Che Guevara: Revizyonlar arasındaki fark

== Aile geçmişi ve gençliği ==

[[Dosya:Chechicoburro.jpg|left|thumb|Guevara 3 yaşında]]

Ernesto Guevara, [[İspanya|İspanyol]] ve [[İrlanda]] asıllı bir ailenin beş çocuğunun en büyüğü olarak [[Arjantin]]'in [[Rosario]] şehrinde dünyaya gelmiştir. Annesinin ve babasının soyu [[Bask]]lara dayanır. {{cref|Bask}} [[Medya:Ernesto Guevara Acta de Nacimiento.jpg|Doğum belgesinde]] doğum tarihi olarak [[14 Haziran]] [[1928]] görünmesine karşılık bazı kaynaklarda aynı yılın [[14 Mayıs]] günü doğduğu belirtilmektedir.<ref>Anderson, Jon Lee. ''Che Guevara: A Revolutionary Life'', New York: 1997, Grove Press, s. 3.</ref>

 

 

== Küba ==

[[Dosya:Che SClara.jpg|thumb|right|200px|[[Küba Devrimi]]'ni başlatan [[Santa Clara, Küba|Santa Clara]] çarpışmasından sonra, 76 mm'lik [[M4 Sherman|Sherman]] tankının önünde <ref>http://www.urrib2000.narod.ru/Tanques1.html</ref><br />(1 Ocak 1959)]]

Eylül 1954’te Meksika’ya gelişinden kısa süre sonra, Guevara Nico López ve Guatemala’dan tanıdığı diğer Kübalı sürgünlerle arkadaşlığını tazeledi. Haziran’da López onu [[Raúl Castro]] ile tanıştırdı. Birkaç hafta sonra Küba’daki siyasi hapishaneden salıverilen [[Fidel Castro]] Meksika’ya geldi ve 8 Temmuz 1955’te Raúl, Guevara’yı Fidel Castro ile tanıştırdı. Bütün gece süren ateşli bir sohbetin ardından Guevara, Castro’nun aradığı esin kaynağı devrim lideri olduğuna kanaat getirerek Küba diktatörü [[Fulgencio Batista]]’yı devirmek için kurulan ‘’[[26 Temmuz Hareketi]]’’ne katıldı. Grubun doktoru olmasına karar verildiyse de hareketin diğer üyeleriyle askerî eğitime katıldı, eğitimin sonunda eğitmenleri Albay [[Alberto Bayo]] tarafından en göze çarpan öğrenci olarak nitelendirildi. Bu sırada Gadea, Guatemala’dan gelmişti ve Guevara ile ilişkileri devam ediyordu. 1955 yazında hamile olduğunu söyleyince, Guevara hemen evlenmelerini önerdi. [[18 Ağustos]] [[1955]]’te evlendiler ve [[15 Şubat]] [[1956]]’da Hilda Beatriz adını verdikleri kızları doğdu.

 

Latin Amerika’da 1990’larda yapılan neo-liberal reformların başarısızlığı da “[[Washington konsensüsü]]”ne olan muhalefeti artırdı<ref>BBC News. ''How the US 'lost' Latin America''. [http://news.bbc.co.uk/1/hi/world/americas/4861320.stm Çevrimiçi] [[10 Ocak]] [[2007]]’de erişildi.<br />° Washington Post. ''Anti-U.S. Protests Flare at Summit''. [http://www.washingtonpost.com/wp-dyn/content/article/2005/11/04/AR2005110401724.html?nav=rss_print/asection Çevrimiçi] [[10 Ocak]] [[2007]]’de erişildi. “Backed by a giant portrait of the Argentine-born Cuban revolutionary Che Guevara. Chavez addressed the crowd for more than two hours. Many people at the rally seemed inspired by Chavez and his defiant message.” (Çevirisi: Arjantin doğumlu Kübalı devrimci Che Guevara’nın devâsa portresi önünde Chavez halka iki saatten uzun bir süre seslendi. Kalabalıktaki birçok kişi Chavez'den ve meydan okuyan mesajından etkilenmişe benziyordu.</ref> ve Guevara’nın birçok siyasi görüşüne olan desteği tekrar gündeme taşıdı. Bu görüşlerin arasında Panamerikanizm, bölgedeki halk hareketlerine destek, kilit sanayilerin devletleştirilmesi ve hükümetin merkezîleştirilmesi bulunmaktadır.<ref>Foreign Affairs. ''Latin America's Left Turn''. [http://www.foreignaffairs.org/20060501faessay85302/jorge-g-castaneda/latin-america-s-left-turn.html Çevrimiçi] [[10 Ocak]] [[2007]]’de erişildi.</ref> [[Nikaragua]]’da 16 yıl sonra ideolojik temellerini [[Guevarizm]]’den alan Sandinistacılar hükümet seçimlerini tekrar kazandılar. Bu grubun destekçileri 2006 seçim zaferini kutlarken Guevara tişörtleri giydi.<ref>Sandinista seçim zaferi yürüyüşünün fotoğrafı [http://i68.photobucket.com/albums/i39/zleitzen/Sandanistarally-1.jpg Çevrimiçi]</ref> [[Bolivya]] devlet başkanı [[Evo Morales]] Guevara’ya birçok övgüde bulunduktan sonra Che’nin yerel [[koka]] yapraklarından yapılmış portresini başkanlık bürosuna astı.<ref>BBC News. ''Evo Morales 'padlocked' in palace'' [http://news.bbc.co.uk/1/hi/world/americas/4878466.stm çevrimiçi] [[10 Ocak]] [[2007]]’de erişildi.<br />° Spiegel News online. ''Capitalism Has Only Hurt Latin America'' [http://www.spiegel.de/international/spiegel/0,1518,434272,00.html Çevrimiçi] [[10 Ocak]] [[2007]]’de erişildi.<br />°

