Cinsel yönelim: Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmiş revizyon] | [kontrol edilmiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
düzeltme AWB ile |
|||
1. satır:
{{Çeviri|İngilizce}}
[[Dosya:Turkish_version_of_Kinsey_scale-svg_2014-06-26_16-46.svg|thumb|250pik|sağ|Amerikan seksolog ve yazar [[Alfred Kinsey]] heteroseksüel-eşcinsel derecelendirme ölçeği olarak bilinen cinsel yönelim cetveli veya [[kinsey ölçeği]]nde, "Erkekte Cinsel Davranış" isimli eserinde “The world is not to be divided into sheep and goats” yani “Dünya koyunlar ve keçiler diye ikiye ayrılmıyor” demiş ve bu cinsel yönelim cetvelini ortaya atmıştır.]]
'''Cinsel yönelim''' kişilerin karşı [[cins]] veya [[cinsiyet]]e, <!-- UYARI: "Cins" ve "cinsiyet" her zaman aynı şeyler değildir; örneğin, "cins" "biyolojik cins"e atıfta bulunurken (eril veya dişil olmak), "cinsiyet" ise cinsiyet kimliğine atıfta bulunabilir (kadın veya erkek olmak); bu yüzden karşıcinsellik, eşcinsellik ve çiftcinsellik maddelerinde her ikisini de kullanırız. --> hem cins veya cinsiyete, her iki cinse veya birden fazla cinsiyete karşı [[Romantizm|romantik]] veya [[Cinsel çekim|cinsel]] çekim (veya her ikisini de) hissetmeye yönlendiren kalıcı kişisel bir nitelik. Bu çekimler genellikle [[heteroseksüellik|karşıcinsellik]] (heteroseksüellik), [[eşcinsellik]], [[biseksüellik]],<ref name="AmPsycholAssn-whatis">{{Web kaynağı | başlık = Sexual orientation, homosexuality and bisexuality | yayıncı = [[American Psychological Association]] | erişimtarihi = August 12, 2008 | url = http://www.apa.org/helpcenter/sexual-orientation.aspx | arşivurl = http://web.archive.org/web/20151129171249/http://www.apa.org/helpcenter/sexual-orientation.aspx | arşivtarihi = 29 Kasım 2015}}</ref><ref name="AmPsychiAssn-Sexual orientation">{{Web kaynağı|başlık=Sexual Orientation|yayıncı=[[American Psychiatric Association]]|arşivtarihi=July 22, 2011|erişimtarihi=January 1, 2013|url=http://healthyminds.org/More-Info-For/GayLesbianBisexuals.aspx|arşivurl=http://web.archive.org/web/20110722080052/http://www.healthyminds.org/More-Info-For/GayLesbianBisexuals.aspx}}</ref> altında toplanır; bununla beraber [[aseksüellik]] (diğerlerine olan romantik veya cinsel çekim eksikliği) de bazen dördüncü kategori olarak tanımlanır.<ref name="Prause">{{Dergi kaynağı|last=Prause|first=Nicole|coauthors=Cynthia A. Graham |year=2004|month=August|url=http://www.kinseyinstitute.org/publications/PDF/PrauseGrahamPDF.pdf|title=Asexuality: Classification and Characterization|journal=Archives of Sexual Behavior|volume=36|pages=341–356|accessdate=31 August 2007|doi=10.1007/s10508-006-9142-3|format=PDF|pmid=17345167|issue=3}}</ref><ref name="Sexual orientation">{{Dergi kaynağı|last=Melby|first=Todd|title=Asexuality gets more attention, but is it a sexual orientation?|journal=Contemporary Sexuality|year=2005|month=November|volume=39|issue=11|pages=1, 4–5|accessdate=20 November 2011}}</ref><ref name="Sex and society">{{cite book|title=Sex and Society|volume=2|page=82|isbn=978-0-7614-7905-5|publisher=[[Marshall Cavendish]]|year=2009|editor=Marshall Cavendish Corporation|contribution=Asexuality|accessdate=February 2, 2013|url=http://books.google.com/books?id=aVDZchwkIMEC&pg=PA82&dq=Sexual+orientations+are+typically+thought+of+as+being+heterosexual,+homosexual,+or+bisexual.&hl=en&sa=X&ei=o1ANUb7hIoXY2QWovoCYDg&ved=0CDUQ6AEwAQ#v=onepage&q=Sexual%20orientations%20are%20typically%20thought%20of%20as%20being%20heterosexual%2C%20homosexual%2C%20or%20bisexual.&f=false}}</ref><ref name="Bogaert2006">Bogaert, Anthony F. (2006). [http://cat.inist.fr/?aModele=afficheN&cpsidt=18172400 "Toward a conceptual understanding of asexuality"]. ''Review of General Psychology'' '''10''' (3): 241–250. Retrieved on December 16, 2011.</ref> Bu kategoriler cinsel kimliklerin daha ayrıntılı dünyasını yönleridir.