Kırkkilise Muharebesi: Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmemiş revizyon] | [kontrol edilmiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
Değişiklik özeti yok |
düzeltme AWB ile |
||
55. satır:
Buna karşılık Bulgar Ordusu ise Kırk kilise muharebesinde 2 ayrı ordu ile Trakya ordusunun karşısına çıkmıştır.
*Bu ordulardan biri [[Yanbolu]]'nun güneyinden hareket eden ve [[Edirne]]'yi almayı hedefleyen muharip olmayanlarla birlikte 79.370 askere ulaşan general Vasil Kutinçev komutasında 3 piyade tümeni ile Bulgar 1. Ordusudur.
*Diğer ordu ise 1.ordunun hemen arkasında muharebe öncesi konuşlanan ve Osmanlı askerlerinin görüşünden gizlenmeye çalışılan [[Istranca Dağları]]'nı aşıp sürpriz şekilde Kırk kilise (Kırklaleli)'yi ele geçirmeyi hedefleyen [[Radko Dimitriev]] komutasındaki 94,884 askerden 3 piyade tümeninden oluşan Bulgar 3.ordusudur ve esas Kırkkilise Muharebesi bu ordu ile yapılmıştır.
Satır 70 ⟶ 69:
Savaş başladığında tahkim edilmiş Edirne mevziileri yanında Osmanlı ordusu saldırı olabileceğini ve stratejik konumda olduğunu fark ettiği Kırkkilise ve Lüleburgaz, Çorlu gibi mevziilerde tahkimat oluşturdular. Yine İskenderköy, Kırk Kilise arasındaki yolda koruma altına alındı. Esasında Bulgar ordusu, 30 Ekimde seferberliğini tamamlamasına karşın bir süre saldırıya geçmeyerek Osmanlılara vakit kazandırmıştı. Ancak zaten cılız olan demiryolu hatları, yoğun asker sevkıyatları ile bozulmaya başladı. Lokomotiflerde yedek parça sıkıntısı baş gösterdi. Diğer yandan bu trenlerin işletmesi yabancıların elindeydi ve yabancıların bir çoğuda savaş bulutlarının dolaştığı sırada yerlerinden ayrılmıştı. Ordu deneyimsiz subay ve mühendisler göndererek sorunu gidermeye çalışsa da başarılı olamadı. Bunun yanında Yunan ordusunun Çanakkale'ye amfibi çıkarma yapabileceği ve 5 nolu planda da bu eksikliğin olduğunun Osmanlılar farkındaydı. Bu sebeple bir kısım birlikler Çanakkale de bekletildi.<ref>'''Erickson, Edward J. (2003). Defeat in Detail: The Ottoman Army in the Balkans, 1912–1913. Greenwood Publishing Group. ISBN 0-275-97888-5sayfa 82'''</ref>
16 Ekimde Bulgar ordusu öncü kuvvetleriyle sınırı geçip ilerlemeye başladı.<ref name="tayyareci.com">http://www.tayyareci.com/hvtarihi/1911-13/04.asp</ref> 18 Ekimde ise Bulgar 1. 2. ve 3.orduları tüm ana unsurları ile ilerlemeye başladılar. Osmanlı Ordusu birlikleri ise çatışa çatışa geri çekilmeye başladı. 21 Ekim 1912 günü 2. Ordu ileri kısımlarıyla Arda ve Tunca nehirleri arasından Edirne'nin 16–20
Bulgar Ordusunun dağınık durumu ve kuvveti, doğu yanına bir taarruz fırsatını veriyordu. Ancak, Türk Doğu Ordusunun birlikleri de dağınıktı. Bunların toplanmalarının beklenmesi ve seferberliğin tamamlanması için zamana ihtiyaç vardı. 17/18 Ekim 1912'de Doğu Ordusu karargâhı İstanbul'dan Lüleburgaz'a gelmişti.
Satır 96 ⟶ 95:
Diğer taraftan askeri istihbaratın hataları da ortaya çıkmaya başladı,zira zayıf Bulgar birliklerinin mevzii aldığı düşünülen Osmanlının yürüyüş yaptığı Bulgar Ordusunun sol kanat bölgeleri yakınında önemli bir kuvveti bulunmaktaydı. Bulgar 3. Ordusunun 4. Breslav Piyade Tümeni Petra köyü ve kayalıklarının batısında, Eskipolos ve Çeşmeköy arasına bütün gücü ile eksiksiz olarak mevziilenmişti, her birinde ikişer [[alay]] bulunan üç [[tugay]]ı tamamen cephedeydi. Yine aynı ordunun 5. Piyade Tümeni de yanı başında Erikler-Kadıköy arasına 3 tugayı ile mevziilenmişti. Saat 11.30'da Albay Şükrü Paşa komutasındaki Afyon Redif Tümeni Petra'ya ulaşıp geçmeye başladıktan bir süre sonra yoğun topçu ve tüfek ateşi altında büyük bir Bulgar direnişi ile karşılaştı. Mirliva [[Hasan İzzet Paşa]] komutasındaki 9. Piyade tümeni de Eskipolos yolundan, Afyon Redif Tümeninin yanında saldırıya geçti. Saat 12.30 sıralarında durum kolordu komutanlığına ulaştı ve saldırıların sürdürülmesi istendi.Ancak Bulgar tümeni çok iyi şekilde mevziilenmişti. 2 tümenin de yoğun topçu ve tüfek ateşi altında yaptığı birkaç saldırı denemesi de başarısız oldu ve olduğu yerde çakılı kaldılar.
