Biyoçeşitlilik: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmemiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
II. Niveles (mesaj | katkılar)
k düzenleme AWB ile
Değişiklik özeti yok
4. satır:
'''Biyoçeşitlilik''', bir [[ekosistem]], [[biyom]] veya tüm [[Dünya]]'da bulunan yaşam formlarının çeşitliliğidir. İnsanların yaşamlarını sürdürebilmesi için yaşadıkları çevrede, temiz su ve havanın, verimli toprakların, besinlerin ve diğer gereksinimlerinin karşılandığı, kullanacağı çeşitli maddelerin bulunması gerekir. Yaşam için gerekli madde ve koşullar, çevrenin [[abiyotik]] etkenleri ile [[bakteri]], [[protista]], [[mantar]], [[bitki]] ve [[hayvan]]lar tarafından sağlanır. Bu canlıların tamamına biyoçeşitlilik denir. Bu çevredeki biyoçeşitlilik arttıkça o çevrenin [[ekolojik]] hizmetleri de o oranda artar. Yalnız bu artış [[biyolojik]] çeşitliliği oluşturan türler arasında dengeli etkileşimin gerçekleşmesi durumunda geçerlidir. Bu nedenle biyolojik çeşitlilik arttıkça, [[ekosistem]]lerdeki madde dolaşımı ve enerji akışları daha etkin halde gerçekleşir. Bunun aksine, ekosistemdeki biyolojik çeşitlilik azaldığında, ekosistem hizmetlerinde azalma olur. Örneğin, [[yılan]] bulunduğu ekosistemdeki [[fare]] ve [[kurbağa]] gibi türleri besin olarak kullanır. Böylece fare ve kurbağa popülasyonlarının aşırı artışı engellenir. Bunun sonucunda, fare ve kurbağalarla aynı besini paylaşan diğer hayvanların besinlerden yararlanmalarına olanak verilmiş olur.
 
Her türün ekosistem hizmetlerinin oluşumunda etkisi vardır. Örneğin, ekosistemlerin ''kilit taşı türlerinin'' ekolojik işlevi diğer türlere oranla daha fazladır. Bu nedenle bu ekosisteme ait kilit taşı türleri yok olduğunda, ekosistem hızlı şekilde değişmekte, bunun etkisiyle, ekosistem hizmetleri büyük oranda aksar ya da tamamen bozulur.[[Azot bağlayan bakteriler]], mikoriza mantarlar (Bitkilerle mutealizm ilişkisinde olan mantarlar) açık denizlerde yaşayan büyük kütleli [[algler]], [[tropik]] bölgelerdeki [[palmiye]] ve [[incir]] türleri bulundukları ekosistemin kilit taşı türleridir.
 
[[Biyolojik]] [[evrim]] işleyişinde belirtildiği gibi, evrimleşme sürecinde, yeni türlerin oluşmasının yanı sıra, bazı türlerinde yok olduğu belirtilmektedir. [[İnsan]] türünün orataya çıkmasından sonra, [[tür]]lerin yok olma hızı, insanların etkinliği oranında artmıştır. Günümüzde yapılan bilimsel araştırma sonuçları, tropik bölgelerdeki [[kuş]] türlerinin yaklaşık dörtte birinin yok olduğunu göstermektedir. Yine bu araştırma sonuçlarında, canlı türlerinin yok olma hızının, yeni türlerin evrimleşip ortaya çıkış hızından 10000 kat daha hızlı olduğunu doğrulamaktadır. İnsan nüfusundaki artış hızının türlerin yok oluş hızıyla orantılı olarak artması, bu görüşü desteklemektedir. [[Nüfus]] arttıkça doğal yaşam alanları, yeni yerleşim alanları, [[tarım]] alanları, [[ulaşım]] [[yol]]ları, [[fabrika]]lar, [[konut]]lar vb. insan etkinliklerinde kullanılmaları sonucunda parçalanıp bozulmaktadır.
 
Biyoçeşitliliğin azalmasında, bu ve benzeri nedenlere bağlı olarak, habitatların yıkıma uğramasının yanı sıra, ortama yabancı türlerin girmesi aşırı kullanma ve besin zincirlerindeki bozulmalar da etkili olur.