<ref name="AmPsycholAssn-whatis"/> Örneğin, insanlar ''[[Panseksüellik|panseksüel]]'' veya ''[[Poliseksüellik|poliseksüel]]'',<ref name="Firestein">{{cite book | first = Beth A.| last = Firestein | title = Becoming Visible: Counseling Bisexuals Across the Lifespan | publisher = [[Columbia University Press]]|page = 9| year = 2007 | accessdate = October 3, 2012 | isbn =0231137249,| url = http://books.google.com/books?id=1pCKkZmBU1EC&pg=PA9&lpg=PA9&dq=Bisexuality&source=bl&ots=jLQsjdshH0&sig=VIz3j1_SOn-s66jHTmAERYSYlWE&hl=en&sa=X&ei=9N1rUKzQOuTc2AX1ooGYCQ&ved=0CCwQ6AEwADgK#v=onepage&q=Bisexuality&f=false}}</ref> veya hiçbirinden olmak gibi diğer etiketleri de kullanabilir.<ref name="AmPsycholAssn-whatis"/> [[Amerikan Psikoloji Derneği]]'ne göre, cinsel yönelim "aynı zamanda bir kişinin bu çekimlere dayanan, davranışlarla ilişkili kimlik hissi, ve bu çekimleri paylaşan diğer kişilerden oluşan topluluğa olan üyeliğini de tanımlar".<ref name="AmPsycholAssn-whatis"/><ref name="Calif-amici">{{Web kaynağı | url = http://www.courts.ca.gov/documents/Amer_Psychological_Assn_Amicus_Curiae_Brief.pdf Page 30 | başlık = Case No. S147999 in the Supreme Court of the State of California, In re Marriage Cases Judicial Council Coordination Proceeding No. 4365(...) - APA California Amicus Brief — As Filed | sayfa = 33 n. 60 (p. 55 per Adobe Acrobat Reader); ''Corsini'' citation per ''id.'', Brief, p. 6 n. 4 (p. 28 per Adobe Acrobat Reader). | biçim = PDF | tarih = | erişimtarihi = March 13, 2013 | arşivengelli = evet}}</ref>
''Cinsel tercih'' terimi cinsel yönelim ile büyük ölçüde örtüşür, fakat genellikle psikolojik araştırmalarda ayırt edilir.<ref name="
Bir insanın neden belirli bir cinsel yönelim geliştirdiğine dair bilim adamları arasında bir görüş birliği yoktur.<ref name="AmPsycholAssn-whatis" /> Bununla beraber uzmanlar, cinsel yönelimin nedenleri hakkındaki [[Biyoloji ve cinsel yönelim|biyolojik olarak temellendirilmiş teorileri]] yeğlemektedir.<ref name="Frankowski">{{Dergi kaynağı|doi=10.1542/peds.113.6.1827|author=Frankowski BL|author2=American Academy of Pediatrics Committee on Adolescence|title=Sexual orientation and adolescents|journal=Pediatrics|volume=113|issue=6 |pages=1827–32 |date=June 2004|pmid=15173519|url=http://pediatrics.aappublications.org/content/113/6/1827.long}}</ref> Bu teoriler genetik etmenlere, rahimdeki gelişimin erken dönemlerine veya bunların ortak etkisine işaret etmektedir. <ref name="rcp2007">{{Web kaynağı | url = http://www.rcpsych.ac.uk/workinpsychiatry/specialinterestgroups/gaylesbian/submissiontothecofe.aspx | başlık = Submission to the Church of England’s Listening Exercise on Human Sexuality | yayıncı = The Royal College of Psychiatrists | erişimtarihi = 13 June 2013 | arşivurl = http://web.archive.org/web/20151016040825/http://www.rcpsych.ac.uk/workinpsychiatry/specialinterestgroups/gaylesbian/submissiontothecofe.aspx | arşivtarihi = 16 Ekim 2015}}</ref> Ayrıca cinsel yönelimin erken çocukluk deneyimlerinden ve ebeveynlerin yetiştirme tarzından etkilendiğine işaret eden sağlam bir kanıt bulunmamaktadır. <ref name="rcp2007" /> Aynı cinsler arasındaki cinsel davranışlar ve ev ortamı veya ortak yaşam alanının erkekler üzerinde hiçbir etkisi bulunmamakta ve kadınlar için de ufak bir etkisi bulunmaktadır.<ref name="Långström2010">{{Cite doi|10.1007/s10508-008-9386-1}}</ref> Son birkaç on yıldaki araştırmaların gösterdiğine göre cinsel yönelim, tamamen karşı cinse yönelme ile tamamen aynı cinse yönelme arasındaki kesiksiz bir aralık üzerinde değişkenlik göstermektedir.<ref name="AmPsycholAssn-whatis" />
While sexual orientation is reported primarily within [[biology]] and [[psychology]], including [[sexology]], for reports within [[anthropology]] and [[history]], including [[social constructionism]], there are [[#Other explanations|other explanations]] that relate to [[#Culture|sexual orientation and culture]].