Erikler Mevkiinde ilerleyen Mirliva Mustafa Hilmi Paşa komutasındaki 7. Piyade Tümeni ise ciddi bir Bulgar direnişi ile karşılaşmadan ilerlemesini sürdürdü; saat 2.30 sıralarında Erikler köyünü geçti bu arada saat 8.00 sıralarında Mirliva Fuat Ziya Paşa komutasındaki 8. Piyade Tümeni de yardımına geldi. bu iki tümen birlikte Eriklerin 4
Diğer taraftan Edirne Müstahkem Mevkii komutanı Ferik Mehmet Şükrü Paşa saldırı emrinin kendisine ulaşması ardından 22 Ekim günü saldırıya geçti.Saldırıda etkili olması için Mehmet Şükrü Paşa bütün Nizami birlikleri ve geçici orduyu bir araya getirip şok bir saldırı ile düşmanı geri çekilmeye zorlamayı seçmişti. Ancak Osmanlı ordusunun istihbarat zaafı burada da vardı zira Edirne-Kırklaleli arasında çembere alınacağı düşünülen bölgede 2 veya 3 değil, tam 6 Bulgar tümeni bulunmaktaydı. Dahası Bulgar 2. Ordusu da Edirne'ye doğru ilerlemekle, bu ordunun 2 tümeni neredeyse Edirne'ye ulaşmak üzereydi ve Osmanlı ordusu bu durumu da hesaplamamıştı.Buna rağmen 22 Ekim günü sabah saat 7.00'da başlayan Osmanlı saldırısı 11. Piyade Tümeni'nin ve özellikle Edirne Geçici Piyade Tümeni'nin (17 ekimde Bulgar ordusunun kuşatmasına karşı kaledeki çeşitli nizami tümenlerin askerlerinin bir araya getirilmesi ile kale kontrolünü sağlamak üzere kurulmuş seçme tümen) performansları ile ilk başlarda başarı kazandı. Şükrü Paşa Bulgar ordusunu yanıltmak için Edirne'nin batısına da sahte bir taarruz düzenlemeyi planlamakla, küçük direnişlerle Edirne ordusu birlikler saat 13.00'e kadar ilerlemelerini sürdürdüler ve Sofular köyünde Bulgar 3. tümenine bağlı birliklerle karşılaştılar, yapılan hücum ve çarpışmalar sonrası Bulgar 3.Tümeni geriledi. Akşamda ilerleme devam etti ve Tavşan Korucu köyüne kadar gelindi. Burada Bulgar ordusu, saldırı akabinde bir savunma hattı oluşturmuştu, akşam 10 sıralarında bu hattın kırılması için saldırıya başlandı. Bununla birlikte Bulgar ordusunun yedek kuvvetleri bulunmakla, saat 11.30 sıralarında ansızın Bulgar tümeni karşı saldırıya geçti ve Osmanlı 11. Piyade Tümeni merkezinde yapılan saldırı Osmanlı ordusunda çok büyük kayıplara sebep oldu. Hedeflenen yolun üçte ikisine ulaşılmasına karşın bu gece yarısı yapılan karşı saldırı ve akabinde sert direniş ve verilen ağır kayıplarla Osmanlı ordusu gerilemeye başladı.
