Yom Kippur Savaşı: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
Hiroşi (mesaj | katkılar)
Gerekçe: + deneme amaçlı değişiklik
düzeltme AWB ile
3. satır:
|çatışma = Yom Kippur Savaşı
|parçası =
|resim = [[Dosya:Bridge Crossing.jpg|275px]]
|başlık = 7 Ekim tarihinde Süveyş Kanalı'nı geçen Mısır kuvvetleri
|tarih = 6 Ekim 1973 - 26 Ekim 1973
41. satır:
|notlar =
}}
'''1973 Arap-İsrail Savaşı''' ([[Arapça]]: '''حرب أكتوبر''', trans.: ''Harb-i Uktubr'' ya da '''حرب تشرين''' trans.: ''harb-i teşrin'': '''Ekim Savaşı''', [[İbranice]]: '''מלחמת יום הכיפורים''' trans.: ''Milẖemet Yom Ha Kipurim'' ya da מלחמת יום כיפור trans.: ''Milẖemet Yom Kipur'': '''Yom Kippur Savaşı'''), '''Ramazan Savaşı''', '''Dördüncü Arap-İsrail Savaşı''' olarak da bilinir. Dört [[Arap]] devleti ile [[İsrail]] arasında 6-[[26 Ekim]] [[1973]]'te [[Yom Kippur]]'da başlayan savaştır.
 
== Savaş öncesi siyasî durum ==
51. satır:
[[Altı Gün Savaşı|1967]]'deki savaştan yenilerek ve toprak kaybederek çıkan [[Mısır]], [[Ürdün]] ve [[Suriye]] savaştan sonra aldıkları silah ve gereçler ile ordularını yeniden donattılar ve teşkilatlandırdılar. [[İsrail]] de aynı dönem içinde, [[Amerika Birleşik Devletleri|ABD]] ve [[Fransa]]'dan aldığı modern silah ve teçhizat yanında bunların bir kısmını kendi imkânlarıyla imalata başladı.
 
Mısır, kanalı geçme güçlükleri sebebiyle sulardan geçme eğitimlerine ağırlık veriyordu. İsrail ise, kanalın hemen doğusunda [[1967]] yılından beri güçlendirdiği "BAR-LEV Hattı" ile bu kesimde oyalama muharebeleriyle gereken zamanı kazanacağını ve bu süre içinde [[Suriye]]-[[Lübnan]] kesimindeki Arap ordularına taarruz ederek, bunları süratle savaş dışı bırakacağını ümit ediyordu. Mısır ile Suriye arasındaki uzaklığın 300 km oluşu ve Mısır-İsrail arasında, kanal ile çölün bulunuşu İsrail'e iç hat manevrasını uygulama olanağını veriyordu. İsrail; [[Golan Tepeleri]], [[Ürdün Nehri]] batı yakası, [[Gazze Şeridi]] ve [[Şarm El Şeyh]] üzerindeki isteklerinden ödün vermiyordu. Bunun üzerine barış çabalarından ümidini kesen Mısır Devlet Başkanı [[Enver Sedat]] ile Suriye Devlet Başkanı [[Hafız Esad]], 1 Nisan 1973'te buluşarak İsrail'e karşı uygulanacak askerî harekâtın planları hakkında görüş birliği sağladılar.
 
Mısır ve Suriye savaş hazırlıklarını gizleyebilmek için, 1973 sonbahar tatbikatlarının çapını büyük tuttular ve tatbikat maskesi altında birliklerin yığınaklarını tamamladılar, seferberlik ilân etmeden ihtiyatları silah altına aldılar.
64. satır:
Bu savaş, hukuken Mısır, Suriye ve İsrail arasında cereyan etti. Lübnan ve Ürdün savaşa hukuken katılmaktan kaçındılar. Ancak bu savaşta tüm Arap ülkeleri tam bir dayanışma içinde Mısır ve Suriye'ye malî, siyasî ve askerî yardımda bulundular.
 