== Tanım ==
Cinsel yönelim tanımlarının çoğu ruh bilimsel (kişinin erotik arzusunun doğrultusu gibi) ya da davranışsal (arzulanan kişinin cinselliğine dair) ögeler içerir. Bazı tanımlar kişinin kendini betimlemesine ([[Kişisel kimlik|kimlik]]) dayalıdır.
[[Seksoloji]], [[antropoloji]] ve [[tarih]] uzmanları eşcinsel ve karşıcinsel gibi toplumsal ayrımların evrensel olmadığını tartışmaktadırlar. İnsan cinselliğinin daha sürekli bir yelpaze oluşturduğu ve yaşam dönemleri ve çevresel etkiler ile az çok değişebildiği düşünülmektedir. Değişik toplumlarda kişilerin ve kesimlerin cinsel yönelim eğilimlerine getirilen tanım, sınıflama ve yargıların çeşitlilik gösterdiği bilinir. Üstelik bazı toplumlarda çiftlerin eşey ve cinselliklerinden çok ekonomik, toplumsal ve siyasal farkları önemsenebilir.
Daha önceleri kullanılan ancak yenilerde gözden düşen "cinsel seçim", "cinsel tercih" terimleri artık bilimsel çevrelerden çok siyasal amaçla, cinsel yönelimin yalnızca bir seçim sorunu olduğunu düşünen kişilerce kullanılmaktadır."<ref>Reiter, L. (1989) ''Sexual orientation, sexual identity, and the question of choice.'' Clinical Social Work Journal, 17, 138-150.</ref>
Satır 124 ⟶ 125:
| doi = 10.1016/j.yfrne.2011.02.004
| pmid = 21315103
}}</ref> Erkek fetüsler, [[omurgalı]]ların seksüel olarak farklılaşmasında rol oynadığı nerdeyse kesin olarak bilinen HY [[antijen]]lerini üretir. Bu Y bağlantılı proteinler annenin bağışıklık sistemi tarafından tanınmaz çünkü annenin cinsiyeti dişidir. Bu tanınmamazlık yüzünden anne plazental duvardan fetal bölüme kadar ulaşan [[antikor]]lar üretir. Bu anti-erkek antikorlar gelişen fetal beynin kan/beyin duvarını aşar ve beynin cinsel yönelimle bağlantılı, cinsiyete göre dimorfik yapılarını değiştirir. HY antijenlerinin beynin maskülenleşmesindeki kabiliyetini azaltan HY antikorları, erkek bebeğin büyüdüğünde kadınlardan çok erkeklere ilgi duyma ihtimalini arttırır.<ref name="
Sol yanlı olma ihtimali eşcinsel kişilerde artmaktadır. Önceki çalışmaların meta-analizinde<ref name="number28" >{{Dergi kaynağı |doi=10.1037/0033-2909.126.4.575 |author=Lalumière ML, Blanchard R, Zucker KJ |title=Sexual orientation and handedness in men and women: a meta-analysis |journal=Psychological Bulletin |volume=126 |issue=4 |pages=575–92 |year=2000 |month=July |pmid=10900997 }}</ref> eşcinsel erkeklerin sol yanlı olma ihtimalinin heteroseksüel erkeklerinkinin %34’ü kadar daha fazla olduğu, eşcinsel kadınların sol yanlı olma ihtimalininse heteroseksüel kadınlarınkinin nerdeyse iki katı (%91) olduğu bulunmuştur.<ref name=number28 /> Blanchard ve meslektaşları (2006) doğum sırası efektiyle el yanlılık arasında bağlantı kurmuş, doğum sırası efektinin sadece sağ yanlı erkekler için geçerli olduğunu iddia etmiştir.<ref>{{Dergi kaynağı|author= Blanchard, R., Cantor, J. M., Bogaert, A. F., Breedlove, S. M., & Ellis, L. |title=Interaction of fraternal birth order and handedness in the development of male homosexuality |journal=Archives of Sexual Behavior |volume=49 |issue=3 |pages=405-414 |year=2006 |pmid=16246335}}</ref>
Satır 131 ⟶ 132:
{{Ana madde|Nöroloji ve cinsel yönelim}}