 

Batı Avrupa, Kuzey Amerika ve Latin Amerika dışındaki birçok bölgede Guevara simgesi, ideolojik ve siyasi içeriğini uzun zamandan beri kaybederek küresel bir markaya dönüştü ve Guevara takıntısı bazıları tarafından yalnızca basit bir "ilk gençlik devrimcilik hülyâsı" olarak tanımlandı.<ref name="myth"/> Guevara’dan esinlenen protesto hareketlerine konu olan Amerika Birleşik Devletleri’nde ise, bir CD taşıma çantası üzerindeki Guevara resmi, Che’nin [[Usame bin Ladin]] ve [[Adolf Hitler]] ile kıyaslandığı çok güçlü bir muhalefet sonucunda kaldırıldı.<ref>Washington Post. ''Anti-U.S. Protests Flare at Summit''. [http://www.washingtonpost.com/wp-dyn/content/article/2005/11/04/AR2005110401724.html?nav=rss_print/asection Çevrimiçi] [[10 Ocak]] [[2007]]’de erişildi.</ref> Bu ürünü üreten şirket Target Corporation, kamuya açık bir özür mesajı yayımladı.<ref>[http://www.upi.com/NewsTrack/view.php?StoryID=20061224-120342-6131r Target pulls Che Guevara CD cases] - Associated Press, [[24 Aralık]] [[2006]]</ref> ABD’li, Latin Amerikalı ve Avrupalı yazarlar Jon Lee Anderson, [[Régis Debray]], Jorge Castañeda ve diğerleri Guevara’nın imajının gizemli hâlini yok edebilmek için yaşamını ve geride bıraktıklarını hiç de idealistik olmayan yönlerden anlatan kitaplar ve makaleler yazdı. Hatta Octavio Paz’ın yazdığı ve [[Marksizm]]’in eleştirel suçlamasını da içeren kitap Latin Amerika solunun büyük kısmı tarafından sahiplendi.<ref>{{Kitap kaynağı

<!-- Bu bölümde içerik notları yaratmak için [[Şablon:Cref]] ve [[Şablon:Cnote]]'a bakınız. -->

 

{{cnote|Doğum tarihi|[[14 Haziran]] [[1928]] Guevara'nın resmî doğum tarihi olsa da gerçek doğum tarihi olmayabilir. Resmî görüş anne ve babası evlendikten sekiz ay sonra doğduğudur, ancak bazı kaynaklar annesinin evlenirken hamile olduğunu ve doğum tarihinin [[14 Mayıs]] olduğunu belirtir.

}}

=== Basılı kaynaklar ===

 

* Alarcón Ramírez, Dariel ("Benigno"). ''Memorias de un Soldado Cubano: Vida y Muerte de la Revolución''. Barcelona: Tusquets Editores S.A., 1997 ISBN 8483100142

* Alarcón Ramírez, Dariel dit "Benigno". ''Le Che en Bolivie''. Éditions du Rocher, 1997. ISBN 2268024377

* Guevara, Ernesto "Che". [http://www.patriagrande.net/cuba/ernesto.che.guevara/pasajes/index.php ''Pasajes de la guerra revolucionaria'']

* Guevara, Ernesto "Che" (editors Bonachea, Rolando E. and Nelson P. Valdés),''Che: Selected Works of Ernesto Guevara'', Cambridge, MA: MIT Press, 1969. ISBN 0262520168

* Guevara Lynch, Ernesto. ''Aquí va un soldado de América''. Barcelona: Plaza y Janés Editores, S.A., 2000. ISBN 84-01-01327-5

* Heikal, Mohamed Hassanein. ''The Cairo Documents''. New York: Doubleday & Company, Inc., 1973. ISBN 0-385-06447-0

=== Web siteleri ===

 

* {{Web kaynağı | url = http://www.hermesos.com/ | başlık = Hermesos.Com | erişimtarihi = 1 Haziran | erişimyılı = 2005 | arşivurl = http://web.archive.org/web/20100104120858/http://www.hermesos.com:80/ | arşivtarihi = 4 Ocak 2010}}

* {{Web kaynağı | url = http://www.abc.es/ | başlık = ABC.es | erişimtarihi = 28 Haziran | erişimyılı = 2006 | arşivurl = http://web.archive.org/web/20151213041718/http://www.abc.es/ | arşivtarihi = 13 Aralık 2015}}

 

== Ek okumalar ==

* ''Guerrilla Warfare'', Ernesto Guevara and Thomas M. Davis, University of Nebraska-Lincoln Public Relations. June 1985.

* ''The Che Guevara Reader'', Collection of Guevara's works edited by David Deutschmann, Ocean Press, ISBN 1876175699.