Hacı Bektaş-ı Veli: Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmemiş revizyon] | [kontrol edilmemiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
→Hacı Bektâş’ın yaşadığı devir ve şahsiyeti: Yazım hatası düzeltildi, Gramer düzeltildi, Bağlantı eklendi Etiketler: Mobil değişiklik mobil uygulama değişikliği |
→Hacı Bektâş-ı Veli'nin kimliği: düzeltme AWB ile |
||
43. satır:
{{ana|Hoca Ahmed Yesevî|Seyyid Ebû'l Vefâ Tâcû'l-Ârifîn|Ebû'l-Bekâ Baba İlyâs|Kutb'ûd-Dîn Haydar|Baba İshâk Kefersudî}}
Meşhur [[Velâyet-nâme-i Hacı Bektâş-ı Velî|Velâyet-Nâme]] onu [[Şiî]]liğin unvan mezhebini taşıyan [[Cafer es-Sadık|Câ’fer-i Sâdık]]’tan [[Beyazid Bistâmî]]’nin getirdiği hırkayı giymiş olan “Lokman Perende” vasıtasıyla [[Hoca Ahmed Yesevî]]’ye bağlar. [[Velâyet-nâme-i Hacı Bektâş-ı Velî|Velâyet-Nâme]] üzerinde uzmanlaşmış yazarların naklettiklerine göre [[Hacı Bektaş Veli|Hacı Bektâş]]’ın [[tarikât]] silsilesi önce [[Baba Haydar|Kutb’ûd-Dîn Haydar]]’a, ondan da Lokman [[Serahs]]î’ye, ve oradan da [[Baba İlyas|Şücâ’ed-Dîn Ebû’l Bekâ Baba İlyas el-Horasanî]] vasıtasıyla [[Hoca Ahmed Yesevî]]’ye bağlanmaktadır. [[Âşık Paşa]] tarihinde ise “[[Hacı Bektaş Veli|Hacı Bektâş]]” [[Horasan]]’dan “Menteş” adındaki kardeşiyle beraber Sivas’a gelerek [[Baba İlyas|Baba İlyas Horasanî]]’ye mürid oldular. Bu intisaptan sonra Hacı Bektâş önce Kayseri’ye oradan da Kırşehri’ne geldi, sonra da Karacahöyüğe yerleşti. Buna göre [[Hoca Ahmed Yesevî]] müridlerinden olduğuna dâir rivayetin doğru olmadığı anlaşılıyor.<ref>[[Fuad Köprülü]], ''Türk Edebiyatında İlk Mutasavvıflar'', Sayfa 75. ([[Baba Haydar|Kutb’ûd-Dîn Haydar]]’ın vefât tarihinin M. 1222, [[Hacı Bektaş Veli|Hacı Bektâş]]’ın ise doğum tarininin M. 1209 olduğu göz önüne alınacak olunursa [[Baba Haydar|Kutb’ûd-Dîn Haydar]]’ın vefâtında [[Hacı Bektaş Veli|Hacı Bektâş]] henüz on üç yaşındaydı. Daha evvel müridi olması halinde bu rivâyetin mümkün aksi takdirde ise zayıf olduğu aşikârdır.)</ref>
Tezkire-i Eflâkî’ye göre “Hacı Bektâş” Rûm’da “[[Baba İlyas|Baba Resûl]]” derler bir Erin halifesiydi. [[Hacı Bektaş Veli|Bektâş]] o yüzyılda mesnevîleri ve gazelleriyle bütün tasavvuf âleminde saygıyla anılan [[Muhammed Celâleddîn-i Rûmî|Mevlânâ Celâl’ed-Dîn-i Rûmî]]’ye bazı sualler sormak için müridi [[Baba İshak|Baba İshâk Kefersudî]]’yi Konya’ya gönderdi. [[Baba İshak|Şeyh İshâk]] Konya’da [[Muhammed Celâleddîn-i Rûmî|Mevlânâ]]’nın yanına vardığında onu [[zikir|zikr]]’üs-[[semâ]]’yla meşgul buldu. [[Muhammed Celâleddîn-i Rûmî|Mevlânâ]] ise [[keşf]] ve [[kerâmet]] yoluyla sorulara önceden vâkıf olduğundan daha [[Baba İshak|Şeyh İshâk]]’ın sorularını sormasına fırsat tanımadan bir dörtlük şeklinde başka sorular yöneltmek suretiyle yanıt verdi. [[Baba İshak|Şeyh İshâk]] kendisini, sualin ve mısraların zamirinde yatan amacın yanıtını almış addetmek suretiyle geri dönerek keyfiyeti [[Hacı Bektaş Veli|Hacı Bektâş]]’a nakletti. Sultan [[I. Alaeddin Keykubad|Âlâ’ed-Dîn Key-Kûbâd-ı Evvel]]’ın oğlu [[II. Gıyaseddin Keyhüsrev|Gıyas’ed-Dîn Key-Hüsrev-i Sâni]] devrinde yaşadığı anlaşılan Hacı Bektâş’ın Anadolu’da nüfuz sâhibi [[Şiî]] dâîlerden birisi olduğu anlaşılmaktadır. Selçuklu Sultanları arasındaysa Süleyman’dan başka Şiî olan bilinmemektedir. Bir başka rivayete göre ise bu “Şiîlik Hareketleri” Hacı Bektâş’ın şahsiyetinde değil de ona tâbi olanlara mahsustu. Şekayık’a göre Hacı Bektâş’ın [[Baba İshak|Şeyh İshâk]] gibi diğer müridleri arasında da “[[Sabbahiyye|Melâhide]]-i [[Bâtıni]]yye” i’tikadını paylaşan pek çok dervişler mevcuttu.<ref name="Şekayık">[[İbn-i Hallikân Kenârî]], ''Şekayık.''</ref>