Kalenin batı kanadından öğleden sonra saat 14.15 sıralarında yapılan aldatmaya yönelik saldırıda ise 6
=== 23 Ekim ===
Satır 108 ⟶ 107:
22 Ekimi-23 Ekime bağlayan gece boyunca Bulgar tümenleri Osmanlı Ordusunun ilerlediği bölgelerdeki tümenlere gece saldırılarında bulundular. Yedek kuvvetlerinde yanına alarak yapılan bu Bulgar saldırıları redif askerler başta olmak üzere organize olamadı. Bu durum Osmanlı askerleri üzerinde büyük bir moral bozukluğuna sebep oldu. Dahası bu saldırılarda subay kayıpları da yaşandığı gibi Bulgarlar bir kısım Osmanlı birliklerinin geri çekilmelerinden faydalanıp, çeşitli Osmanlı toplarını ele geçirdiler. Bütün gece boyunca tümenlerin bütün unsurlarını öne sürerek cephe saldırısına hazırlanan Bulgar kuvvetlerinin yaklaşan 2. Orduya ait 2 tümenle saldırıya hazırladığı tümen sayısı sekize çıktı. Dahası 3. Kolorduya bağlı Afyonkarahisar Redif tümeninin yakınına kadar Türkçe konuşan askerlerini subay kılığında yanlarına sokarak yaklaşan Bulgar 3. ordu tümenleri saat 5.30'da bu tümen üzerine saldırıya geçerek tümene ağır kayıplar verdirip çökme noktasına kadar getirdi.{{ref label|kitap1|A|}} Osmanlı 3. Piyade Tümeni'ni paniğe düşürüp gerilettiler.
Bu sıralardan Osmanlı'nın 43'ü Edirne kalesine konuşlu eksik askerli 130 taburuna karşı Bulgarlar kalabalık, tam teçhizatlı 168 kalabalık taburla cephededir.Uçaklarıyla özellikle 3. kolordunun bulunduğu yerlerde Bulgar Ordusu keşif yapmaktadır. Bulgarlar 3. kolordunun tamamına karşı saldırıya geçerler ve etkili topçu desteği ve süngü hücumları ile ağır kayıplar verdirirler. Üstelik sabahın erken saatlerinde yapılan bu taarruz esnasında bir kısım Bulgar taburları baskın şeklinde, sis ve yağmurdan yararlanıp gizlenerek 3. Kolordunun hiç beklemediği bir zamanda Istranca dağlık ve ormanlıklarının yol vermez kesimlerinden, yani hiç beklenmeyen yerlerinden cephe gerisinden taarruza geçer, bu beklenmedik baskın birliklerde kargaşalara, gerilemelere neden olur.<ref name=Orhansuat >http://orhansuat-orhansuat.blogspot.com/2012/03/balkan-savasinda-luleburgaz.html</ref> 3. kolordu çöküşün eşiğine kadar gelir ancak Bulgarlar bu durumu tam olarak anlayamadıklarından saldırılarına devam etmezler. 3. kolordunun savunmayı toplama çabaları bir sonuç vermeyince cephenin hemen çökebileceğini ve cephede Eskipolos yakınındaki 9. Piyade Tümeni'nin sarılma tehdidi altında olduğunu, Afyonkarahisar redif tümeninin dağılabileceğini anlayan 3. kolordu komutanı saat 14.00 sıralarında bu tümeninin Eskipolos'taki mevziilerinden geri çekilmesini ardından diğer tümenlerinin düzenli olarak tamamen geri çekilmesi emrini verdi.
1. ve 4. kolordular da aralıksız şekilde 23 ekimde Bulgar saldırılarına maruz kalmaya ve ağır kayıplar vermeye devam etti. 2. ve 3. piyade tümenleri Bulgar süngü, keskin nişancı ve bitmek bilmeyen topçu saldırıları ile büyük kayıplara uğrar. İzmit Redif Tümeni ise kayıplara karşın bir karşı saldırı başlatıp geçici süreliğine de olsa 1. Sofya tümeninin 1. tugayını ele geçirdiği yerlerden atmayı başardı. Bu arada 2. kolordu diğer kolordulara göre daha az büyük saldırıya maruz kalmıştı. 2. kolordu komutanı bunun nedenini çözmek için yaptırdığı keşifte birden bire Bulgar 1. ve 3. orduları arasında zayıf bir süvari birliğinin olduğunu,buranın savunmasız olduğunu fark etmiştir. Bunun üzerine 2. kolordu buradaki zayıf Bulgar hatlarına büyük bir saldırı başlattı. Osmanlı 4. ve 5. piyade tümenleri ile 2. kolordu büyük bir başarı kazandı, Geredeli'nin 2
Edirne müstahkem mevkiinden yapılan Osmanlı saldırılarında ise yine Osmanlı Ordusu Bulgar tümenlerinin ağır direnişleri ile karşılaşır, saat 17.00 sıralarında Edirne geçici 1. tümen ve 11. piyade tümeni kayıplarına karşın önemli başarılar kazanıp kısmen bir ilerleme yapıp taktik durumu burada Osmanlılar lehine çevirdi. Ancak doğu ordusu kolordularının geri çekilme haberleri üzerine,bu başarıların bir anlamı kalmadığından ve ek Bulgar saldırıları geleceğinden, bu tümenler ve Edirne müstahkem mevkii birlikleri kaleye doğru geri çekilmek zorunda kalırlar. Yine de geri çekilmelerinde tümenler ağır kayba uğramamıştır.
| |||