1991’de Simon LeVay, [[hipotalamus]]taki INAH1, INAH2, INAH3 ve INAH4 adı verilen 4 [[nöron]] grubunu incelemiştir. Beynin bu bölümünü önemlidir çünkü bu bölümün hayvanların cinsel davranışlarının düzenlenmesinde rol oynadığı kanıtlanmış ve INAH2 ve INAH3’ün erkeklerde ve kadınlarda farklılık gösterdiği rapor edilmiştir. Araştırma, [[AIDS]] yüzünden ölen 19 eşcinsel erkekten, cinsel yönelimleri bilinmeyen ama araştırmacılar tarafından heteroseksüel varsayılan, 6’sı AIDS’ten ölen 16 erkekten, yine araştırmacılar tarafından heteroseksüel varsayılan, 1’i AIDS’ten ölen 6 kadından oluşmaktaydı. Simon LeVay, heteroseksüel erkeklerdeki INAH3’ün büyüklüğünün, eşcinsel erkek ve heteroseksüel kadınlarınınkinin iki katı kadar büyük olduğunu bulmuştur. <ref name="LeVay 1991">{{Dergi kaynağı|author=LeVay S |title=A difference in hypothalamic structure between heterosexual and homosexual men |journal=Science |volume=253 |issue=5023 |pages=1034–7 |year=1991 |month=August |pmid=1887219 |doi=10.1126/science.1887219 }}</ref>
2001’de William Byne ve meslektaşları aynı araştırmayı 14 [[HIV]] pozitif eşcinsel erkek, heteroseksüel varsayılan 34 erkek (10 HIV pozitif) ve heteroseksüel varsayılan 34 kadın (9 HIV pozitif) üstünde tekrar yapmıştır. Araştırmacılar INAH3’ün büyüklüğünün heteroseksüel erkek ve kadınlarda önemli derecede farklılık gösterdiğini bulmuştur. Eşcinsel erkeklerinkinin görünüşte heteroseksüel erkeklerinkinden küçük, heteroseksüel kadınlarınkinden büyük olduğu bulunmuştur. Ama bu farklılığın tam olarak istatiksel bir öneme sahip olmadığı tespit edilmiştir. Byne ve meslektaşları aynı zamanda INAH3’ün ağırlığını ve nöronlarının sayılarını da ölçmüştür. INAH3’ün ağırlığının sonuçları büyüklüğününkilerine benzer çıkmıştır. Heteroseksüel erkeklerdeki INAH3’ün ağırlığı, heteroseksüel kadınlarınkine göre önemli ölçüde daha yüksek çıkarken, eşcinsel erkeklerin sonuçları, heteroseksüel erkek ve kadınların arasında çıkmıştır. Ama farklılığın önemli derecede olmadığı görünmüştür. INAH3’teki nöron sayılarında kadın ve erkekler arasında farklılık bulunurken cinsel yönelimle bağlantılı bir farklılık bulunamamıştır. <ref name="Byne 2001">{{Dergi kaynağı|author=Byne W, Tobet S, Mattiace LA, ''et al.'' |title=The interstitial nuclei of the human anterior hypothalamus: an investigation of variation with sex, sexual orientation, and HIV status |journal=Horm Behav |volume=40 |issue=2 |pages=86–92 |year=2001 |month=September |pmid=11534967 |doi=10.1006/hbeh.2001.1680 |url=}}</ref>
Erkek terindeki [[testosteron]]dan elde edilen androstadienin (AND) ve hamile kadınların idrarında bulunan [[östrojen]]e benzeyen estratetraenolinin (EST) insanlardaki [[feromon]] olduğu düşünülmektedir. AND ve EST’in kişinin cinsel yönelimine bağlı olarak ön [[hipotalamus]]taki nöral devreleri aktivite ettiği gözlenmiştir. Ön hipotalamus üreme fonksiyonların sürecinde rol oynamaktadır ve son kanıtlar ön hipotalamsun cinsel davranış ve cinsel tercihte rol oynayan hormonal ve duyumsal ipuçlarını birleştirmede yardım ettiğini öne sürmektedir. 2005’te İvanka Savic ve ekibi yaptığı araştırmada erkeklik kimyasalı AND’ın heteroseksüel erkeklerin beyninin olfactory bölgesini (koklama duyusuna ait bölge), eşcinsel erkek ve heteroseksüel kadınlarınsa hipotalamus bölgesini aktivite ettiği bulunmuştur. Kadınlık kimyasalı EST’inse eşcinsel erkek ve heteroseksüel kadınların olfactory bölgesini, heteroseksüel erkeklerinse hipotalamus bölgesini aktivite ettiği bulunmuştur.<ref name="number8" >{{Dergi kaynağı |author=Savic I, Berglund H, Lindström P |title=Brain response to putative pheromones in homosexual men |journal=Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America |volume=102 |issue=20 |pages=7356–61 |year=2005 |month=May |pmid=15883379 |pmc=1129091 |doi=10.1073/pnas.0407998102}}</ref> Aynı ekibin 2006’da yaptıkları bir araştırmada lezbiyen kadınların beyinlerinin verdiği tepkilerin heteroseksüel kadınlardan farklı olup heteroseksüel erkeklerinkine bir parça benzediği ama bu benzerliğin heteroseksüel kadınlar ve eşcinsel erkekler arasındaki benzerlik kadar güçlü olmadığı bulunmuştur.