Su: Revizyonlar arasındaki fark
[kontrol edilmiş revizyon] | [kontrol edilmemiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
Gerekçe: + nedensiz içerik silinmesi |
Vikiçizer tarafından yapılan 18242776 sayılı değişiklik geri alınıyor. Makale bilimsel olarak zenginlestirildi ve yazim/imla hatalari duzeltildi. |
||
103. satır:
| DiğerBileşikler = }}
}}
'''Su'''
Doğada su [[katı]], [[sıvı]] ve [[gaz]] hâllerinde görülür.<ref name="Britannica"/> Kimyasal formülü (H<sub>2</sub>O) 2 [[hidrojen]] ve 1 [[oksijen]] atomundan meydana gelir. H+ iyonu içeren bir madde ile (ör. [[asit]]) ve OH- iyonu içeren maddenin (ör: [[baz]]) verdiği nörtalleşme tepkimesi ile oluşur.
Bilim insanları
Su yanıcı bir madde değildir. Bu özelliği nedeniyle ateş söndürücü olarak kullanılır. Fakat suyun bileşimindeki
== Suyun Polarlığı ve Hidrojen Bağları ==
Su molekulunun seklinin dogrusal olmamasi (sagdaki sekildeki gibi, H atomlari arasinda 104.45 aci vardir) ve oksijen atomunun hidrojen atomlarindan yuksek olan elektronegatifligi nedenleriyle su polar bir molekuldur. Oksijen atomu negatif ve hidrojen atomlari pozitif yukludur. Su, oldukca iyi bir polar cozucudur, tuz ve seker ile basit alkoller (ornegin etanol) gibi bircok hidrofilik organik molekulelu cozer. Asitlerin cogunlugu suda cozulerek anyonlari olusturur. Canlilarda bulunan protein, DNA ve polisakkarat gibi makromolekuller suda cozunurler. Ayni zamanda, su ve karbondioksit gibi maddeler suda cozunerek kola ve maden suyundaki baloncuklu yapiyi olustururlar.
Kati ve sivi yaglar, alkanlar gibi hidrofobik maddeler ise suda cozunmezler. Oksitler ve sulfur gibi bircok inorganik-hidrofobik madde de suda cozunmez.
Sivi ya da kati haldeki su molekulleri, polarlık ozelligi sayesinde, komsu molekullerle en fazla dort tane hidrojen bagi kurabilir. Su molekulleri arasindaki hidrojen baglari, suyun yuksek gerilim yuzeyi, kilcal damarlilik, kohezyon-adezyon, yuksek oz isi gibi bircok yasamsal derecede onemli ozelliginin olusmasini saglar.<ref>[[:en:Water#Polarity and hydrogen bonding|26 Subat 2017 tarihli Ingilizce Vikipedi sayfasi]]</ref>
== Kohezyon ve adezyon ==
Su molekulleri aralarinda olusan [[Hidrojen bağı|hidrojen bagi]] sayesinde bir arada, biribilerine yakin kalirlar. Su molekullerinin birlikle kalmasinin saglayan hidrojen baglari nedeniyle olusan bu davranisa kohezyon denir. Moleküllerinin [[dipol]] (kutuplaşmış) olması nedeniyle su, birçok maddeye yapışabilir ve ıslatma özelliği buradan gelir. Molekuller arasi hidrojen baglari nedeniyle olusan kohezyon, suyun ve su icerisinde cozunmus olarak bulunan besleyici maddelerin bitki koklerinden yapraklarina kadar iletilmesini saglar. Koklerden yapraklara ulasan su buharlastikca, hydrogen baglari ve yarattigi kohezyon etkisiyle, topraktan daha fazla su molekulunun cekilmesini ve molekullerin birlikte kalarak yukselmesine yardim eder.
Su aynı zamanda [[adezyon]] (farklı iki maddenin molekülleri arasındaki çekim kuvveti) kuvveti yüksek bir maddedir. Adezyon, [[
Örneğin; [[civa]]nın dağılmamasıdır.
Suyun
== Yüzey gerilimi ==
[[Dosya:Dolomedes.fimbriatus.female.jpg|sol|küçükresim|Hidrojen baglari ve kohezyon nedeniyle olusan suyun yuzey gerilimi ozelligi sayesinde, resimdeki orumcek su uzerinde durabilmektedir.]]
Su, molekülleri arasındaki güçlü kohezyon kuvveti nedeniyle oluşan yüksek yüzey gerilimine sahiptir. Su molekulleri birbirine hidrojen bagi ile bagliyken, uzerindeki havaya ayni sekilde bir etkilesimi yoktur. Bu nedenle, bir bardagi su ile tamamen doldurdugumuzda en ust kisminda bombeli bir sekli gozlemleyebiliriz, su molekulleri dagilmadan bir miktar birlikte kalarak bardak cizgisinin uzerinde yukselir. Ayni sekilde, orumcekler de suyun yuksek yuzey gerilimi uzerinde su uzerinde yuruyebilirler.
Bu kuvvetin kaynağı temel olarak su moleküllerini bir arada tutan moleküller arası çekici kuvvetlerdir. Suyun içinde olan moleküller her yönden komşu moleküllerle kuşatıldıkları için, üzerlerine etkiyen toplam kuvvet sıfırdır. Buna karşın, yüzeydeki moleküllerin sadece bir tarafı diğer su molekülleriyle çevrili olduğu için, bunlar içeriye doğru net bir kuvvetle çekilirler. Bu durum yüzeyde bir gerilme oluşturup yüzeyin minimum olmasını sağlar. Hacimleri eşit birçok geometrik şekil içinde yüzey alanı en az olan küredir. Su damlalarının küresel bir şekil alması da yüzey geriliminin en az yüzey oluşturacak şekilde molekülleri hareket ettirmesidir.<ref>[http://www.mypearsonstore.com/bookstore/campbell-biology-0134093410 Campbell] Biology, 11th Edition</ref>
== Kılcal hareket ==
Kılcal hareket, suyun çok dar (kılcal) bir boru/kanalda [[yerçekimi]] kuvvetine karşı hareketini ifade eder. Bu
== Erime ==
1 gram buzu eritmek için 0 °C'de 80 kalori gerekir. Erime ısısının yüksek olması suyun donmasını geciktirir; böylece biyolojik sistemler düşük sıcaklıklara dayanıklı olabilen özelliklerini kazanırlar.
==
Suyun
== Buharlaşma ==
== Donma ==
Satır 205 ⟶ 213:
* {{Web kaynağı | url = http://www.su.gen.tr/suyun-ozkutlesi.html | başlık = Suyun Özkütlesi | yazar = | tarih = 2014-05-29 | eser = | yayıncı = | erişim_tarihi = 2015-01-26 | arşivurl = http://web.archive.org/web/20160307045334/http://su.gen.tr/suyun-ozkutlesi.html | arşivtarihi = 2016-03-07}}
* {{Web kaynağı | url = http://www.su.gen.tr/suyun-molekul-yapisi.html | başlık = Suyun Molekül Yapısı | yazar = | tarih = 2014-05-16 | eser = | yayıncı = | erişim_tarihi = 2015-01-26 | arşivurl = http://web.archive.org/web/20151115020729/http://su.gen.tr:80/suyun-molekul-yapisi.html | arşivtarihi = 2015-11-15}}
* [http://www.mypearsonstore.com/bookstore/campbell-biology-0134093410 Campbell Biology, 11th Edition]
{{commonscat-ufak|water}}
|