Avrupa Güvenlik ve İş Birliği Teşkilatı: Revizyonlar arasındaki fark

AGİT’in görevi Doğu ve Batı arasında çok taraflı bir müzakere ve diyalog forumu olarak belirlenmiştir. [[1975]]’den 1990’a kadar AGİT, yeni yükümlülüklerin ele alındığı ve uygulamaların gözden geçirildiği bir dizi konferans ve toplantılar şeklinde devam etmiştir. [[1990]] yılında yapılan [[Paris Zirvesi]] [[soğuk savaş]] sonrası dönemde ortaya çıkan tehlikeleri karşılamayı amaçlayan bir kurumsallaşmanın başlangıcını işaret etmiştir.

 

Bu çerçevede [[1955]]’lerde [[Varşova Paktı]] tarafından yapılan Avrupa güvenliği anlaşma önerisi Batılılar tarafından kabul edilmemiştir. Doğu Blokunun bu yöndeki önerileri 1970’lerin başında [[Amerika Birleşik Devletleri|ABD]] ile [[Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği|SSCB]] arasında imzalanan [[SALT-I|SALT 1 Andlaşması]] ve Batı [[Almanya]]’nın, [[Polonya]] ve [[Çekoslovakya]] ile olan Doğu sınırlarını tanıması ve Doğu Almanya ile ilişkiye girmeyi kabul etmesi sonucu meydana gelen [[Yumuşama (uluslararası politika)|yumuşama]] ortamı ile değer kazanmaya başlamıştır. Bu koşullarda Batı Avrupa güvenliği konusunda görüşmelere girişmeyi kabul etmiştir. Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Konferansı, [[15 Ocak]] [[1973]] tarihinde [[Helsinki]]’de çalışmalarına başlamıştır. İki yılı aşkın bir süre devam eden konferans [[1 Ağustos]] [[1975]]’de [[Helsinki Nihai Senedi]] ’nin 33 Avrupa ülkesi ile ABD ve [[Kanada]] tarafından Devlet ve Hükümet Başkanları düzeyinde imzalanmasıyla sonuçlanmıştır.

 

== Helsinki Nihai Senedi Temel İlkeleri ==

{{ana madde|Helsinki Nihai Senedi}}

35 imzacı devlet arasındaki ilişkilere rehberlik edecek 10 temel ilke ortaya konmuştur. Bunlar:

* Egemen eşitlik ve egemenliğe saygı,

* Kuvvet kullanmaktan veya kuvvet kullanma tehdidinden kaçınma,

 

Helsinki Nihai Senedi üç temel bölüme ayrılmıştır:

# Avrupa güvenliği ile ilgili sorunlar

# Çevre, teknoloji, bilim ve ekonomi alanlarında işbirliği

# insan haklarının geliştirilmesi

[[Dosya:OSCE-Permanent Council.JPG|thumb|AGİT Daimi Konseyi'nin bir toplantısı - Hofburg, Vienna. Fotoğraf: [[Mikhail Evstafiev]] ]]

Nihai Sened, siyasi diyaloğu sürdürmek, işbirliğini geliştirmek için yeni standart ve normlar koyacak AGİT andlaşmalarının uygulanmasını gözden geçirecek düzenli olarak izleme toplantıları düzenlenmesini de karara bağlamıştır. İzleme toplantıları [[Belgrad]], [[Madrid]] ve [[Viyana]]'da yapılmıştır. Bu toplantılara katılan devletler, insan hakları ve devletler arasında güveni artırıcı önlemler konusunda yeni yükümlülükleri kabul etmişlerdir. Bu toplantılara ilave olarak demokratik kurumlar, insan hakları, sorunların barışçıl çözümü, çevre, medya, bilim, kültür ve ekonomik işbirliği gibi spesifik konularda uzmanlar toplantısı gerçekleştirilmiştir.