<ref>Roach, John. (May 8, 2006). "[http://news.nationalgeographic.com/news/2006/05/060508_lesbian.html Lesbians Respond Differently to "Human Pheromones," Study Says]." ''National Geographic News''.</ref> Yine aynı ekibin 2008’de yaptığı bir araştırmada eşcinsel erkek ve heteroseksüel kadınların beyin yarımkürelerinin ortalama olarak simetri gösterdiği ama lezbiyen kadın ve heteroseksüel erkeklerin beyinlerinin asimetri gösterdiği, beyinlerinin sol yarımkürelerinin sağ yarımküreye göre bir parça daha büyük olduğu bulunmuştur. <ref>[http://news.bbc.co.uk/2/hi/health/7456588.stm Scans see 'gay brain differences' – BBC News]</ref>
2003’te Qazi Rahman tarafından yapılan bir araştırma, lezbiyen kadınların irkilme tepkisinin (yüksek bir ses gibi beklenmedik bir uyarı karşısındaki göz kırpma refleksi) heteroseksüel kadınlarınkine göre önemli ölçüde daha fazla maskülenleşmiş olduğunu bulmuştur. Bu araştırma, irkilme tepkisinin beynin limbik sistemi tarafından kontrol edilmesinden ve limbik sisteminin aynı zamanda cinsel davranışları da kontrol etmesiyle bilinmesinden dolayı kadınların cinsel yöneliminin en azından limbik sistemle bağlantılı olduğuna dair güçlü bir kanıt içermektedir. <ref>Beale, Bob. (October 6, 2003). "[http://www.abc.net.au/science/articles/2003/10/06/959559.htm]." ''News in Science''.</ref>
1997’de Sanders ve Ross-Field doğum öncesi hormonların cinsel yönelimle bağlantılı fonksiyonel beyinsel asimetrilere yol açtığını öne sürmüştür. Bilişsel görevler seksüel olarak dimorfik olarak bilinir. Kadınların sözlü yeteneklerinin erkeklere göre daha gelişmiş olması indirgenmiş lateralizationla (bir fonksiyonun beynin sağ veya sol yarımküresinde yerleşik olması prensibi), erkeklerin uzaysal görevlerde kadınlara göre daha başarılı olması da belirgenleşmiş lateralizationla bağlantılıdır. Fonksiyonel beyinsel asimetriyi ölçen Vincent Mekanik Diyagramlar testinde hem eşcinsel erkekler hem heteroseksüel kadınlar heteroseksüel erkeklerden daha düşük skorlar elde etmiştir. Sözel performansı ölçen Wechsler Yetişkin Zeka Ölçeği’nde ise heteroseksüel kadın ve eşcinsel erkekler, heteroseksüel erkeklere göre daha yüksek skorlar elde etmiştir. Cinsiyete göre farklı sonuçlar elde edilmesi beklenen birkaç testte de eşcinsel erkeklerle heteroseksüel kadınların sonuçları istatiksel olarak birbirinden farklılık göstermezken, heteroseksüel erkeklerin sonuçları farklılık göstermiştir. <ref name="number7" >{{Dergi kaynağı |author=Sanders G, Wright M |title=Sexual orientation differences in cerebral asymmetry and in the performance of sexually dimorphic cognitive and motor tasks |journal=Archives of Sexual Behavior |volume=26 |issue=5 |pages=463–80 |year=1997 |month=October |pmid=9343633 |doi=10.1023/A:1024551704723}}</ref>
