Lazca: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmemiş revizyon][kontrol edilmemiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
Anlztrk (mesaj | katkılar)
Değişiklik özeti yok
Anlztrk (mesaj | katkılar)
kDeğişiklik özeti yok
37. satır:
[[Dosya:Mcita murutsxi.jpg|thumb|300px|right|Abhazya'da Lazca olarak basılmış bir gazete: "Mç̌it̆a Murutsxi (Kızıl Yıldız)"]] 20. yüzyıla kadar [[Lazlar]] ve [[Megreller]] bağlı bulundukları ülkeler doğrultusunda Arap, Gürcü ve Kiril alfabelerini kullanılmışlardır. Lazların M.Ö. 6.-7. yüzyıllar ve sonrasında Helen kolonizasyonu ile başlayan Laz-Yunan ticarî ve kültürel ilişki döneminde tapınaklarına [[Yunan harfleri]]yle yazılar yazdıklarını biliyoruz. Hatta Lazların [[Kudüs]]'te kendilerine ait bir kiliselerinin olduğunu, Lazca yazılmış İncillerinin bulunduğunu da biliyoruz. Yunan kaynaklarına göre [[Kolhis]]'de, bugünkü [[Poti]] çevresinde bir retorik eğitim merkezi bulunuyordu. Bu merkezde aynı zamanda felsefe dersleri de veriliyordu ve kolonicilerin çocukları olan Yunan öğrenciler de buraya devam ediyordu. Ve bu merkezde Kolhisçe, yani Lazca ve [[Megrelce]]nin ayrılmamış sürümünde ve [[Eski Yunanca]] dil eğitimi veriliyordu. [[Alman]] araştırmacı Rosen tarafından 1843'te yayınlanmış çalışması Lazca üzerine yapılmış ilk bilimsel çalışmalardan birisidir.
 
Yakın tarihte ilk Lazca çalışmalarını, ilk Lazca grameri yazan Rus filolog Niko Marr'a göre Hopalı Faik Efendi başlatmıştır. 1920'lerde İskenderi {{unicode|Ǯ}} it̆aşi (ისენდერი წიტაში) [[Sohum]]'da direktörlüğünü yaptığı Laz okullarında "Alboni" adlı alfabeyle kendisine ait "O{{unicode|Ǩ}}ITXUŞI SUPARA" (Okuma Kitabı) adlı ders kitabıyla Lazca eğitim verdi. Sonra yine [[Abhazya]]'da ''Mçita Muru3xiMuruʒxi'' (kızıl yıldız) gazetesi {{fact}} yayımlanıp Lazca tiyatro eserleri sergilendi, Lazca broşürler basıldı. 1930'larda [[Mustafa Kemal Atatürk|Atatürk]]'ün aracılığı ile Türkiye'ye getirilen [[Fransız]] dil bilimci Prof. Georges Dumézil de [[Arhavi]]li Lazlar arasından derlediği masalları “Contes Lazes” ismini verdiği kitapta [[Paris]]'te yayımladı.
 
Laz alfabesi Latin kökenliydi. Mevcut [[Türk alfabesi]]ne Lazca sesler eklenerek yeni alfabe oluşturuldu. 1991'te Osman Tamtruli'ye ait ''Nana Nena'' isimli Lazca ders kitabı Almanya'da yayımlandı. 1992'te Lazuri Ambarepe (Lazca Haberler) isimli bir dergi yine Almanya'da yayına başladı. Ardından ''Parpali'' dergisi geldi. Ardından alfabe ''[[Ogni]]'', Türkiye Lazlarına ait ilk Lazca dergiyle Türkiye'de kullanıldı. Ve ''[[Mjora]]'' ve ''[[Sima]]'' gibi Lazca dergiler bu alfabe ile birkaç sayı çıkardılar. Günümüzde kabul gören alfabe budur. Lazcanın yakın bir zamana kadar hiç yazılamamış olmasından dolayı standart bir yazım dili oluşturulamamıştır.{{ÖA}}
"https://tr.wikipedia.org/wiki/Lazca" sayfasından alınmıştır