Osmanlı ordusu: Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmemiş revizyon] | [kontrol edilmemiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
Değişiklik özeti yok Etiketler: Mobil değişiklik Mobil ağ değişikliği |
|||
1. satır:
'''Osmanlı Silahlı Kuvvetleri''' [[Osmanlı İmparatorluğu]]nun Ordusu ([[Klasik Osmanlı Ordusu]], [[Nizam-ı Cedid Ordusu]] , [[Modern Osmanlı Ordusu]]), [[Osmanlı Donanması]] ve [[Osmanlı Tayyare Bölükleri]] içermektedir.
== Osmanlı Ordusu ==
''Ordu-yi Hümayun'' ([[Osmanlıca]]: اردوي همايون) [[Osmanlı İmparatorluğu]]'nun [[Ordu (askeriye)|ordu]]sudur. Osmanlı Ordusu'nun tarihi iki ana döneme ayrılabilir. ''Klasik Dönem'', Osmanlı İmparatorluğu'nun kuruluşu olan 1299 yılı ile 19. yüzyılın başlarındaki askeri [[reform]]lar arasındaki dönemi kapsamaktadır.
=== Klasik Osmanlı Ordusu ===
[[Klasik Osmanlı Ordusu]] [[Fatih Sultan Mehmed]]'in devlet ve askeri reformları ile başlamıştır. Bu reformlar ile devleti’nin beylik-devlet siyasetinden imparatorluk siyasetine geçişi sırasında merkezi otoriteyi devşirme-kapıkulu-yeniçeri-enderun sistemiyle sağlamlaştırılması amaçlanmıştır. Bu dönemde ocaklardan birisi olan ve devşirmelerden kurulan [[Yeniçeri]] ocağının ordu ve siyasette büyük etkisi vardır. Klasik dönem Osmanlı ordusu organizasyonu ''Kapıkulu askerleri'' ve ''Eyalet askerleri'' olarak yapılanmıştır. Bu ordu 1606 yılına kadar (apex yılları) girdiği savaşlardan başarı ile ile çıkar.
{{otomatik resim
|title = Klasik Osmanlı Ordusu (1451–1606)
|total_width=400
|width1=292 |height1=599 |image1=Janicsár_aga.jpg |caption1=Yeniçeri Ağası, Yeniçeri
|width2=3097 |height2=4624 |image2=Ralamb Sipahi.jpg |caption2=Sipahi
|width3=320 |height3=740 |image3=Mundy-Acsi basi, head cook of the Janissaries.jpg |caption3=Çorbacı
|width4=320 |height4=740 |image4=Mundy-Rumeli sipahi.jpg |caption4=Sipahi
|footer =
}}
=== Klasik Orduyu Yenileme Çalışmaları (1606–1826) ===
1606 yılı ile Klasik Ordu savaşlardan yenilgi ile çıkmaya başlamıştır. Bu dönemde Yeniçeriliği faydalanabilecek şekle getirmek amacıyla yapılan çalışmalarla tanımlanır. Fransa'dan yardım istemiş, 1796 yılında konuyla ilgili olarak top, humbara dökümcüsü, top kundağı ve tüfenkçi işçileri gelmişti. Ayrıca, bir süre sonra Fransa'dan General Menand başkanlığında ve amele başı Bamilo ilen gelen heyetle birlikte Prusya'dan da subay ve danışmanlar geldi. Bunlardan Albay Von Goetze, 1798'de III. Selim'in isteği üzerine Osmanlı kara birliklerinde incelemelerde bulundu. Bu dönemin [[Vaka-i Hayriye]] ile son ermiştir.
=== Yeni Ordu Çalışmaları (1826–1858) ===
[[Asakir-i Mansure-i Muhammediyye]]
{{otomatik resim
|title = Yeni Ordu Çalışmaları (1826–1858)
|total_width=400
|width1=600 |height1=584 |image1=Bitola, Ottoman troops 02.jpg |caption1=(1854) Nefer
|width2=503 |height2=377 |image2=Kırım Savaşı, Türk topçu birliği 1854 senesi.jpg |caption2=(1854) Ağır silah
|width3=503 |height3=377 |image3=Kırım Savaşı, Ömer Paşa subaylarıyla 1854.jpg |caption3=(1854) Paşa ve yaverleri
|footer =
}}
=== Modern Osmanlı Ordusu ===
[[Modern Osmanlı Ordusu]] Osmanlı Kara Kuvvetlerinin yeniden teşkilatlanması, Balkan Savaşları yenilgisinin hemen sonrasında başlanarak, I. Dünya Savaşı öncesinde tamamlanmıştır.
