Vikipedi

İlk yardım: Revizyonlar arasındaki fark

Etkileşimli olarak geçmişe göz at
(Tüm bekleyen değişiklikleri göster)
[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
← Önceki sürümle aradaki farkSonraki sürümle aradaki fark →
İçerik silindi İçerik eklendi
GörselVikimetin
Değişiklik özeti yok
31. satır:
* Hasta ya da yaralılar yaşam bulguları yönünden değerlendirilmelidir.
* Bilinç kaybı olanlar ile solunum, dolaşım, kanama problemi olan hasta ya da yaralılar belirlenerek öncelikle müdahale edilmelidir.
* Kanamalı durumlarda Hepatit B, C ve HIV (/AIDS) gibi hastalıklara karşı korunmak için müdahaleden önce mutlaka eldiven giyilmelidir.
*Suni teneffüs ve kalp masajı yapılmalıdır.
 
481. satır:
=== [[Kalp]] krizi ===
{{ana|Kalp masajı}}
[[Kalp krizi]], her yaştaki [[insan]]da görülebilecek bir durumdur. Nedenleri sağlıksız [[beslenme]], [[kolestrol|kolesterol]], aşırı [[stres]], aşırı [[üzüntü]], bazı ekstrem durumlarda [[çarpışma]] ve ani [[korku]]lardır.
 
* Kalp krizi şüphesi olan bir kazazedeye ilk müdahaleyi yapmadan önce ''Bak -Dinle -Hisset'' yöntemiyle ön tetkik yapılır ve 112 [[Acil servis]] aranır.
* Kişinin kalp krizi esnasında duran [[kalp|kalbine]] yaşına göre uygulanacak [[basınç]] [[periyot]]ları uygulanır:.
* Yetişkinlerde otuz [[kan basıncı]]na iki [[nefes]], çocuklarda beş kalp basıncına iki nefes, [[bebek]]lerde 5 kan basıncına iki [[ağız]] boşluğundaki nefes verilir.
* Kriz gelmiş bir kişinin kalbi çalıştırılanaçalışana ve ileri sağlık ekipleri gelene kadar müdahaleye devam edilir. Eğer bu esnada solunum durursa suni solunum ve [[kalp masajı]]na devam edilir.
* Kişinin kalp sistemi çalışırsa masaja son verilir ve eğer solunumu yoksa suni [[solunum]]a devam edilir.
* [[Solunum]] ve [[dolaşım]] geldiği andan itibaren müdahale kesilir ve [[göz]] temasıyla kişi [[kontrol]] altında tutulur.
 
=== Travma durumları ===
[[Travma]] durumları genellikle [[kafa]] travması şeklinde görülür. Bu durumda ''Bak -Dinle -Hisset'' ile kişinin [[dolaşım]] ve [[solunum|solunumu]]ı, ayrıca açık yara veya kanama kontrolü yapılır. Kişinin [[baş]]ı ve [[boyun|boynu]] stabilize edilir ve 112 [[Acil servis]] aranır. Kişinin ağzı, [[dil]]'<nowiki/>in geriye kaçması durumu var mı diye kontrol edilir, kişi gözetim altında tutulur. [[Solunum]] ve [[dolaşım]] sürekli kontrol edilir.
 
=== Kopmalar ===
Kopmalar, yarı kopma ve tam kopma olarak ikiye ayrılır:
* Yarı kopmalarkopma: Kişinin kesilmiş [[uzuv|uzvu]], atel yardımıyla desteklenir, [[basınç]] noktalarına pres uygulanır ve ileri sağlık ekiplerinin gelmesi beklenir.
* EğerTam kopma: [[uzuvUzuv]] tam anlamıyla kopmuş ise, kopan parça temiz bir poşete konup ağzı sıkı sıkıya bağlanır ve soğuk suyla [[buz]] dolu ikinci bir poşete ya da [[kap|kaba]] konur. Burada dikkat edilecek nokta, kopan parçanın direkt olarak soğuk suya ya da [[buz]]un içine atılmamasıdır. Bu durumda dokular şişer ve kopan parçanın tekrar dikimi imkânsız hale gelir. Kişinin kopan uzvundan akmakta olan [[kan]], bir bezin şerit haline getirilerek sıkılması suretiyle o noktada kesilir ve bir kağıda ilk boğma işleminin yapıldığı [[dakika]] ve [[saat]] yazılır. Ardından her yedi dakikada bir boğulan nokta biraz gevşetilerek dokulara [[kan]] gönderilir, ki [[doku]]lar ölmesin. Bu işleme ileri sağlık ekipleri gelene kadar devam edilir.
 