2003’te Chicago Üniversitesi’nde yapılan bir araştırmada, eşcinsel erkeklerin beyni [[serotonin]]in geri alımını inhibite eden fluoksetine heteroseksüel erkeklerinkine göre farklı tepki verdiği, hipotalamuslarındaki [[glikoz]] metabolizmasının heteroseksüel erkeklere göre önemli ölçüde daha az olduğu bulunmuştur. [[Prefrontal korteks]] ve singulat korteks dahil olmak üzere beynin diğer bölgelerinde de ölçülen aktivasyonda da farklılıklar bulunmuştur.<ref name="number4" >{{Dergi kaynağı |author=Kinnunen LH, Moltz H, Metz J, Cooper M |title=Differential brain activation in exclusively homosexual and heterosexual men produced by the selective serotonin reuptake inhibitor, fluoxetine |journal=Brain Research |volume=1024 |issue=1–2 |pages=251–4 |year=2004 |month=October |pmid=15451388 |doi=10.1016/j.brainres.2004.07.070}}</ref>
2007’de Chicago’da yapılan bir araştırmada erkek [[meyve sineği|meyve sineklerinin]] beyinlerinin cinsellikle ilgili bölgelerindeki bir gen değiştirilerek eşcinsel davranış göstermesi sağlanmıştır. Genin [[mutasyon]]undan sonra [[sinaps]]is adı verilen [[sinir hücresi|sinir hücreleri]] bağlantılarının güçlenmesi nedeniyle erkek meyve sinekleri diğer meyve sineklerinin erkek mi dişi mi olduğunu anlamaya yarayan “feromon” adlı kimyasal kokuları ayırt edememiş, hem dişi hem de diğer erkek meyve sineklerine kur yapmıştır. <ref>Keleveld. (December 11, 2007). "[http:// http://www.advocate.com/news/2007/12/11/study-finds-gay-gene-fruit-flies]." ''NEWS''.</ref>
Birçok türde seksüel farklılaşmanın belirgin bir özelliği preoptik hipotalamustaki seksüel dimorfik çekirdeğin (SDN) varlığıdır. SDN, erkeklerde dişilere göre daha büyüktür. Evcil [[koç]]ların çoğunluğu dişi koyunlara ilgi duyarken, yaklaşık yüzde 8’i diğer koçlara ilgi duymaktadır. Roselli ve meslektaşları koyunların SDN’sini (kSDN) incelemiş, eşcinsel koçların kSDN’sinin, heteroseksüel koçlara göre daha küçük, dişi koyunlarınkine ise benzer olduğunu bulmuştur. Ayrıca kSDN’in nöronlarının aromataz aktivitesi, eşcinsel koçlarda heteroseksüel koçlara göre daha küçük olduğu bulunmuştur.<ref>{{Dergi kaynağı
| author = [[C. E. Roselli]] & [[F. Stormshak]]
| title = Prenatal programming of sexual partner
| journal = [[Journal of Neuroendocrinology]]
| volume = 21
Satır 165 ⟶ 166:
Amerikan Pediatri Akademisi’nin 2004’teki açıklaması şu şekildedir:<ref name="pediatrics2004" />
{{Söz|Herhangi bir cinsel yönelimin gelişiminin mekanizmaları belirsizliğini sürdürmektedir ama şu anki kaynaklar ve bu alandaki çoğu uzman cinsel yönelimin bir tercih/seçim olmadığını belirtmektedir. Kişi eşcinsel ya da heteroseksüel olmayı kendisi seçmemektedir. Cinsel yönelimle ilgili çeşitli teoriler ortaya atılmıştır. Cinsel yönelim muhtemelen tek bir faktör tarafından değil, genetik, hormonal ve çevresel faktörlerin etkileşimiyle oluşmaktadır. Son 10 yılda biyolojik temelli teoriler uzmanlar tarafından daha çok benimsenmiştir. İnsanların cinsel yöneliminin kökeniyle ilgili tartışmalar ve belirsizlik devam etmekle beraber ailenin yetiştirme şeklinin, cinsel tacizin ya da yaşanan kötü olayların cinsel yönelime etki ettiğine dair bilimsel bir kanıt yoktur. Şu an ki bilgiler cinsel yönelimin erken çocukluk döneminde kurulduğunu göstermektedir.}}
Amerikan Psikiyatri Kurumu, Amerikan Psikologlar Birliği ve Sosyal İşçilerin Ulusal Kurumu’nun 2006’daki açıklaması şu şekildedir: <ref name="Calif-amici" />
{{Söz|İnsanların heteroseksüel, eşcinsel ya da biseksüel olmasına yol açan özel faktörler (biyolojik, psikolojik, ebeveynlerin cinsel yönelimi) hakkında ortak bir bilimsel görüş yoktur ama mevcut kanıtlar gay ve lezbiyenlerin çok büyük bir çoğunluğunun heteroseksüel çiftlerin yetiştirdiği ailelerden geldiğini, eşcinsel çiftlerin yetiştirdiği çocuklarınsa çok büyük bir çoğunluğunun heteroseksüel olduğunu göstermektedir.}}
Satır 184 ⟶ 185:
== Cinsel yönelimi değiştirme çabaları ==
