Vikipedi

İlk yardım: Revizyonlar arasındaki fark

Etkileşimli olarak geçmişe göz at
(Tüm bekleyen değişiklikleri göster)
[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
← Önceki sürümle aradaki farkSonraki sürümle aradaki fark →
İçerik silindi İçerik eklendi
GörselVikimetin
Değişiklik özeti yok
289. satır:
Kedi, köpek vb. hayvanların dişleri sivri ve keskindir. Ağızlarında ise daima mikrop vardır. Isırmaları halinde derindeki dokulara kadar mikropların ulaşmasına neden olurlar. Ayrıca birden fazla ısırmalarında ciddi yaralanmalara yol açabilirler.
 
'''Kedi-köpek ısırmalarında ilk yardım hafif yaralanmalarda:'''
'''Hafif yaralanmalarda:'''
*Yara 5 dk. süreyle sabun ve soğuk suyla yıkanır.
*Yaranın üzeri temiz bir bezle kapatılır.
Satır 336 ⟶ 335:
Yara, kesici-delici aletlerle veya vurma, çarpma gibi künt travmalar sonucu deri ya da deri altı dokusunun bütünlüğünün bozulmasıdır.
 
'''Enfekte yara:''' Derin ve kirli yaralar, ısırma, sokma sonucu olan yaralardır.
'''Yaralanma belirtileri;*Ağrı: ağrı, *Morarmamorarma, *Kanamakanama, *Yarayara kenarlarının ayrılması vb. durumlardır.'''
 
'''Yaralanmalarda ilk yardım'''
*Kanama varsa durdurulur. Boğucu sargı (turnike) kullanımı [[Sağlık Bakanlığı]]'nın "İlk Yardım Yönetmeliği" uyarınca yasaklanmıştır. Bunun sebebi pek çok olayda boğucu sargının unutulması sonucu insanların [[uzuv]]larını tamamen kaybetmiş olmasıdır.
*Kanamayı durdurmak için yara üzerine gazlı bez (eğer bulunmuyor isebulunmuyorsa herhangi bir bez -yaralının kan kaybından ölmemesi mikrop kapmasından daha önemlidir!-) konarak parmak ya da avuç içi ile hafif baskı uygulanır.
*Kanama durmuyor isedurmuyorsa yara üzerine konan sargı bezi kaldırılmadan üzerine bir yenisi eklenerek hafif baskı uygulamaya devam edilir.
*Batan cisim varsa çıkarılmaz.
*Yaralının sağlık kuruluşuna gitmesi sağlanır.
*Yaralı tetanozdantetanostan korunmak için uyarılır.
*Delici göğüs yaralanmalarında;, öncelikle göğüsteki açık yara birkaç kat temiz bez ya da plastik malzeme ile kapatılır. Yaralının bilinci yerindeyse, yarı oturur şekilde oturması sağlanarak sırtı desteklenir ve ayakları 30 cm. yükseltilerek şok pozisyonu verilir.
*Delici karın yaralanmalarında hasta sırt üstü yatırılır. Dışarı çıkmış organlar deri altına ittirilmezitilmez, yara üzerinde toplanarak üzeri temiz ve nemli bezle örtülür.
*Tıbbi yardım istenir (112).
 
Satır 357 ⟶ 356:
'''Zehirlenmelerde etkilenen sistemler ve görülen belirtiler'''
 
'''Sindirim sistemi;:''' bulantı, karın ağrısı, kusma, ishal.
 
'''Sinir sistemi;:''' rahatsızlık hissi, hareketlerde uyumsuzluk, havale, bilinç kaybı.
 
'''Solunum sistemi;:''' nefes darlığı, morarma, solunum durması.
 
'''Dolaşım sistemi;:''' nabız bozukluğu, kalp durması.
 
Zehirler vücuda; sindirim, solunum ve cilt yoluyla girmektedir.
 
'''Sindirim yolu zehirlenmesi:''' Ev ya da bahçede kullanılan kimyasal maddeler, zehirli mantarlar, bozuk besinler, aşırı ilaç ve alkol alınması sonucu oluşur.
 
'''Solunum yolu zehirlenmesi:''' Genellikle karbon monoksitkarbonmonoksit gazı ( tüp kaçakları, şofben, sobalar ), lağım çukurunda biriken karbondioksit, klor, yapıştırıcılar, boyalar, ev temizleyicileri vb. maddelerin solunması sonucu oluşur.
 
