Ortalama: Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmiş revizyon] | [kontrol edilmiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
Superyetkin (mesaj | katkılar) k Superyetkin, Merkezsel Konum Ölçüleri sayfasını Ortalama sayfasına yönlendirme üzerinden taşıdı: Geçmiş birleştirme |
düzeltme AWB ile |
||
1. satır:
'''Ortalama''' veya '''merkezsel konum ölçüleri''', [[istatistik]] bilim dalında ve veri analizinde kullanılan bir veri dizisinin orta konumunu, tek bir sayı ile ifade eden [[betimsel istatistik]] ölçüsüdür. Günlük hayatta ortalama dendiğinde genellikle kast edilen [[aritmetik ortalama]] olmakla beraber bu ölçünün çok belirli bazı dezavantajları söz konusudur. Bu yüzden [[matematik]] ve [[istatistik]]te, bir [[anakütle]] veya [[örneklem]] veri dizisi değerlerini temsil eden tek bir ''orta'' değer veya [[beklenen değer]], olarak [[medyan (tek-değişirli)|medyan (ortanca)]], [[mod|mod (tepedeğer)]], [[geometrik ortalama]], [[harmonik ortalama]] vb adlari verilen birçok değişik [[merkezsel konum ölçüleri]] geliştirilmiş ve pratikte kullanılmaktadır.
==Tarihçe==
Ortalama kavramı başlangıçta ''deniz nakliyatında ortaya çıkan zarar'' kavramından geliştirilmiştir. Deniz nakliyatında zarar, ya zarar gören eşya sahibi tarafından ''özel avarya'' olarak tümüyle yüklenilir veya nakledilen eşyaların satış kârını ortak olarak paylaşanlar tarafından ''genel avarya'' ortaklık payına göre karşılanır. ''Genel avarya'' hesabının yapılması için geliştirilip kullanılan matematiksel hesaplar aritmetik ortalamanın ilk kullanılma alanı olmuştur. Bu kavrama Arapça ''avar'', Italyanca ''avaria'', Türkçede (pek çok denizcilik terimi gibi İtalyanca'dan alınan) ''avarya'' ve İngilizce ''average'' adı verilmektedir. İngilizce'de aynı sözcük, ve bazı günlük pratik hallerde Türkçe'de kullanılan ''averaj'' sözcüğü ''ortalama''ya eşit anlamda kullanılmaktadır.
Satır 135 ⟶ 133:
== Kaynakça ==
{{Kaynakça}}
== Dış kaynaklar ==
* Spiegel, Murray R, ve Stephens, Larry J. (Tr.Çev.: Çelebioğlu, Salih) (2013) ''İstatistik'' , İstanbul: Nobel Akademik Yayıncılık ISBN
== Dış bağlantılar ==
Satır 145 ⟶ 142:
* [http://hesabet.com/Hesaplamalar/Mod_Medyan_Ortalama_Standart_Sapma/ Mod, medyan, ortalama ve standart sapma hesaplayabileceğiniz Türkçe bir sayfa.]
* [http://economicsbulletin.vanderbilt.edu/2004/volume3/EB-04C10011A.pdf Bütün örneklem gözlemlerinin ağırlıklı ortalaması olan medyan] {{ing}}
* [http://www.sengpielaudio.com/calculator-geommean.htm İki değer için aritmetik ortalama ve geometrik ortalama hesaplanması ve karşılaştırılması] {{ing}}
{{İstatistik}}
<!--İnterviki-->
[[Kategori:Betimsel istatistik]]
[[Kategori:Ortalama|*]]
| |||