{{otomatik resim
|title = [[Modern Osmanlı Ordusu|Savaşan Birimler]]
|total_width=400
|width1=2360 |height1=1466 |image1=Turkish howitzer 10.5cm leFH 98 09 LOC 00121.jpg |caption1=Ağır silah (Howitzer)
|width2=800 |height2=580 |image2=Bundesarchiv Bild 146-1970-073-17, Türkische Kavallerie südlich von Jerusalem.jpg |caption2=Atlı birlik
|width3=1136 |height3=1472 |image3=Turkish troops en route to the Suez Canal, 1914.JPG |caption3=Er
}}
{{otomatik resim |cont = yes
|title = [[Modern Osmanlı Ordusu|Uzman Birimler]]
|total_width=400
|width1=2469 |height1=1882 |image1=Turkish heliograph at Huj.jpg |caption1=Mühendislik birimi (Heliograph)
|width2=953 |height2=655 |image2=TurkishFieldTelephone.jpg |caption2=İletişim birimi(Telephone)
|width3=800 |height3=594 |image3=Bundesarchiv Bild 146-2007-0142, Türkei, Gallipoli, Lazarett.jpg |caption3=Tıbbi (Alan hastanesi)
}}
== Deniz kuvvetleri ==
[[Osmanlı Donanması]] Osmanlı İmparatorluğu'nun denizcilikle ilgilenmeye başlaması [[İzmit]] ve [[Gemlik]] taraflarının, daha sonra da [[Karesi]] ilinin alınması ile başlamaktadır. [[Karesi Beyliği]] [[gemi]]lerinden faydalanılarak, Rumeli'ye geçen Osmanlı, 1390 yılında [[Gelibolu]]'da önemli bir tersane yapmıştır. Saruhanoğulları, Aydınoğulları ve Menteşeoğulları beylikleri gibi denizde kıyısı olan beylikler, Osmanlı İmparatorluğu'nun idaresine girince, onların tersanelerinden de istifade edilmişti.
{{Otomatik resim
|title = [[Osmanlı Donanması]]
|total_width=400
|width1=1162 |height1=817 |image1=Battle of Zonchio 1499.jpg |caption1=Zonchio 1499.
|width2=400 |height2=252 |image2=Mahmudiye (1829).jpg |caption2=Mahmudiye 1829
|width3=1299 |height3=730 |image3=Ottoman Fleet 1914.png |caption3=1914
}}
== Hava gücü ==
[[Osmanlı tayyare bölükleri]], Osmanlı İmparatorluğu'nun kara ve deniz kuvvetlerine ait askeri hava bölükleridir. Osmanlı askeri havacılığının tarihi Haziran 1909[1] veya Temmuz 1911'e kadar uzanmaktadır.Türk Hava Kuvvetleri, Yüzbaşı Fesa Bey (Evrensev) ve Mülazım-ı Evvel Yusuf Kenan Bey'in 1911'de uçuş eğitimi için Fransa'ya gönderilmesini askeri havacılığının başlangıcı sayarak, 2011 yılında havacılığın 100. yıldönümünü kutladı.
{{Otomatik resim
|title = [[Osmanlı Tayyare Bölükleri]]
|total_width=400
|width1=259 |height1=335 |image1=Yesilkoy_Air_Base_Istanbul_1911.jpg |caption1=Yesilkoy 1911
|width2=800 |height2=600 |image2=Turkish_pilots_in_1912.jpg |caption2=Pilot, 1912
|width3=350 |height3=191 |image3=BALKANHARBINDEHARLANTAYYAREMIZ-1912.jpg |caption3=Balkan savaşları
}}
== Personel ==
=== Eğitim ===
Osman Gazi ve Orhan Gazi’nin ilk zamanlarında gönüllülerden oluşan ilk Osmanlı ordusu yerine, Bursa’nın fethi sırasında ortaya çıkan eksiklikleri gidermek için maaşlı yaya ve atlı birlikler kurulmuştur. [[Yeniçerilik]] kurularak eğitimli bir ordunun temelleri atılır.Klasik dönemde askeri eğitimde öne çıkan iki unsur [[Acemioğlanlar Ocağı]] ile [[Yeniçeri Ocağı]]'dır. Acemioğlanları Ocağı'nda: Pençik ve Devşirme usulleriyle toplanan çocuklar, yetiştirilmek amacıyla önce bir Türk ailesine verilir ve oradan da Acemioğlanlar Ocağı’na gelirlerdi. Bu çocuklar, burada bir taraftan Sıbyan Mektebi seviyesinde eğitim verilirken diğer taraftan da askeri disiplinle Yeniçeri Ortası’na hazırlanırdı. Daha sonra Acemioğlanlar arasından seçilen kıdemli oğlanlar, Cemaat Ortaları, Sekbanlar ve Ağa Bölükleri’nde eğitime tabi tutulurlardı. 1826'da kaldırılan yeniçerilikten sonra, farklı müesseseler ile ordunun eğitimi devam ettirilmeye çalışılmıştır.