'''Cilt yolu zehirlenmesi:''' Zehirli madde vücuda deri yoluyla girer. İlaç enjeksiyonu, zehirli bitkilere temas, zirai ilaçlar, zehirli hayvanların ısırması ve sokması sonucu oluşur.
İlaç enjeksiyonu, zehirli bitkilere temas, zirai ilaçlar, zehirli hayvanların ısırması ve sokması sonucu oluşur.
'''Sindirim yolu ile zehirlenmede ilk yardım'''
*Kişinin bilinci kontrol edilir.
*Sadece ağız zehirli maddeyle temas etmiş ise su ile çalkalanır.
*Zehirli madde el ile temas etmişse, el sabunlu su ile yıkanır.
*Hasta ya da yaralının yaşam bulguları değerlendirilir.
*Kusma, bulantı, ishal vb. belirtiler değerlendirilir.
*Özellikle, yakıcı maddenin alındığı ve hasta yaralının ne yiyip içtiğinin bilinmediği durumlarda hasta asla kusturulmaz!.
*Bilinç kaybı varsa hasta ya da yaralıya koma pozisyonu verilir.
*Hasta ya da yaralının üzeri örtülür.
*Tıbbi yardım istenir (112).
*Olayla ilgili bilgiler toplanarak kaydedilir. (Zehirlizehirli maddenin türü, kişi ilaç ya da uyuşturucu alıyor mu, hastanın bulunduğu saat, evde ne tür ilaçlar olduğu, vb.).
 
'''Solunum yoluyla zehirlenmelerde ilk yardım'''
Satır 399 ⟶ 397:
*Ellerin zehirli madde ile teması önlenir.
*Zehir bulaşmış giysiler çıkartılır.
*Zehirle temas etmiş deri 15 - 20 dk. boyunca bol suyla yıkanır.
*Tıbbi yardım istenir (112).
 
''''Zehirlenmelerde genel ilk yardım uygulamaları'''
*Olay yeri güvenliği sağlanır.
*Hastanın bilinci ve yaşam belirtileri değerlendirilir.
*Zehirlenmeye neden olan madde mümkün olduğunca kısa sürede ortamdan uzaklaştırılarak etki azaltılır.
*Hastanın yaşamsal fonksiyonlarının (solunum, dolaşım) devamı sağlanmaya çalışılır.
*Tıbbi yardım istenir (112).
'''Zehir danışma merkezi (114):''' Zehir danışma merkezi 24 saat hizmet vermektedir. Zehirlenme vakalarında merkez aranarak, yapılabilecekler hakkında bilgi alınabilir.
Zehirlenme vakalarında merkez aranarak, yapılabilecekler hakkında bilgi alınabilir.
 
=== Göze Yabancı Cisim Kaçmasında İlk Yardım ===
Satır 418 ⟶ 415:
*Göz bol, temiz su ile yıkanır.
*Kişiye gözünü ovmaması söylenir.
*Göze kaçan toz ya da kirpik çıkmıyorsa, kişinin sağlık kuruluşuna gitmesi sağlanır.
 
'''Göze metal ya da bir cisim batmış ise;'''
*Gerekmedikçe hasta kımıldatılmaz.
*Göze hiçbir müdahale yapılmaz.
Satır 434 ⟶ 431:
'''Buruna yabancı cisim kaçmasında ilk yardım'''
*Burun duvarına bastırarak kuvvetli bir nefes verme ile cismin atılması sağlanır.
*Çıkmazsa tıbbi yardım sağlanır (112).
 
=== Hasta ve Yaralı Taşıma ===
'''Hasta ya da yaralı taşınmasında genel kurallar:'''
*Genel bir kural olarak, hasta ya da yaralının yeri değiştirilmemeli ve dokunulmamalıdır!.
*Olağan üstü bir tehlike söz konusu ise (ortam güvenli değil ise ya da hasta ya da yaralıya temel yaşam desteği yapılması gerekiyor ise) taşıdığı her türlü riske rağmen acil taşıma zorunludur.
*Taşıma gerektiren durumlarda İlkilk yardımcıyardımı yapan kişi kendi sağlığını asla riske sokmamalıdır.
*Gereksiz zorlama ve yeni yaralanmalardan kaçınılmalıdır.
 
