Halil (Memlûk sultanı): Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmiş revizyon] | [kontrol edilmiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
düzeltme AWB ile |
k →İçişleri sorunları ve Sultan'ın bir suikastla öldürülmesi: İmla hatası giderildi Ünvan -> Unvan AWB ile |
||
146. satır:
=== İçişleri sorunları ve Sultan'ın bir suikastla öldürülmesi===
Bir askeri komutan olarak El-Eşref Halil kendinden önce sultanlık yapmış olan Sultan [[Baybars]] ve babası Sultan [[Kalavun]]'un yetenekliği ve gayretliliğine sahipti. Ama emri altında bulunan kölemen emirlerin çoğu kendisini sevmemekteydiler. Hükümdarlığın başladığı yıllarda babasına hizmet etmiş olan önemli memluklu emirleri tutuklatmış ve bazılarını idam ettirmişti. Bunlar arasında yardımcı-Sultan Turuntay da bulunmaktaydı. Akka Kuşatması sırasında Emir [[Laçın el-Mansuri|Hüsamedddin Laçın]]'i tutuklatmıştı ve Emir Sungur El-Asgar'ı ve birkaç diğer emiri de idam etirtirmişti.<ref>Emir Şemseddin Sungur El-Asgar çok işi isim yapmış bir memluklu emiri idi ve Bahri sultanlar hanedanına Sultan Baybars hükümdarlık döneminden itibaren gayet sadık hizmet vermişti. [[Kilikya Ermeni Krallığı]]'na karşı yapılan bir muharebede Ermeniler eline esir düşmüştü. 1266'da Kilikya Ermeni Krallığı Memluklular tarafından mağlup edilip istila edildiği zaman Memluklular eline esir düşmüş olan Ermeni Kralı [[II. Leo (Ermeni)]] ve onun oğlu (sonradan Ermeni Kralı olacak) [[II. Hetum]]'la esir mübadelesi sonucunda özgürlüğünü kazanmıştı. Sultan Baybars'ın tahta geçen küçük yaşta oğlu Sultan [[Sülemiş]]'in Şam'da vali-naipliğini yaptı. Sultan Kalavun Memluklu tahtını eline geçirdiği zaman Emir Sungur El-Asgar kendini Şam'da Memluklu Sultanı ilan etti ve kraliyet
Sultan El-Eşref Halil babasının da uyguladığı, Kıpçak Türk asıllı memluk kölemen askerler yerine Çerkes asıllı memluk askerler ve emirleri tercih etme siyasetinde devam etti. Bu siyaset memluk askerleri ve emir komutanları arasında rekabet ve hoşnutsuzluk doğurdu. Filistin'de Frank Haçlılara karşı galibiyetlerinden sonra El-Halil'in daha da kibirli hareket etmeye başladı ve memluk emirlerine gayet sert tavırlar takınmaya başladı. Gönderdiği mesajları ve devlet belgelerini sadece isminin ilk harfi olan "خ" (Kha) harfi ile imzalamaya başladı. Veziri olan İbni el-Salus Şam'da bir tuccar iken sultanın hizmetine girmiş ve onun hükumdarlığı döneminde gayet hızla ilerleyip devletin en yüksek yönetci görevine geçmişti. İbni el-Salus'un bu kadar hızla ilerlemesi; onun diğer memluklu emirlere karşı gayet haşin hareketleri ve Sultan'ın ona karşı gayet yumuşak davranması diğer Memluklu emirlerinin kıskançlığını çekti.<ref>El-Makrizi, Cilt.2 s.221-222, 251. İbni Taghri, Cilt 8 s.45. Ebu El-Fida, Cilt 13 s.395</ref> İbni El-Sulus Mısır baş-kadısı olan İbni Bint El-A'az'ın gayet gayriadil olarak yargılanmasında önemli rol oynamıştı. Yine İbni El-Sulus birkaç kere Sultan El-Eşref Halil'i Emir Baydar aleyhinde kışkırtma kampanyasına katıldığı belirtilmektedir.
154. satır:
14 Aralık günü Sultan El-Eşref Halil yakın arkadaşı Emir [[Şihabüddin Ahmed]] ile bir gezintiye çıktığı sırada Emir Baydar ve kliği Sultana hücum edip onu öldürdüler ve sultana ölümcül darbeleri vuranların başta Emir Baydar yanında Emir Hüsameddin Lacin ile Emir Bahadır Ras Nubah olduğu belirtilmektedir.<ref>http://wdm.cs.waikato.ac.nz:8080/service?task=search&id=1314242&term=Al-Ashraf%20Khalil</ref> Sultanin kölemen memlukluları ve diğer önemli emirler Emir Baydar'ı tutukladılar. Başta Emir [[Adil Kitbuğa]] <ref>Kitbuğa 1294-1296'da Memluklu Mısır Sultanı olmuştur.</ref> ve [[II. Baybars|Baybars Çeşnigar]] <ref>Baybars Çeşnigar 1309'da 12. Memluklu Sultanı olmuştur.</ref> olmak üzere bu emirlerce yapılan soruşturmalar sırasında Emir Baydar'ın bu suikastı itirafının şöyle olduğu belirtilmiştir:
<blockquote>
Evet diğer emirlerin gözü altında ve onların tavsiyelerine uyarak onu ben öldürdüm. O babasının memluklularına ve emirlerine hiç saygı göstermedi. İbni El-Sulus'u vezir yaptı. İzzeddin El-Afram'ı tutuklattı. Sungur El-Asgar'ı ve diğer bazı emirleri idam ettirdi. Kendi köle memluklularına yüksek
</blockquote>
İtirafında Emir Kitbuğa'nın da bu suikast planından haberdar olduğunu ve hatta ilk defa bu konuyu onun oirtaya attığını da açıkladı.<ref>İbni Taghri, Cilt 8 say.18. El-Makrizi, Cilt 2 say.247</ref>
| |||