=== Diğer Acil Durumlar ===
''' Havale:''' Adalelerin kontrol edilemeyen kasılmalarıdır. Sinir merkezindeki tahriş sonucu beyinde gerçekleşen elektriksel boşalmalardır.▼
''' Havale:'''
▲Adalelerin kontrol edilemeyen kasılmalarıdır. Sinir merkezindeki tahriş sonucu beyinde gerçekleşen elektriksel boşalmalardır.
 
'''Havalenin Nedenleri'''
Satır 507 ⟶ 506:
* Yüksek ateş,
* Bazı hastalıklar (Sara).
'''''Ateş nedenli havale herhangi bir hastalık sonucu vücut sıcaklığının 38 C°’ ninC’nin üzerine çıkmasıyla oluşur.'''''
 
Genellikle 6 ay ve 6 yaş arasındaki çocuklarda rastlanır. İlk yardım olarak;:
* Öncelikle hasta ılık suyla ıslatılmış havlu ya da çarşafa sarılır.
* Ateş bu yöntemle düşmüyorsa oda sıcaklığında küvete sokulur, duş alması sağlanır.
Satır 517 ⟶ 516:
* Hastada var olmayan koku alma, adale kasılması vb. ön haberci denilen belirtiler görülebilir.
* Bazen hasta bağırır, şiddetli ve ani bir şekilde bilincini kaybederek yığılır.
* Yoğun ve genel adale kasılması görülür. 10 - 20 sn. kadar nefesi kesilir.
* Dudaklarda ve yüzde morarma gözlenir.
* Ardından kısa ve genel adale kasılması, sesli nefes alma, aşırı tükürük salgılanması, altına kaçırma görülebilir.
Satır 528 ⟶ 527:
* Hasta bağlanmaya çalışılmaz.
* Kilitlenmiş çene açılmaya çalışılmaz.
* Yabancı herhangi bir madde kullanılmaz ( soğan, kolonya vb. ).
* Hastanın kendini yaralamamasına dikkat edilir.
* Etraftaki zarar verebilecek malzemeler uzaklaştırılır.
Satır 534 ⟶ 533:
* Kusma karşısında tetikte olunmalıdır.
* Düşme sonucu yaralanma varsa ilgilenilir.
* Tıbbi yardım istenir (112).
'''Kan şekeri düşüklüğü;'''
 
Herhangi bir nedene bağlı olarak vücutta kan şekeri eksildiği zaman ortaya çıkan durumdur.
Kan şekeri düşüklüğü nedenleri;:
* Şeker hastalığına bağlı.
* Uzun süren egzersizler sonrası.
* Uzun süre aç kalma sonrası.
* Mide - bağırsak ameliyatı olmuş kişilerde yemek sonrası.
Kan şekeri ani düşmüş kişide;, terleme, hızlı nabız, titreme, yorgunluk, bulantı, aniden acıkma hissi görülür.
Kan şekeri yavaş yavaş ve uzun sürede düşerse kişide;:
* Baş ağrısı,
* Konuşma güçlüğü,
Satır 558 ⟶ 557:
'''Kan şekeri düşüklüğünde ilk yardım'''
* Hastanın genel durumu değerlendirilir.
* Bilinci yerindeyse; şekerli su verilir.
* Belirtiler 15 - 20 dakikada geçmiyorsa sağlık kuruluşuna başvurulur.
* Bilinci kapalı ise; Komakoma pozisyonu verilerek yardım çağrılır.
* Kan şekeri düşük hastada 2 kesme şekerin alınması hayat kurtarıcı olabilir. Ayrıca kan şekeri yükselmiş hastaya yanlışlıkla verilecek 2 adet kesme şeker kişinin yaşam riskini önemli derecede etkilemez.
 