Mısır ve Suriye orduları, İsraillilerin en büyük bayramını kutladığı gün ([[Yom Kippur]]), yani [[6 Ekim]] [[1973]] günü saat 14:00'de taarruza Suriye Cephesi'ndeki taarruzları [[Golan Tepeleri|Golan]] mevzî derinliklerinde durduran ve iç hat harekatı yapan İsrail, önceliği Suriye Cephesi'ne verdi ve [[9 Ekim]] sabahı Golan Cephesi'nde 11 [[tugay]] toplayarak karşı taarruza geçti. [[22 Ekim]] [[1973]]'de İsrail, [[]]Hermon Dağı]]'nın en hakim yeri olan 2201 rakımlı tepe bölgesini ele geçirdi ve Suriye topraklarında 20 km derinlik, 40 km genişlikteki araziyi işgal etti.
 
[[Sina]] Cephesi'nde kanalı geçmeye muvaffak olan Mısır 1. ve 2. orduları, BAR-LEV savunma hattını ele geçirdiler ve kanalın 10–15 km kadar doğusuna ilerlediler. [[14 Ekim]] günü 5 piyade [[tümen]]i, 1 mekanize tümen ve dört zırhlı tugay (70.000 personel, 700 tank) ile İsrail'in ikinci savunma mevzilerine taarruza geçtiler. Ancak, Suriye Cephesi'nde durumu lehine çevirmeye başaran ve 4 zırhlı tugayını Sina Cephesi'ne kaydıran İsrail, kısa sürede bu cephede de durum üstünlüğü sağlamaya muvaffak oldu. [[16 Ekim]] [[1973]]'te Sina Cephesi'nde genel karşı taarruza geçen İsrail, 18/19 Ekim gecesi [[Süveyş Kanalı]] batısına 2 tugay kadar kuvveti geçirmeyi başardı. Mısır, İsrail taarruzlarını [[İsmailiye]]-[[Kahire]] yolunun 5 km kadar doğusunda durdurabildi.
 
[[Birleşmiş Milletler|BM]]'nin 22 Ekim ve 24 Ekim tarihli ateşkes kararlarına uymayan İsrail, 26 Ekim günü Barış Gücü'nün gelmesiyle ateşkese uydu. Bunda [[Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği|SSCB]]'nin bölgeye tek taraflı kuvvet gönderme kararlılığı da etkili oldu. Ateşkes kararı yürürlüğe girdiğinde, Mısır 3. ordusuna mensup 20.000 kişi ile 200 tanktan müteşekkil birliklerinin anavatanları ile bağlantısı kesilmiş bulunuyordu.
72. satır:
Bu savaş sonunda Mısır 500, Suriye 500, Irak 120 tank, İsrail ise 600 tank kaybetmiştir. Savaş sırasında Mısır-Suriye kuvvetleri 8500, İsrail ise 6000 kayıp verdi.
 
Yom Kippur Savaşı, İsrail'i; askeri, diplomatik ve ekonomik alanlarda [[Amerika Birleşik Devletleri|ABD]]'ye eskisinden daha bağımlı kıldı. Savaşın hemen ardından başlayan, başını [[Suudi Arabistan]]'ın çektiği ve İsrail'i destekleyen ülkeleri hedef alan [[petrol]] ambargosu Mart [[1974]]'e kadar sürdü. Ambargo sonucu petrol fiyatları yükselirken, dünya çapında benzin sıkıntısı ortaya çıktı.
 
== Arap-İsrail Savaşlarının Sonuçları ==
Kökü tarihin derinliklerine inen ve yaklaşık 3500 yıllık bir geçmişe sahip bulunan [[Arap-İsrail Sorunu]]; 1850 yıllık bir aradan sonra, [[1917]] yılından itibaren tekrar başlamış ve [[1948]] yılında [[İsrail]] Devleti'nin kurulmasıyla şiddetlenmiştir.
 
Taraflar amaçlarını gerçekleştirmek için Millî Güç Unsurları'nı her alanda ve fırsatta kullanmışlarsa da; bu konuda verilen 4 savaş bile kesin sonuç almalarına yetmemiştir. Keza Mısır'ın [[Amerika Birleşik Devletleri|ABD]]'nin yanında yer alması ve [[Camp David Antlaşmaları]] dahi soruna kesin ve kalıcı çözüm getirememiştir.