Hoca Sinan Paşa: Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmiş revizyon] | [kontrol edilmiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
içerik ve kaynakça genişletildi (başka maddedeki içerik ile birleştirme) |
düzeltme AWB ile |
||
15. satır:
'''Hoca Sinan Paşa''' ('''d.''' [[1440]] - '''ö.''' [[1486]] [[Gelibolu]]), 15. yüzyıl Osmanlı kelam ve matematik alimi ve devlet adamı.
[[Fatih Sultan Mehmed|Fatih]] ve [[II. Bayezid]] dönemlerinin önemli bir bilim, din ve sanat adamıdır. Fatih'in [[saltanat]]ında [[1476]]-[[1477]] yılları arasında [[sadrazam]]lık yapmıştır.
En ünlü eseri, kendine has bir üslupla kaleme aldığı ''Tazarru’nâme'' (Yakarışlar Kitabı) adlı kitaptır.<ref name=mehmet/>
== Hayatı ==
1437-1441 yılları arasında Sivrihisar, Bursa veya İstanbul'da dünyaya geldi.<ref name=tdvia/> Asıl adı Sinâeddîn Yusuf'tur. Babası İstanbul’un ilk kadısı [[Hızır Çelebi|Hızır Bey]], annesi ise Osmanlı âlimlerinden Molla Yegân'ın kızıdır.
[[İstanbul'un fethi]]'nden sonra babası İstanbul kadısı olarak istanbul'da görevlendirildiğinde on üç- on dört yaşlarındaydı. İstanbul'da dedesi Molla Yegân'ın meclisine devam etti; [[Molla Hüsrev]], [[Molla Gürani]], Molla Kırîmî, Hocazâde Muslihuddin ve Kestelî gibi devrin büyük ulemâsı ile tanıştı. Fatih'in İstanbul'a davet ettiği [[Ali Kuşçu]]'nun da talebesi oldu.<ref name=mehmet>{{web kaynağı|soyadı1=Gümüşkılıç|ad1=Mehmet|başlık=Sinan Paşa'nın Tazarru'name'sinin Vatikan Nüshası|url=http://www.turkishstudies.net/Makaleler/352915614_25G%C3%BCm%C3%BC%C5%9Fk%C4%B1l%C4%B1%C3%A7Mehmet-tde-449-456.pdf|website=http://www.turkishstudies.net/|yayıncı=Turkish Studies, Cilt 10/12 , Yaz 2015|erişimtarihi=24 Ekim 2016}}</ref>
Babasının 1459'da ölümü üzerine Fatih tarafından Edirne'ye bir medreseye müderris olarak tayin edildi; daha sonra "''hace-i sultânî''" lakabıyla Fatih'in hocası oldu ve [[Sahn-ı Seman Medresesi|Sahn-ı Semen]] müderrisliğine getirildi. Padişah Fatih Sultan Mehmed kendisini 1470 senesinde vezirliğe getirdi, bu tarihten sonra "''Hoca Paşa''" olarak anılmaya başladı<ref name=volkan>{{web kaynağı|soyadı1=Karagözlü|ad1=Volkan|başlık=Tazarru‘-nâme’nin Söz Düzeni -I-|url=http://www.devdergisi.com/Makaleler/1430482631_6.%20makale.pdf|website=http://www.devdergisi.com|yayıncı=Divan Edebiyatı Araştırmaları Dergisi 16, İstanbul 2016|erişimtarihi=24 Ekim 2016}}</ref>
1477 yılında [[Gedik Ahmed Paşa]]'nın azledilmesi üzerine vezîr-i azamlığa getirildi. Aynı yıl bilinmeyen bir sebeple bu görevden el çektirildi ve hapsedildi. İstanbul ulemasının toplu halde padişaha başvurup Sinan Paşa hapisten çıkarılmazsa bütün kitaplarını yakarak Osmanlı topraklarını terk edeceklerini bildirmeleri üzerine hapisten çıkarılıp Sivrihisar kadılığı ve müderrisliği vazifesiyle İstanbul'dan uzaklaştırıldı.<ref name=tdvia/>
29. satır:
II. Bayezid 1481'de tahta geçince yeniden vezirliğe yükseltilmiş ve Edirne Dârülhadisi müderrisliğine getirilmiştir. Riyâziye, hey’et, fıkıh ve kelâm mevzularında Arapça olarak yazdığı risâlelerinin çoğunu Fâtih Sultan Mehmed devrinde kaleme alan Sinan Paşa, II. Bayezid döneminde din, tasavvuf, ahlâk ve evliya menkıbeleri konularındaki Türkçe eserlerini verdi.<ref name=tdvia/>
1486 yılında kimi kaynaklara göre Edirne'de, kimilerine göre İstanbul'da hayatını kaybetti.<ref name=tdvia/> Mezarının yeri bilinmemektedir.
Fâtih döneminin kazaskerlerinden Mollâ Mehmed'in kız kardeşiyle evlenmiş ve bu evlilikten Ahmed ve Mehmed Çelebi adında iki çocuğu olmuştur.<ref name=volkan/>
| |||