== İlk Yardım ve [[HIV]]/AIDS ==
Güvenli bir ilk yardım uygulaması için;:
* İlk yardım uygulamasına başlamadan önce imkânınız varsa eldiven, yoksa poşet giyiniz.
* Ellerinizi ilk yardım uygulamasından sonra bol su ve sabunla yıkayınız.
* Elinizde açık yara varsa vücut sıvıları ile temas etmemeye çalışınız.
* Yaralı kişinin yakınındaki cam kırıkları vvb.b maddelere dokunurken çok dikkatli olunuz.
* Derideki kesici ve delici yaraları mutlaka temiz bir bezle kapatınız.
* Kanamalı ve açık yarası olan kişilerle direkt temasta bulunmayınız.
* Suni solunum sırasında kullanılabilecek maske vvb.b malzemeyi bulundurunuz ve kullanmayı öğreniniz.
* Kendinizi koruyunuz. unutmayınUnutmayın ki hasta olan kişiden alınan mikroplar ömür boyu kalıcı hastalık haline dönüşebilir.
 
== Psikolojik İlk Yardım ==
Herhangi bir kaza, ani hastalık veya afet durumunun kişilerin üzerinde yarattığı olumsuz etkileri en aza indirgemek ve onların güçlüklerle baş edebilme ve normal yaşamlarını sürdürülebilmelerini sağlamak için; bireylerin, ailelerin ve toplumun psikolojik ve sosyal anlamda güçlendirilmesini amaçlayan müdahalelerdir.
* Her şeyden önce duygudaşlık ([[empati]]) kurun.
* Hasta ya da yaralıya kendinizi tanıtın ve ilk yardım uygulamaları için izin alın.
* Hasta ya da yaralı ile göz teması kurun ve yumuşak ve sıcak bir konuşma yapın.
* Hasta ya da yaralıya duygusal destek verin.
* Hasta ya da yaralıya önyargılıön yargılı olmadan arkadaşça yaklaşın.
* Hasta ya da yaralıya dikkatli bir şekilde olayın ne olduğunu ve ne olacağını açıklayın.
* Ondan işbirliği desteği isteyin.
Satır 593 ⟶ 592:
* 155 [[Polis]] imdat
* 156 [[Jandarma]] imdat
* 158 [[Sahil Güvenlik]] ([[Deniz]] ve [[göl]]lerde meydana gelen yaralanma ve hastalıklar için.)
 
== İlk Yardım Çantası ==
İlk yardım uygulamaları için, evde, okulda, iş yerinde, arabalarda, fabrikada, havaalanındahava alanında, tren istasyonlarında ve diğer tüm aklımızaakla gelebilecek her yerde ilk yardım çantası bulundurulması gerekmektedir.
 
İlk yardım çantası direkt bir ısı kaynağından ve çocukların erişebileceği yerden uzak, ne çok nemli ne de kuru bir yerde tutulmalıdır. Mutfak ya da banyo ilk yardım çantasının bulundurulması için uygun bir ortam değildir.
Satır 602 ⟶ 601:
Evde yaşayanların ilk yardım çantasının nerede olduğunu bilmeleri gerekir. Kullanılan malzemelerin sayılarını yeniden tamamlamak ve yerine koymak çok önemlidir. Son kullanma tarihi olan ve tüketilen malzemeleri yenilenmeli ve temiz bir şekilde muhafaza edilmelidir.
 
'''İLK YARDIM ÇANTASINDA BULUNMASI GEREKEN MALZEMELER'''
{| class="wikitable"
|-
Satır 609 ⟶ 608:
| 1 || Suni solunum maskesi || 1 Adet
|-
| 2 || Büyük sargı bezi (10 cmX3cmx3-5&nbsp;cm) || 2 Adet
|-
| 3 || Steril hidrofil gaz bezi (10x10 cm 50 'lik) || 1 Kutu
|-
| 4 || Üçgen sargı bezi || 3 Adet
Satır 666 ⟶ 665:
''İlk yardım el kitabı''
 
Çeşitli ilk yardım uygulamalarının (suni tenefüsteneffüs vb.), ilk yardımla ilgili daha fazla bilginin öğrenilmesi ve de [[hasta]] veya yaralıya yardım etmek için kullanılır.
 
''Buz torbası''
 
Yaralı veyaya da [[hasta]]nın eğer [[ateş]]i varsa [[ateş]]ini düşürmek için kullanılır. Aynı zamanda [[vücut|vücudun]] herhangi zedelenen ya da bir yere çarpılan bir bölgesinin şişliğini indirmek için de uygulanır.
 
== Kaynakça ==
"https://tr.wikipedia.org/wiki/İlk_yardım" sayfasından alınmıştır