Vietnam: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
II. Niveles (mesaj | katkılar)
k 185.137.19.121 (mesaj) tarafından yapılan değişiklikler geri alınarak, 46.154.50.163 tarafından değiştirilmiş önceki sürüm geri getirildi. (TW)
Aybeg (mesaj | katkılar)
Değişiklik özeti yok
6. satır:
| arma_resmi = Coat of arms of Vietnam.svg
| slogan = {{lang|vi|''Độc lập - Tự do - Hạnh phúc''}}<small><br />"Bağımsızlık - Özgürlük - Saadet"</small>
| ulusal_marş = ''[[Tiến Quân Ca]]''<br /><small>"ArmyOrdu MarchYürüyüşü" (firstilk versemısra)</small>
| kraliyet_marşı =
| diğer_sembol_adı = Dosya:Communist Party of Vietnam flag.svg
21. satır:
| longm= 51
| longEW = E
| en_büyük_şehir = [[Ho Chi Minh Kenti|Ho Chi (Şi) Minh Kenti]]
| en_büyük_yerleşim =
| en_büyük_yerleşim_tipi =
31. satır:
| etnik_grup_yılı =
| milliyet = [[Vietnamlı]]
| yönetim_biçimi = [[KomünistTek parti rejimi|Tek partili]] [[Üniter devlet|üniter]] [[Sosyalist Cumhuriyetdevlet|sosyalist cumhuriyet]]
| yönetici_unvanı1 = Devlet BaşkanıCumhurbaşkanı
| yönetici_adı1 = {{lang|vi|[[Tran Dai Quang]]}}
| yönetici_unvanı2 = Başbakan
45. satır:
| olay1_tarihi = 1054
| olay2 = Fransız kolonisi
| olay2_tarihi = 1853 - 1883
| olay3 = Fransa'dan bağımsızlık
| olay3_tarihi = 2 Eylül 1945
| olay4 = [[VietnamSaygon'un Savaşı]]düşüşü
| olay4_tarihi = 30 Nisan 1975
| olay5 = VietnamYeniden Sosyalist Cumhuriyeti'nin ilanıbirleşme
| olay5_tarihi = 152 NisanTemmuz 19921976
| olay6 =
| olay6_tarihi =
123. satır:
| harita3_açıklaması =
| dipnotlar =
| dipnot1 = According to the official name and 1992 Constitution.
| dipnot2 =
| dipnot3 =
131. satır:
| dipnot7 =
}}
'''Vietnam''' ([[Vietnamca]]: ''Việt Nam'' ({{Audio|Vietnam.ogg|Dinle|help=no}})), resmi adı ile '''Vietnam Sosyalist Cumhuriyeti''', Güneydoğu Asya'da, [[Çinhindi]] Yarımadası'nın doğusunu kaplayan bir ülkedir. Uzun, dar bir kara parçası üzerinde yer alan Vietnam'ı,ın kuzeyde bırakankuzeyinde [[Çin Halk Cumhuriyeti|Çin]], batıdabatısında [[Kamboçya]] ile [[Laos]], güneydegüneyinde ve doğudadoğusunda [[Güney Çin önceDenizi]] yer alır. 1955'te Kuzey Vietnam ve Güney Vietnam olarak iki ayrı cumhuriyete bölünmüş olan ülke, 1976'da Vietnam sosyalistSosyalist Cumhuriyeti olarak tekrar birleşmiştir. Vietnam dağlık bir ülkedir. Song-Koi ve Mekong deltaları önemli alçak düzlükleridir. Kıyı ovaları doğuda yer alır. Geri kalan toprakların büyük bir bölümünü ormanlık, dağlık bölge kaplar. Başlıca ürünleri; pirinç, manyok, kocadarı, mısır, kahve, çay, kauçuk, el işleridir. Önemli kentleri; [[Ho Chi Minh Kenti|Ho Chi (Şi) MinghMinh]], [[Hanoi]], ve Haifong'dur. Eğitim; 12 yaşına kadar parasız ve zorunludur. Kuzey Vietnam ile Güney Vietnam [[1976]]'da tek ülke olarak birleşmiş, ancak yıllarca süren savaş ve bombardıman sonucu büyük bir yıkıma uğramıştır.
 
== Tarih ==
140. satır:
[[Dosya:Vm-map tr.png|thumb|left|150px|Vietnam haritası]]
 