'''Hasta ya da yaralı taşınırken dikkat edilmesi gereken kurallar:'''
*Baş - boyun - gövde ekseni esas alınmalı,
*Ekip çalışması yapılmalı,
*Hasta ya da yaralıya yakın mesafede çalışılmalı,
Satır 451 ⟶ 448:
*Yerden destek alacak şekilde, her iki ayak kullanılmalı ve biri diğerinden öne yerleştirilmeli,
*Omuzlar leğen kemiği hizasında tutulmalı,
*Ağırlık kaldırırken karın muntazam tutulup, kalça kasılmalı,
*Kalkarken ağırlık kalça kaslarına verilmeli,
*Yavaş ve düz adımlarla yürünmeli( Adımlar(adımlar omuzdan geniş olmamalı),
*Ani dönme ve bükülmelerden kaçınılmalı, hasta ya da yaralı mümkün olduğunca hareket ettirilmemelidir.
 
'''Araç içindeki hasta ya da yaralıyı araçtan çıkarma'''
*Kaza geçirmiş yaralı bir kişi eğer; olay yeri güvenliği sağlanamıyor (yangın, patlama tehlikesi, vb.) ya da kişinin solunumu yok ise omuriliğine zarar vermeden çıkarılmalıdır. Aksi durumda yaralı kişiler araçtan çıkarılmamalı, olay yeri güvenliği sağlandıktan sonra tıbbi yardım istenerek, tıbbi yardım gelene kadar olay yerinde beklenilmelidir.
*Hasta ya da yaralının araçtan çıkarılmasında ''Rentek Manevrası'' olarak adlandırılan teknikten yararlanılır.
 
Rentek Manevrası uygulama basamakları:
1.# Kaza ortamı değerlendirilerek olay yeri güvenlik önlemleri alınır.
# Hasta ya da yaralının bilinci kontrol edilir, bilinç yoksa 112 [[Acil Servis]] aranır.
 
2.# Hasta ya da yaralının bilincisolunumu kontroldeğerlendirilir edilir, bilinç(Solunum yok ise 112[[Acilhasta ya da yaralının araçtan çıkarılmasına Servis]]karar aranırverilir).
4.# Hasta ya da yaralının ayaklarının pedallara sıkışıp sıkışmadığı kontrol edilir.▼
 
5.# Emniyet kemeri bağlı ise açılır.▼
3. Hasta ya da yaralının solunumu değerlendirilir (Solunum yok ise hasta ya da yaralının araçtan çıkarılmasına karar verilir.).
6.# Hasta ya da yaralının karşı taraftaki eli kemer ya da giysilerine sıkıştırılır.▼
 
7.# Hasta ya da yaralıya yan tarafından yaklaşılarak, bir eliyle hasta ya da yaralının yakın taraftaki kolu bilekten kavranır, diğer elle çenesi tutularak boynu desteklenir.▼
▲4. Hasta ya da yaralının ayaklarının pedallara sıkışıp sıkışmadığı kontrol edilir.
8.# Baş - boyun - gövde hizası bozulmadan tek hareketle araçtan dışarı çıkarılır.▼
 
9.# Hasta ya da yaralı yavaşça yere veya sedyeye yerleştirilir..▼
▲5. Emniyet kemeri bağlı ise açılır.
 
▲6. Hasta ya da yaralının karşı taraftaki eli kemer ya da giysilerine sıkıştırılır.
 
▲7. Hasta ya da yaralıya yan tarafından yaklaşılarak, bir eliyle hasta ya da yaralının yakın taraftaki kolu bilekten kavranır, diğer elle çenesi tutularak boynu desteklenir.
 
▲8. Baş - boyun - gövde hizası bozulmadan tek hareketle araçtan dışarı çıkarılır
 
▲9. Hasta ya da yaralı yavaşça yere veya sedyeye yerleştirilir..
 
=== Boğulmalar ===
'''Boğulma;,''' vücuttaki dokulara yeterli oksijen gitmemesi sonucu dokularda bozulma meydana gelmesidir. Suda boğulma riski tuz oranı düşük sularda, akıntıların olduğu yerlerde, su derinliği bilinmiyorsa, kişi yüzme bilmiyor, uzun saçlı ve kemik yoğunluğu yüksek ise orantısal olarak artar. Akıntıdan enine ve kıyıya paralel yüzülerek çıkılmalıdır. Kurtarıcı yüzme bilmiyorsa can kurtarma halatı, şişme kolluk, simit, deniz yatağı gibi gereçler atarak yardımcı olmaya çalışmalıdır.
 
'''Boğulmalarda ilk yardım'''
 
*Boğulma nedeni ortadan kaldırılır,.
*Bilinç kontrolü yapılır,.
*Hava yolu açıklığı sağlanır ve solunumu değerlendirilir,.
*Temel Yaşam Desteği sağlanır,.
*Tıbbi yardım istenir (112), yaşam bulguları izlenir.
 
"https://tr.wikipedia.org/wiki/İlk_yardım" sayfasından alınmıştır