Ferec: Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmiş revizyon] | [kontrol edilmiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
Değişiklik özeti yok |
düzeltme AWB ile |
||
30. satır:
| imza =
}}
'''Nasır Farac''' tam ismiyle '''Melik Nasır Zeynedin Ebu-Saadat Farac bin Berkuk''' [[1399]]'de ölen babası [[Berkuk]]'un yerine daha 10 yaşında iken tahta çıkan ve 1405de 2 ay süren kısa ara hariç 1412de bir darbe ile öldürülünceye kadar saltanat süren [[Çerkes]] kökenli [[Burci Hanedanı]]'ndan [[Memlük Devleti]] hükümdarı.
== Yaşamı ==
48. satır:
=== Timur'un Suriye'ye seferi ===
İkinci tehlike doğudan Timur'dan gelmekteydi. [[Timur]] tehlikesi Sultan Berkuk daha hayatta iken 1394de başlamıştı. Fakat 1398de Kuzey Hindistan'a yürüyüp; [[Delhi Sultanlığı]]'nı yenip Delhi'yi talan eden Timur Memluklu'lara bir kısa nefes aldırdı.
Ama Timur'un 1399da Mısır Sultanına bir mektup/ültimatom göndererek Mısır devletini kendine tabi bir vasal devlet olmasını kabul etmesini talep etti. Bunu Sultan Farac redetti ve böylece Timur Suriye'ye hücuma geçmeye bahene sağlamış oldu. Timur 1400de önce Osmanlılar elinde bulunan [[Sivas]]üzerine yürüyüp o şehri kuşatıp alıp yakıp yıktıktan sonra ordusuyla güneye Memluklu Devleti elinde bulunan Suriye üzerine yürümeye başladı. Önce [[Halep]] üzerine gelen Timur o şehri kuşattı; [[30 Ekim 1400]]'da şehri eline geçirdi ve üç gün talan edip yakıp yıktı. Timur sonra [[Hama]], [[Hums]] ve [[Baalbek]] şehirlerini eline geçirdi.
Farac bu tehlikeli zamanda 12 yasinda olmakla beraber durumun cok nazik olmasi dolayisyla Kasim 1400de bir yetiskin olarak ilan edildi ve Memluklu Devleti'nin idaresini naiplerinden kendi uzerine aldi.
56. satır:
Genç sultan Farac hemen Memluklu ordusunun başına gecerek Mısır'dan Suriye'ye yürüyüşe geçti. Memluklu ve Timur orduları [[Şam]] şehri önünde karşılaştılar. Ancak genç Sultan Farac, Mısır'daki kölemen emirlerin aleyhine kendini tahttan indirmek için bir komplo hazırladıkları haberini aldı. 15 Aralık 1400da ordusunu Şam'da kendi kaderine bırakarak, Şam'dan hemen ayrılarak Kahire'ye döndü.
Sultan Farac ile birlikte Kahire'den gelmiş olan ünlü İslam bilgini [[İbni Haldun]] yazdığı otobiyografik hatıralarında Şam şehrinin Timur'a teslim edilmesi için Timur huzuruna gitmesini, Timur'un şehri eline geçirmesini, talan etmesini, büyük bir yangınla şehre ve ünlü Şam Büyük [[Emeviye Camii]]'ne büyük zarar vermesini anlatmıştır.<ref>İbni Khaldûn, (1951) ''Al-Tarīh bi İbni-Haldun ve Riħlatuhu Garben ve Sarken'', Kahire:Muħammad ıbn-Tāvīt at-Tanji {{ar}}</ref> 19 Mart 1401'de Timur, hemen tümünü eline geçirdiği ve her tarafını yıkıp yaktığı Suriye'den ayrılıp başkenti [[Semerkand]]'a dönüşe başladı. Suriye'nin ileride nasıl idare edileceğine dair hiçbir önemli karar almamıştı. Yanında çok büyük taşınır servet şeklinde her türlü ganimet ve ünlü Şam sanatkarlarını da kapsayan çok sayıda esirler bulunmaktaydı. Suriye hem taşınışır her türlü servetten ve hem de insan gücü ve sanatkarlarından sömürülmüş bir harabeye dönmüştü. Bu yıkık bozuk Suriye tekrar Memluklular eline geçti.
=== Emirler klikleri arasında yeni çekişmeler ===
64. satır:
=== Sultan Farac'ın tahttan indirilişi ve yeniden tahta geçişi ===
Emir Çakam, Şam Valisi Muavyed Şeyh Mahmudi ve Emir Baybars Tağribirdi Başbugavi ortaya çıkan iç savaş durumuna müdahale ederek Sultan Farac'ın Baybars Tağtıbırdı ile birlikte kaçmasına neden oldular.
20 Eylül 1402de Emir Yaşbak ve Şeyh Mahmudi kılığı Faraç'ın tahtan indirilerek kardeşi olan [[Mansur Abdülaziz]]'i Memluklu tahtına geçirdiler. Şeyh Mahmudi Sultan'ın Atabeği olarak atandı.
Fakat Sultan Mansur Abdülaziz'in hükümdarlığı çok kısa 70 gün sürdü. Kaçan Farac bir ordu toplayıp Kahire'ye yürüdü ve bu şehri tekrar eline geçirerek kardeşini tahtan indirip tekrar Memluklu Sultanlığı tahtına geçti.<ref name="clot">say.175</ref>
1404de yardımcı sultan olan Emir Yaşbak bu görevinden atıldı ve Mısır'dan Suriye'ye sürgüne gönderildi. Muavyed Şeyh de Emir Yaşbak'ın kliğinden olarak Suriye'de Sultan Farac'a karşı isyan etti. Bu iki emir Suriye'de Sultan Faraç'ı tutanlara karşı bazı galibiyetler kazandılarsa da sonunda Sultan Faraç taraftarları tarafından yenilgiye uğratıldılar. Muavyed Şeyh Suriye valiliği görevini kaybetti ve yerine Emir Nevruz adlı Türk asıllı Memlükler kliğinin başkanı olan memluklu emir atandı.<ref name="clot"/> Bu klik mensupları Suriye'de çok güçlendiler.
=== Son Suriye isyanları ve Sultan Farac'ın öldürülmesi ===
91. satır:
** (2009) ''L'Égypte des Mamelouks 1250-1517. L'empire des esclaves'', Paris:Perrin ISBN 978-2-262-03045-2 {{fr}}
* [http://archnet.org/library/sites/öne-site.jsp?site_id=3347 Archnet sitesinde "Sultan Faraj ibn Barquq Funerary Complex at the Northern Cemetery" maddesi] {{en}} (Erişim:19.7.2010)
* Bosworth, Clifford Edmund ( ) ''The new İslamic dynaşties: a chronological and genealogical manual'' Edinburgh:Edinburgh University Press İSBN 978-0-7486-2137-8
{{başlangıç kutusu}}
| |||