Cinsel yönelimi değiştirme çabaları (SOCE), eşcinsel ya da biseksüel yönelimi heteroseksüelliğe dönüştürmeyi amaçlayan metodlardır.<ref name="apa2009">American Psychological Association: [http://www.apa.org/about/governance/council/policy/sexual-orientation.aspx Resolution on Appropriate Affirmative Responses to Sexual Orientation Distress and Change Efforts]</ref> Bu çabalar davranışsal teknikleri (örneğin onarım terapisi), psikoanalitik teknikleri, tıbbi yaklaşımları ve dinsel ve ruhsal yaklaşımları içerebilir. Dünyanın bazı yerlerindeyse “düzeltici tecavüz” (lezbiyen kadınlara heteroseksüelliğe dönmesi için yapılan tecavüz) gibi cinsel şiddetleri içerebilir.<ref name=apaTaskForce>[http://www.apa.org/pi/lgbt/resources/therapeutic-response.pdf Appropriate Therapeutic Responses to Sexual Orientation]</ref>
SOCE’nin kişinin cinsel yönelimini değiştirmeyi başarıp başarmadığına dair bilimsel kesinliği gösteren bir araştırma yoktur. SOCE, dini kuruluşların benimsediği değerlerle LGBT hakları kuruluşları, profesyonel ve bilimsel kuruluşlar arasındaki gerginlik yüzünden tartışmalıdır.<ref name="apa2009"/> Davranışsal ve sosyal bilimlerin ve ruh sağlığı uzmanlık alanlarının uzun süredir olan ortak görüşü eşcinsellik ve biseksüelliğin insan cinselliğinin normal ve pozitif bir varyasyonu olduğu ve bu yüzden eşcinsellik ve biseksüelliğin bir ruh hastalığı olarak kabul edilmediğidir.<ref name="apa2009"/> Amerikan Psikiyatri Kurumu’nun açıklaması “Çoğu insan kendi cinsel yönelimlerinde az miktarda tercih hissini deneyimler ya da hiç deneyimlemez.” şeklindedir.<ref name="answers">{{Web kaynağı | url = http://www.apa.org/topics/sexuality/sorientation.pdf | başlık = Answers to Your Questions. For a Better Understanding of Sexual Orientation & Homosexuality | erişimtarihi = 2010-12-20 | yayıncı = American Psychological Association | arşivurl = http://web.archive.org/web/20140111050857/http://www.apa.org/topics/sexuality/sorientation.pdf | arşivtarihi = 11 Ocak 2014}}</ref> Bazı kişiler ve gruplar eşcinselliği gelişimsel bozukluk ya da dini ve ahlaki çöküş olarak tanıtmakta ve psikoterapi ve dini çabaları içeren SOCE’nin kişinin eşcinsel hislerini ve davranışlarını değiştirebileceğini iddia etmektedir. Bu kişiler ve grupların birçoğu eşcinselliğin aşağılayıcı, utanç verici bir şey olduğunu desteleyen dini, politik akımlardan olduğu gözlenmektedir.<ref name="apa2009" />
Satır 193 ⟶ 194:
== Cinsel yönelimin ölçülmesi ==
Toplumsal değer yargıları cinsel yönelimin bilimsel yöntemlerle ölçülmesini zor kılar. Araştırmacılar bireylerin kendi bildirileri, cinsel davranışları, yazıya dökülmüş cinsel düşler ve cinsel uyarılma paternlerini kullanabilirler. 19. yüzyılın ikinci yarısından itibaren insan cinsel yanıtının iki ya da üç belirli kategori arasında süreklilik gösterdiği varsayımı yaygınlaşmıştır. Genç Alman seksoloğu [[Magnus Hirschfeld]] tarafından [[1896]]'da yayınlanan bir makale'de bireylerin cinsel arzuları karşıcinsel (A) ve eşcinsel (B) olarak iki bağımsız 10 bölümlü ölçek ile ölçülmüştür).<ref>[[Magnus Hirschfeld|Hirschfeld, Magnus]], 1896. ''Sappho und Socrates, Wie erklärt sich die Liebe der Männer & und Frauen zu Personen des eigenen Geschlechts?'' (Sappho ve Sokrat, Erkek ve Kadınların Kendi Cinslerinden Bireylere Olan Aşkı nasıl açıklanabilir?)</ref>
Elli yıl kadar sonra, Amerikan seksoloğu [[Alfred Kinsey]] [[:en:Sexual Behavior in the Human Male|Erkekte Cinsel Davranış]] adlı eserini yazdı (1948).
