Gazzâlî: Revizyonlar arasındaki fark

'''Gazzâlî'''<ref name="tdvia">{{ansiklopedi kaynağı | soyadı = Çağrıcı | ad = Mustafa | ansiklopedi = İslâm Ansiklopedisi | başlık = Gazzâlî | url = http://islamansiklopedisi.info/dia/pdf/c13/c130276.pdf | erişimtarihi = 30 Ağustos 2014 | yıl = 1996 | yayıncı = Türkiye Diyanet Vakfı | cilt = 13 | yer = İstanbul | sayfalar = 489-505 }}</ref><ref>{{ansiklopedi kaynağı | soyadı = Kufralı | ad = Kasım | ansiklopedi = İslâm Ansiklopedisi | başlık = Gazzâlî | yıl = 1978 | yayıncı = Millî Eğitim Bakanlığı | cilt = 4 | yer = İstanbul | sayfalar = 748-760 }}</ref> ({{dil-fa|الغزّالي}}) ya da tam adıyla '''Hüccetü’l-İslâm Ebû Hâmid Muhammed bin Muhammed bin Muhammed bin Ahmed el-Gazzâlî et-Tûsî''' (d. 1058, [[Tus, İran|Tus]] - ö. 18 Aralık 1111, Tus), [[Büyük Selçuklu Devleti]] devrinin [[İslam]] [[Alîm|âlim]]i, [[filozof]]u, [[mutasavvıf]]ı ve [[müderris]]i. Fars asıllı olduğu sanılan<ref name="tdvia"/> Gazzâlî'nin lakapları Hüccetü’l-İslâm ve Zeynüddin'dir. Genel olarak Gazzâlî ve İmam-ı Gazzâlî isimleriyle tanınmaktadır.....▼

== Hayatı ve yaşadığı dönem==▼

[[Dosya:Munqidh min al-dalal (last page).jpg|thumb|260px|Gazzâlî'nin otobiyografisi]]▼

Gazzâlî [[Hicri]] 450 ([[Miladi Takvim|Miladi]] 1058) yılında [[Horasan]]'ın [[Tus, İran|Tus]] şehrinde doğmuştur. İlk öğrenimini Tus'ta [[Ahmed bin Muhammed er-Razikânî]]’den almış, daha sonra [[Gürgan|Cürcan]] şehrine giderek [[Ebû Nasr el-İsmailî]]’den eğitim görmüş daha sonra 28 yaşına kadar [[Nişabur]] [[Nizamiye Medreseleri|Nizamiye Medresesi]]’nde öğrenim görmüş, itikadi düşünce olarak [[Ebü'l Hasan Eş'arî]]’den ve ameli görüş olarak ise [[Şafiî]]'den etkilenmiştir. Hocası İmam-ı Harameyn lakaplı Abdülmelik el-Cüveynî 1085 yılında ölünce Nişabur’dan [[Büyük Selçuklu Devleti]]’nin veziri Nizamülmülk’ün yanına gider. [[Nizamülmülk]]'ün huzurunda olan bir toplantıda verdiği cevaplarla diğer bilginlerden üstünlüğünü kanıtlayarak 1091 yılında [[Bağdat]]’taki Nizamiye Medresesi'nin Baş [[Müderris]]liği’ne tayin edilir. Burada bilgisi ve edindiği öğrenci topluluğuyla kısa sürede ün ve saygınlık kazandı. [[Sûfizm]]'e yöneldi ve [[Ebu Ali Farmedi]]'nin etkisiyle bu alanda yoğunlaştı. Bu ilgi ve [[hac]] arzusuyla medresedeki görevini bırakarak 1095 yılında [[Bağdat]]'tan ayrıldı ve [[Şam]]'a gitti.<ref name="ReferenceA">R.M. Frank, ''Al-Ghazali and the Ash'arite School'', Duke University Press, London 1994</ref> [[Şam]] da iki yıl kaldıktan sonra 1097 yılında [[Hac (İslam)|Hac]]'a gitti.▼

[[Hac (İslam)|Hac]] sonrası [[Şam]]'a döndü ve buradan [[Bağdat]] yoluyla Tus'a geçti. [[Şam]] ve [[Tus]]'ta bulunduğu sürede uzlet yaşamı sürdü ve [[tasavvuf]] alanında ilerledi. [[Bağdat]]'tan ayrılışından on bir yıl sonra 1106 yılında [[Nizamülmülk]]’ün oğlu [[Fahrülmülk]]'ün ricası üzerine Nişabur Nizamiye Medresesinde tekrar eğitim vermeye başladı. Buradan kısa süre sonra Tus'a dönerek yaptırdığı [[Tekke]]'de müritleriyle birlikte [[Sufizm|Sûfi]] yaşamı sürdü. Gazzâlî 1111 (Hicri 505) yılında doğum yeri olan İran'ın Tus şehrinde vefat etti.<ref>[http://www.bartleby.com/65/gh/Ghazali.html Ghazali], The Columbia Encyclopedia, Sixth Edition 2006</ref>▼

[[Dosya:Haruniyeh.JPG|thumb|260px|Gazzâlî'nin anıtının giriş kapısı]]▼

Gazzâlî’nin yaşadığı dönemde İslam âleminde siyasî ve fikrî büyük bir karmaşa hakimdi. Bağdat’ta [[Abbasi]] halifelerinin gücü zayıflamasına karşın [[Büyük Selçuklu Devleti]]’nin sınırları genişliyor ve nüfuzu artıyordu. [[Melikşah]]’ın veziri [[Nizamülmülk]] savaş meydanlarında zaferler kazanıyor, ilim meclisleri denilen tartışma ortamlarını ve medreseleri açıyordu. Bu dönemde [[Mısır]] tahtında [[Şiî]]-[[Fâtımî]] [[hanedan]]ı vardı. [[Avrupa]]’da ise [[Endülüs Emevi Devleti]] gerilemekte idi.▼

İlk [[Haçlı Seferi]] de Gazzâlî döneminde yapılmış, Gazzâlî 40 yaşında iken [[Antakya]] haçlılarca kuşatılmış bir yıl sonra da [[Kudüs]] ele geçirilmiştir. [[Hasan Sabbah]] ve [[Ömer Hayyam]] da Gazzâlî ile aynı çağda yaşayan tanınmış kişilerdir. İslam âlemindeki bu karışıklığı fikrî bir çöküntü tamamlıyordu.▼

== Fikir hayatı ve etkileri==▼