Ahîzâde Hüseyin Efendi: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmemiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
Değişiklik özeti yok
Vitruvian (mesaj | katkılar)
Garbarius tarafından yapılan 18290708 sayılı değişiklik geri alınıyor. Yorum içeren, kaynakta geçmemesine rağmen kaynağın olduğu yere eklenen ansiklopedik olmayan içerik.
1. satır:
'''Ahizade Hüseyin Efendi''' (1572 - 1634), Osmanlı şeyhülislâmı. Osmanlı tarihinde idam edilen ilk Osmanlı şeyhülislâmı olarak bilinir.
 
[[II. Selim]] döneminin kazaskerlerinden Ahîzâde Mehmed Efendi'nin oğlu olan Ahizade Hüseyin Efendi, 1589’da mülâzım oldu. Birçok medresede müderrislik yaptı. Daha sonra kadılık mesleğine geçerek 1604-1632 yılları arasında Bursa ve İstanbul kadılığının yanı sıra Rumeli kazaskerliği görevinde bulundu. 1632'de sipahilerin ayaklanması ve Hâfız Ahmed Paşa’nın idamı ile sonuçlanan olaylar esnasında Şeyhülislâm Yahyâ Efendi görevinden alınarak [[şeyhülislamlık]] Ahîzâde Hüseyin Efendi'ye verildi.<ref>Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, cilt 1, s. 548.</ref>
 
[[IV. Murad]]'ın 1634 yılında Bursa'ya giderken yoldaki karları temizletmediği gerekçesiyle soruşturma yapmadan İznik kadısını astırmasına tepki göstermesi, yaklaşık iki yıl şeyhülislamlık yapan Ahizade Hüseyin Efendi'nin sonu oldu. İznik kadısının öldürülmesi İstanbul'da duyulunca ve IV. Murad'ın zorbalara karşı katliamından mütevellit Şeyhülislam Ahizade Hüseyin Efendi bu olaylarıolayı eleştirip, validesi Kösem Sultan'a terhisler yolladı. Ayrıca tertiplediği gizli meclisler ve hiziplerde Sultan Murad'ın hal edilip yerine Şehzade Bayezid'in tahta geçirilmesini söyledieleştirdi. Bu olaylar IV. Murad'ın kulağına gitti ve bu kabahatlerineleştirinin cezası ise Kıbrıs'a sürgün kararı oldu<ref>Johann Wilhelm Zinkeisen, Osmanlı İmparatorluğu Tarihi 4, Yeditepe Yayınları, s. 109.</ref> ancak IV. Murad sürgünle yetinmedi ve Şeyhülislam Ahizade Hüseyin Efendi'yi boğdurtarak öldürttü.<ref>İlber Ortaylı, İstanbul'dan Sayfalar, Hil Yayınları, s. 57.</ref> Cesedi bulunmaması için boğulduğu kumsala gömüldü. Ahizade Hüseyin Efendi'nin oğlu [[Kadı|İstanbul kadısı]] Seyyid Efendi ise bindiği farklı gemi denize açılmış olduğundan dolayı kurtuldu. Osmanlı'da bir şeyhülislamın öldürülmesi kaidelere aykırı bir şeydir. Lakin Ahizade Efendi'nin Hüsrev Paşa idam edildikten sonra çıkan sipahi isyanında şehzadelere kefil olmuştu. Padişahın o olaydan beri Ahizade Efendi'ye karşı şüpheleri vardı. İkincisiyse Sultan Murad öfkeli bir yapıya sahipti. Öfkelendiğinde acımasız olabiliyordu. İznik kadısı olayı ve şeyhülislamın hizipler tertip etmesi bardağı taşıran son damla oldu.
 
== Popüler kültürdeki yeri ==