Troposfer: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
Acar54 (mesaj | katkılar)
bilgi+kaynak eklendi
→‎top: düzeltme AWB ile
1. satır:
{{Atmosferin katmanları}}
'''Troposfer''', [[atmosfer]]in yere temas eden en alt katıdır. [[Gaz]]ların en yoğun olduğu kattır. Kalınlığı kutuplarda 6, [[ekvator]]da 16  km. civarındadır ve mevsimlere göre değişiklik gösterir.
 
Güçlü yatay ve dikey hava hareketleri görülür. Ekvator üzerindeki kalınlığı 16–17 &nbsp;km, 45° enlemlerinde 12 &nbsp;km, kutuplardaki kalınlığı ise 9–10 kmdir<ref name=klima>{{Web kaynağı | url = http://www.mgm.gov.tr/FILES/iklim/klimatoloji2.pdf| başlık = Troposfer | yazar = EKEN, Mehmet ve ark. | tarih = | eser = Klimatoloji II| yayıncı = mgm.gov.tr| erişimtarihi = 19 Haziran 2016 | arşivengelli = evet}}</ref>. Bunun nedeni ekvatorda ısınan havanın hafifleyerek yükselmesi kutuplarda ise soğuyan havanın ağırlaşarak çökmesidir. Yani ekvatorla kutuplar arasındaki sıcaklık farkıdır. İçinde değişken sıcaklığın yatay ve dikey değişimlerini etkilediği gibi, hava akımları, bulutluluk, nem, yağışlar, basınç değişiklikleri gibi meteorolojik olaylar, kaotik bir sistem içinde troposferin dünya ölçeğinde karmaşık davranış biçimini ortaya koyar ve uzun vadede [[iklim]]leri belirler; mevsimleri de ayarlar.
 
Troposferde nem oranına göre her 100 metrede 0,44-0,98 &nbsp;°C düşer, bu oran ortalama 100 m'de 0,5 &nbsp;°C olarak alınır. Atmosferdeki gazların %75'i bu bölümde bulunur. Nem sadece bu katmanda bulunduğundan dolayı, hava olayları sadece troposferde, özellikle ilk 3-4 3–4&nbsp;km içinde gerçekleşir. Nemin bulunduğu alt bölüme ''karışma bölgesi'', üst katına ''sirüs bölgesi'' adı verilir. Atmosferde bulunan su buharının %99'u troposferde bulunur<ref name=klima/>.
 
Troposferden Stratosfere geçiş tabakasına '''Tropopoz''' adı verilir.
 
* [[Stratosfer]]: Tropopozdan başlayarak 50 &nbsp;km yüksekliğe kadar uzanır. İçerdiği [[ozon]] (O<sub>3</sub>) molekülleri [[Güneş]]'ten gelen [[morötesi]] ışınları soğurarak bu katmanın ısınmasına yol açar. Bu nedenle, tropopoz düzeyinde -50 &nbsp;°C ile -60 &nbsp;°C arasında olan sıcaklık stratosferin alt kesimlerinde her kilometrede 1 &nbsp;°C, üst kesimlerinde ise her kilometrede 3&nbsp;°C kadar artarak stratosferin üst sınırı olan [[stratopoz]]da 0&nbsp;°C düzeyine kadar yükselir. Bu sıcaklık dağılımı, stratosferin hava akımlarının son derece az olduğu bir tabaka olarak korunmasını sağlar. Bu özellik, stratosfer düzeyinde oluşan kirliliğin kalıcı olabilmesi gibi bir sakınca da yaratabilmektedir. Yeryüzündeki yaşam için ölümcül etkilere sahip morötesi ışınları süzen [[ozon tabakası]] için zararlı bileşiklerin stratosfere ulaşmasını önlemek bu açıdan önem taşımaktadır.
 
== Kaynakça ==
"https://tr.wikipedia.org/wiki/Troposfer" sayfasından alınmıştır