yanardağları]]nda önemli istisnalar vardır. Yanardağların araştırıldığı bilim dalına ''[[volkanoloji]] (yanardağ bilimi)'' denir.
[[Dosya:Mahameru-volcano.jpeg|thumb|right|300px
Öte yandan magma düşük oranlarda (%52'den az) silikat içerirse lava "mafik" adı verilir ve püskürürken çok akışkan hâle gelir. Uzun mesafelerce akabilir. Mafik lav akışının iyi bir örneği, [[İzlanda]]'nın neredeyse coğrafî merkezindeki bir püskürme yarığının aşağı yukarı 8.000 yıl önce oluşturduğu Büyük Thjórsárhraun akıntısıdır. Bu lav akıntısı, 130 km ötedeki denize varıncaya kadar akmaya devam etmiş ve 800 km²'lik bir alanı kaplamıştır. Felsik ve mafik terimleri yerine bazen daha eski olan "asidik" ve "bazik" terimlerinin kullanıldığı görülür; ancak bu terimler artık daha az kullanılır olmuşlardır.
| |||