Kırım Tatarları: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
Başkal (mesaj | katkılar)
Değişiklik özeti yok
düzeltme AWB ile
17. satır:
|bölge4 = {{bayrakülke|Romanya}}
|nüfus4 = 24.137
|ref4 = <ref>[http://mimmc.ro/info_util/formulare_1294/|title=Recensamant Romania 2002 (Agentia Nationala pentru Intreprinderi Mici si Mijlocii)]]</ref>
|bölge5 = {{bayrakülke|Rusya}}
|nüfus5 = 2.449
41. satır:
[[Dosya:Kırım Tatarlarının bölgelere göre dağılımı 1939.jpg|thumb|270px|Kırım Tatarlarının bölgelere göre dağılımı (1939)]]
[[Dosya:Kırım Tatarlarının bölgelere göre dağılımı 2001.jpg|thumb|270px|2001 Ukrayna nüfus sayımına göre Kırım Tatarlarının Kırım bölgelerine göre dağılımı<ref name=uns/>]]
[[Türkiye]]'de Osmanlı dönemindeki yoğun zorunlu göç nedeniyle çok sayıda Kırım Tatarı olduğu bilinmekle birlikte, nüfus sayımlarında köken sorulmadığından kesin sayıları bilinmemektedir. Ancak, Osmanlı İmparatorluğu arşivleri baz alınarak yapılan hesaplamalara göre yaklaşık 1.200.000 kişi Osmanlı topraklarına Kırım Hanlığı'ndan göç etmiştir.Türkiye Cumhuriyeti'nin nüfus artış oranlarına düşünüldüğünde 5.000.000 Türk vatandaşının Kırım kökenli olması olasıdır.
 
O dönem Osmanlı İmparatorluğu toprağı olan, günümüzde ise Romanya ve Bulgaristan arasında paylaşılan [[Dobruca]] bölgesinde de toplamda 50.000 civarı Kırım Tatarı'nın kaldığı düşünülmektedir. Burada yaşayan Kırım Tatarlarının önemli bir kısmı Türkiye'ye ve az bir kısmı da Kanada'ya göç etmişlerdir.
 
[[Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği|SSCB]]'nin çöküşünden sonra [[Ukrayna]]'da kalan [[Kırım Özerk Cumhuriyeti]]'nde ise, sürgündeki Kırım Tatarlarının Kırım'a geri dönmelerine görünüşte müsaade verilmesine rağmen Kırım'daki Rus yetkililerce ve Moskova etkisindeki Kiev hükümetince sürekli zorluklar çıkarılmış ve geri dönüş yavaşlatılmaya çalışılmıştır. 1990 sonrası onbinlerce Kırım Tatarı kendi imkanlarıyla Kırım'a döndükten sonra 2000'li yıllarda geri dönüş hızı binlerle ifade edilmeye başlanmıştır. Sürgünden Kırım'a geri dönen Kırım Tatarlarının sayısı [[2014 Kırım krizi|2014 Rus işgali]] öncesinde 350.000 kişi olduğu tahmin edilmekle birlikte Rus işgalinin getirdiği olumsuz koşullar, baskı ve insan hakları ihlalleri nedeniyle yaklaşık 20.000 Kırım Tatarı Ukrayna anakarasına zorunlu göçmek durumunda kalmıştır. Yan taraftaki demografik haritalarda da görüleceği üzere, 1939 yılına atıf yapan haritada Kırım Tatarları 18 Mayıs 1944 [[Kırım Tatar Sürgünü]] öncesinde kıyı kesimlerinde çoğunluktaydılar, iç kesimde yaşayan Kırım Tatarları ise [[Rusya İmparatorluğu|Çarlık dönemi]]<nowiki/>nde Osmanlı topraklarına zorunlu göçmek durumunda kalmışlardı. 2001 yılına atıf yapan haritada ise Kırım Tatarları iç kesimlere yerleşmek zorunda kaldılar. Birçok insan vatandaşlık almaktan ve haklarını kullanmaktan yoksun kaldı, Kırım'da bıraktıkları hiçbir mülkü geri alamadılar ve geldikleri ilk yıllarda turistik Kırım kıyılarında yaşamaları yasaktı.