Vietnam [[19. yüzyıl]]da Çin-hindiÇinhindi olarak ([[Kamboçya]]-[[Laos]]-Vietnam) [[Fransa]] tarafından sömürgeleştirildi. Yoğunlukla köylü olan halk topraklarından olduğu için Fransız hükümetine karşı tepkiliydi. Arada milliyetçi ayaklanmalar olduysa da bir başarı elde edilemedi. [[Japonya]]'nın Vietnam'ı işgaliyle zayıflayan otoriteye karşı bağımsızlık hareketi ligi Vietminh [[2 Eylül]] [[1945]]'te [[cumhuriyet]]i ilan etti. Bu Fransa ile Vietnamlı [[Komünizm|komünist]] lider [[Ho ŞiChi Minh]]'i karşı karşıya getirdi. [[Moskova]]'da bağlantıları olan, [[Çin Halk Cumhuriyeti|Çin]]'den silah desteği alan ve [[Mao Zedong]]'un [[KuomingtangKuomintang]]'a karşı başarıyla yürüttüğü [[gerilla]] hareketi taktiklerini bilinen Ho ŞiChi MinghMinh karşısında duramayan Fransa 1954'ün Mayıs ayında teslim oldu. [[1956]]'da seçim yapılarak tekrar birleştirilmek üzere Vietnam ikiye bölündü. Kuzeyde Ho ŞiChi Minh'in komünist hükümeti ve [[Güney Vietnam|güneyde Fransa'nın desteklediği]] [[Ngo Dinh Diem]] hükümeti kuruldu, fakat söz konusu seçim gerçekleşmedi. [[Saygon]]'daki hükümet [[Amerika Birleşik Devletleri|ABD]] destekli otoriter bir politika izlemekteydi. Bu güneyde tepkilerin artmasına neden oldu ve kuzeyden silah desteği alan [[Vietkong]] cephesi kurularak ABD'nin de dahil olduğu iç savaş başladı. Amerikalı askerler teknik açıdan üstün olsalar da coğrafyasını bilmedikleri bir yerde, alışkın olmadıkları gerilla taktikleri karşısında çok şansları olmuyordu. [[1968]]'de Vietkong "Tet" saldırısını başlattı, [[1973]]'te ateşkes ilan edilse de kısa süre sonra savaş yeniden başladı. Sonunda [[30 Nisan]] [[1975]]'te VietcongVietkong'un Saygon'u ele geçirmesiyle son buldu. Vietnamlılar Amerikan askerlerine ormanda bubi tuzakları kurmuşlardır ancak amaç askeri öldürmek değildir yaralamaktır . Örneğin iki ağacın arasına görünmeyecek şekilde ip çekip sivri kazıklar kazımışlardır ama bu kazıklar öldürücü değil yaralayıcıdır . Bir asker öldüğünde onun için yapılacak bir şey yoktur ama yaralandığında diğer askerlere yük olur . Sonuç olarak her bir tuzak en az iki askeri etkilemiştir. Amerikan askerlerinin Vietnam Savaşı'nda başarısız olmalarının bir diğer sebebi ise Vietnamlı askerlerin bilerek ormanaorman içlerine çekilmeleridir. Peşlerinden giden Amerikan askerleri ise oranınoraların yapısını iyi bilmediğibilmedikleri için bir sürü Amerikan askeri zehirli yılan sokması sonucugibi hadiselerin sonucunda ölmüştür.
 
== Yönetim ==
Vietnam Sosyalist Cumhuriyeti'nde tek yasal parti iktidardaki [[Vietnam Komünist Partisi]]dir. [[1975]]'deki anayasanın değiştirilmesiyle [[1992]]'nin Nisan ayında yeni anayasa kabul edildi. Komünist partinin idari anlayışı yönetimin, politikanın bütün birimlerinde tekrar uygulandı. Seçimlere muhalefet etme yetkisi sadece Komünist Parti ve onun organizasyonlarına verildi.
 
Bunlar Vietnam Anayurt Cephesi çalışanlarını ve esnaf ticaret birliklerini kapsar. Her ne kadar eyalet kamusal yönetimi sosyalist olsa bile, onun uygulanması, 1990'lardan beri azalarak devam eden ideolojik etkisi altındadır. Vietnam Cumhurbaşkanı görünürde eyalet başkanı olsa bile normalde Vietnam ordusunun başkomutanıdır. Ayrıca Ulusal Savunma ve Güvenlik makamındadır. Vietnam Başbakanı Nguyan Tan Dung, hükümetin başıdır. Ayrıca 3 yardımcı bakandan oluşan Bakanlar kurulununKurulu'nun ve 26 bakanın başkanıdır.
 
== Yerel İdare Birimleri ==
251. satır:
Yakın zamana kadar sadece savaşla anılan Vietnam, son dönemlerde dünyanın ileri gelen tatil merkezleri arasında sayılmaktadır. Öte yandan, Asya'da suç oranı en az ve en güvenli yerler arasındadır.
 
* '''[[Ha Long Koyu]]''' (HalongHa long: Yere inen ejderha)
* '''[[Cat Ba Adası]]'''
* '''[[Cuc Phuong Milli Parkı]]'''
* '''[[Ho Chi Minh Mozolesi]]'''<ref>[http://www.tripadvisor.com/Attraction_Review-g293924-d311064-Reviews-Ho_Chi_Minh_Mausoleum-Hanoi.html Ho Chi Minh Mozolesi.]</ref>
 
== Vietnam Halk Ordusu ==
{{ana|Vietnam Halk Ordusu}}
[[Vietnam Halk Ordusu]] ([[Vietnamca]]: Quân Đội Nhân Dân Việt Nam), Vietnam Sosyalist Cumhuriyeti]]'nin silahlı kuvvetleridir. 412,000'i aktif, 5,040,000'i aktif yedek olmak üzere toplam 5,452,000 personelden oluşmaktadır. [[Birinci Çinhindi Savaşı]], [[Vietnam Savaşı]] ve [[Üçüncü Çinhindi Savaşı]]'ndaki tecrübeler sayesinde, [[gerilla savaşı]] konusunda uzmandır. [[22 Aralık]] [[1944]]'de [[Kuzey Vietnam]]'da kurulmuş, 1976 yılında [[Güney Vietnam]] ile olan birleşme sonucu yeni kurulan Vietnam Sosyalist Cumhuriyeti'nin silahlı kuvvetleri olmuştur. Çoğunluğu Vietnam Savaşı'ndan kalmak üzere şu ekipmanlara sahiptir:
 
* 1,470 Tank
"https://tr.wikipedia.org/wiki/Vietnam" sayfasından alınmıştır