{{ayrıca bakınız|Alevî-Bâtınîlik tarihi|Dede Karkğın|Anadolu Selçukluları devrinde Alevîler|Babâîlik|Alevî-Bâtınîlik Tarihi Dönemleri}}
Tezkire-i Eflâkî’ye göre “Hacı Bektâş” Rûm’da “[[Baba İlyas|Baba Resûl]]” derler bir Erin halifesiydi. [[Hacı Bektaş Veli|Bektâş]] o yüzyılda mesnevîleri ve gazelleriyle bütün tasavvuf âleminde saygıyla anılan [[Muhammed Celâleddîn-i Rûmî|Mevlânâ Celâl’ed-Dîn-i Rûmî]]’ye bazı sualler sormak için müridi [[Baba İshak|Baba İshâk Kefersudî]]’yi Konya’ya gönderdi. [[Baba İshak|Şeyh İshâk]] Konya’da [[Muhammed Celâleddîn-i Rûmî|Mevlânâ]]’nın yanına vardığında onu [[zikir|zikr]]’üs-[[semâ]]’yla meşgul buldu. [[Muhammed Celâleddîn-i Rûmî|Mevlânâ]] ise [[keşf]] ve [[kerâmet]] yoluyla sorulara önceden vâkıf olduğundan daha [[Baba İshak|Şeyh İshâk]]’ın sorularını sormasına fırsat tanımadan bir dörtlük şeklinde başka sorular yöneltmek suretiyle yanıt verdi. [[Baba İshak|Şeyh İshâk]] kendisini, sualin ve mısraların zamirinde yatan amacın yanıtını almış addetmek suretiyle geri dönerek keyfiyeti [[Hacı Bektaş Veli|Hacı Bektâş]]’a nakletti. Sultan [[I. Alaeddin Keykubad|Âlâ’ed-Dîn Key-Kûbâd-ı Evvel]]’ın oğlu [[II. Gıyaseddin Keyhüsrev|Gıyas’ed-Dîn Key-Hüsrev-i Sâni]] devrinde yaşadığı anlaşılan Hacı Bektâş’ın Anadolu’da nüfuz sâhibi [[Şiî]] dâîlerden birisi olduğu anlaşılmaktadır. Selçuklu Sultanları arasındaysa Süleyman’dan başka Şiî olan bilinmemektedir. Bir başka rivayete göre ise bu “Şiîlik Hareketleri” Hacı Bektâş’ın şahsiyetinde değil de ona tâbi olanlara mahsustu. Şekayık’a göre Hacı Bektâş’ın [[Baba İshak|Şeyh İshâk]] gibi diğer müridleri arasında da “[[Sabbahiyye|Melâhide]]-i [[Bâtıni]]yye” i’tikadını paylaşan pek çok dervişler mevcuttu.<ref name="Şekayık"
▲Tezkire-i Eflâkî’ye göre “Hacı Bektâş” Rûm’da “[[Baba İlyas|Baba Resûl]]” derler bir Erin halifesiydi. [[Hacı Bektaş Veli|Bektâş]] o yüzyılda mesnevîleri ve gazelleriyle bütün tasavvuf âleminde saygıyla anılan [[Muhammed Celâleddîn-i Rûmî|Mevlânâ Celâl’ed-Dîn-i Rûmî]]’ye bazı sualler sormak için müridi [[Baba İshak|Baba İshâk Kefersudî]]’yi Konya’ya gönderdi. [[Baba İshak|Şeyh İshâk]] Konya’da [[Muhammed Celâleddîn-i Rûmî|Mevlânâ]]’nın yanına vardığında onu [[zikir|zikr]]’üs-[[semâ]]’yla meşgul buldu. [[Muhammed Celâleddîn-i Rûmî|Mevlânâ]] ise [[keşf]] ve [[kerâmet]] yoluyla sorulara önceden vâkıf olduğundan daha [[Baba İshak|Şeyh İshâk]]’ın sorularını sormasına fırsat tanımadan bir dörtlük şeklinde başka sorular yöneltmek suretiyle yanıt verdi. [[Baba İshak|Şeyh İshâk]] kendisini, sualin ve mısraların zamirinde yatan amacın yanıtını almış addetmek suretiyle geri dönerek keyfiyeti [[Hacı Bektaş Veli|Hacı Bektâş]]’a nakletti. Sultan [[I. Alaeddin Keykubad|Âlâ’ed-Dîn Key-Kûbâd-ı Evvel]]’ın oğlu [[II. Gıyaseddin Keyhüsrev|Gıyas’ed-Dîn Key-Hüsrev-i Sâni]] devrinde yaşadığı anlaşılan Hacı Bektâş’ın Anadolu’da nüfuz sâhibi [[Şiî]] dâîlerden birisi olduğu anlaşılmaktadır. Selçuklu Sultanları arasındaysa Süleyman’dan başka Şiî olan bilinmemektedir. Bir başka rivayete göre ise bu “Şiîlik Hareketleri” Hacı Bektâş’ın şahsiyetinde değil de ona tâbi olanlara mahsustu. Şekayık’a göre Hacı Bektâş’ın [[Baba İshak|Şeyh İshâk]] gibi diğer müridleri arasında da “[[Sabbahiyye|Melâhide]]-i [[Bâtıni]]yye” i’tikadını paylaşan pek çok dervişler mevcuttu.<ref name="Şekayık">[[İbn-i Hallikân Kenârî]], ''Şekayık.''</ref>
{{ayrıca bakınız|Alevî-Bâtınîlik tarihi|Dede Karkğın|Anadolu Selçukluları devrinde Alevîler|Babâîlik|Alevî-Bâtınîlik Tarihi Dönemleri}}
| |||