1773 yılında [[III. Mustafa]] zamanında yılında [[Cezayirli Gazi Hasan Paşa]] tarafından açılan [[Hendese Odası]] tersane ve [[Osmanlı donanması|donanman]]ın geliştirilmesi ve de tersane halkının eğitilmesi amacıyla açılmış teknik okuldur. 1782 yılında [[I. Abdülhamit]] döneminde ''Mühendishane-i Bahr-i Hümâyûn''' adını almıştır.
14 Mart 1827’de [[II. Mahmut]]'un açtığı Tıphane'ye uzanan [[Mekteb-i Tıbbiye-i Şahane]], Osmanlının ilk Tıp fakültesidir.
1 Temmuz 1835'te [[Kara Harp Okulu]] [[Maçka, Beşiktaş|Maçka]]'da [[II. Mahmud]] da katıldığı bir törenle eğitim ve öğretime başlamıştır. 1905 yılında beş ordu merkezinde açılmış olan [[Edirne]], [[Manastır]], [[Erzincan]], [[Şam]] ve [[Bağdat]] Harp okulları, kısa bir süre sonra kapatılmışlardır. Bundan sonra sadece İstanbul’daki Harbiye Mektebi, eğitim ve öğretime devam etmiştir.
30 Aralık 1898 tarihinde [[Gülhane Askerî Tıp Akademisi]] ilk olarak "Gülhane Seririyat Hastanesi" adı ile törenle açılmış. 1908’de [[İkinci Meşrutiyet]] ilan edilmesinden sonra tıp konularında yapılmak istenen reform girişimleri sonucu askeri ve sivil tıp okulları birleştirilmiş ve 1909’da kurulan [[İstanbul Üniversitesi Tıp Fakültesi]]'ne Gülhane öğretim üyelerinin on bir kişilik önemli bir kısmı da transfer olmuştur. [[Tayyare Mektebi]] [[Balkan Savaşları]]nın ardından 1912 yılının başında [[Osmanlı]]'nın askeri havacılığının gelişimi için [[Yeşilköy, Bakırköy|Yeşilköy]]'de kurulmuş olan uçuş okuludur.
== Osmanlı Ordusu'nda kullanılan silahlar ==
Osmanlı ordusunda; [[Alem (alet)|alem]][[kılıç]], [[ok]], [[sapan]], [[bozdoğan]], [[topuz]] da denilen [[gürz]], [[kamçı]], [[döğen]], [[balta]], [[meç]], [[şemşir]], [[gaddara]], [[yatağan]], [[hançer]], [[kama]], [[mızrak]], [[cirit]], [[kantariye]], [[kastaniçe]], [[süngü]], [[zıpkın]], [[tırpan]], [[çatal]], [[halbart]], [[mancınık]], [[müteharrik kule]], [[şayka]], [[zarbazen]], [[miyane zarbazen]], [[şahî zarbazen]], [[şakloz]], [[drankı]], [[bedoluşka]], [[marten]], [[ejderhan]], [[kolonborna]], [[miyan]]e, [[balyemez]] adlarındaki toplar şişhaneli karabina, çakmaklı, fitilli çeşitleriyle [[tüfek]], [[tabanca]], [[zırh]], [[karakal]], [[miğfer]], [[dizçek]], [[kolçak]], [[kalkan]] da düşman silâhından muhafaza için kullanıldı.
==Rütbeler==
<br style="clear: both;">
===Osmanlı Kara Kuvvetleri rütbeleri===
====1909-1920====
{{Osmanlı Silahlı Kuvvetleri rütbeleri 1909-1920}}
==Kaynaklar==
{{Kaynakça}}
* {{Kaynak
| last = Şimşek
| first = Ali Rıza
| author-link =
| publication-date = 2006
| date = 2006
| year = 2006
| title = Osmanlı Ordusunda 18. ve 19. yüzyıllarda yapılan ıslahat çalışmaları ve bu çalışmalarda yabancı uzmanların rolü
| publisher = Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü
| periodical =
| issue = Yüksek Lisans Tezi
| url = http://psi424.cankaya.edu.tr/uploads/files/Simsek,%2018%20ve%2019%20YY'da%20Orduda%20Islahat.PDF
| id =
| accessdate = 26 Şubat 2013}}
{{Osmanlı Askeri Teşkilatı}}
[[Kategori:Osmanlı İmparatorluğu'nun askeriyesi| ]]
[[Kategori:VikiProje Tarih kaynak bekleyen maddeler]]
| |||