Satır 233 ⟶ 234:
== Cinsel kimlik, yönelim ve eşeysel kimlik ==
Cinsel kimlik bazen cinsel yönelimle eş anlamlı gibi kullanılsa da iki kavram birbirinden ayrı ögeler içerir. Cinsel kimlik kişinin cinselliğini algılaması ve bu algının toplum tarafından sunulan modellerle olan karmaşık ilişkisi, cinsel yönelim ise yalnızca kişinin cinsel istekleri, bağlılıkları ve düşleri anlamında kullanılabilir.
Cinsel kimlik ([[:en:sexual identity|''sexual identity'']]) (eng) ve [[cinsiyet kimliği]] ([[:en:gender identity|''gender identity'']]) (eng) kavramlarının da birbirleri ile karıştırılmaması önemlidir.<ref>İngilizce kaynakça uyarlama notu: Bilimsel Ingilizce'de seksoloji alanında son birkaç onyılda ortaya çikan "sex-" ve "gender" farklılaşmasına karşılık Türkçede "cins-" ve "eşey" sözcüklerinin kullanılması uygun görülmüştür.</ref>) Cinsel kimlik, bireyin cinsel ve ilgili diğer davranışsal eğilimleri, vücut görüntüsü ve bunların toplumsal yansımalarının birlikte algılanması ile ilgili ve eşey kimliğinden daha geniş kapsamlı olan bir kavramdır. Eşey kimliği kavramı yalnızca bireyin kendini dişi ya da erkek olarak algılaması ile kısıtlıdır ve cinsel yönelimden ayrıdır.
Satır 255 ⟶ 256:
# Wilson, G. and Rahman, Q., (2005). Born Gay. London: Peter Owen Publishers, p21
# Hirschfeld, Magnus, 1896. Sappho und Socrates, Wie erklärt sich die Liebe der Männer & und Frauen zu Personen des eigenen Geschlechts? (Sappho and Socrates, How Can One Explain the Love of Men and Women for Individuals of Their Own Sex?)
# A.C. Kinsey, W.B. Pomeroy, C.E. Martin, Sexual Behavior in the Human Male, (pp.
# LeVay, Simon, 1996. Queer Science: The Use and Abuse of Research into Homosexuality. Cambridge: MIT Press. ISBN 0-262-62119-3 .
# Klein, F., Barry Sepekoff, Timothy J. Wolf. Sexual Orientation: a Multi-Variable Dynamic Process, in Klein, Fritz and Timothy J. Wolf, ed., 'Two Lives to Lead; Bisexuality in Men and Women', New York: Harrington Park Press, Inc., 1985, p.
# http://www.camh.net/Care_Treatment/Resources_for_Professionals/ARQ2/arq2_question_a2.html
# Diamond, Lisa Sexual Identity, Attractions, and Behavior Amoung Young Sexual-Minority Women Over a 2-Year Period Developmental Psychology (2000) Vol. 36 No.2, 241-250
Satır 266 ⟶ 267:
# Terry, J. (1999). An American obsession: Science, medicine, and homosexuality in modern society. Chicago: University of Chicago Press
# Bailey, J.M., Zucker, K.J. (1995), Childhood sex-typed behavior and sexual orientation: a conceptual analysis and quantitative review. Developmental Psychology 31(1):43
# Rodriguez Rust, Paula C. Bisexuality: A contemporary paradox for women, Journal of Social Issues, Vol 56(2), Summer 2000. Special Issue: Women's sexualities: New perspectives on sexual orientation and gender. pp.
# James Alm, M. V. Lee Badgett, Leslie A. Whittington, Wedding Bell Blues: The Income Tax Consequences of Legalizing Same-Sex Marriage, page 24. (1998) PDF link
# Sexual Orientation and Adolescents, American Academy of Pediatrics Clinical Report. Retrieved 2007-02-23.
# Hamer, Hu, Magnuson, Hu and Pattatucci (1993) A linkage between DNA markers on the X chromosome and male sexual orientation. Science 261(5119): pp.
# Doubt cast on 'gay gene', April 23, 1999, BBC News
# cited in Wilson and Rahman 2005, p47
| |||