Şah Alem: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
Değişiklik özeti yok
Değişiklik özeti yok
27. satır:
}}
 
'''II.Alem Şah''' veya asıl adı ''''Abdu'llah Jalal ud-din Abu'l Muzaffar Ham ud-din Muhammed 'Ali Gauhar Shah-i-'Alam II''' (d. 25 Haziran 1728 - ö. 19 Kasım 1806) 1759 ile 1806 yıllarında hükümdarlık yapmış 16. Babür Şah'ıdır.1758’de BabasıDelhi’den [[IIuzaklaştırıldı. Alamgir1172’de (1759) Bihâr’a hücum ettiyse de İngilizler karşısında başarılı olamadı. Babasının vezir Gāziddin tarafından tahttan indirilip öldürülmesinin ardından Ebü’l-Muzaffer Celâleddin II. Şah]] Âlem unvanıyla hükümdarlığını ilân etti (ölümü4 [[1772]];Cemâziyelevvel 1173 / 24 Aralık 1759-1760)'dır. 50Ancak tanebaşşehir oğlufiilen vardırvezir Gāziddin’in hâkimiyetinde olduğu için ülkeyi Delhi dışından yönetti. BilinenlerOnun arasındadönemi, enBâbürlü önemlisihânedanının [[IIzayıflayıp yıkılmaya yüz tuttuğu ve İngilizler’in bölgede hâkimiyetlerini genişlettiği yıllara rastlar. Ekber1761’de Şah]]'dırikinci defa Bihâr’a yaptığı saldırı yine başarısızlıkla sonuçlandı. Baksar savaşında İngilizler’e yenilerek (Rebîülâhir 1178 / Ekim 1764) İngiliz himayesini kabul etti. Bihâr, Orissa ve Bengal’in denetimini onlara bıraktı. Bunun karşılığında İngilizler tarafından kendisine ayrılan tahsisatla Allahâbâd’da yerleşti ve uzun yıllar burada kaldı.
 
Delhi’ye tekrar hâkim olmak isteyen II. Şah Âlem, Maratalar’ın şehri ele geçirip kendisini davet etmeleri üzerine Delhi’ye gitti (Ramazan 1185 / Aralık 1771). Delhi’de yeni bir ordu kurarak Kuzey Hindistan’da hâkimiyetini güçlendirmeye çalıştıysa da Sihler’in 1770’li yıllar boyunca Delhi’ye yaptıkları saldırılar yüzünden giderek zaafa düştü. 1788’de Sihler’in Delhi’ye hücumları esnasında kumandanlarından Rohilhand Emîri Gulâm Kādir Rohilla’nın ihaneti sonucunda gözlerine mil çekilerek tahttan indirildi ve yerine Bîdârbaht sultan ilân edildi. Ancak Gulâm Kādir’in öldürülmesinden sonra ikinci defa tahta çıkarıldı (1203/1788). Hindistan’da başlayan Fransız tehdidi üzerine Şah Âlem’in Fransızlar’la anlaşmasından çekinen İngilizler, Rebîülevvel 1218’de (Temmuz 1803) Delhi’ye hâkim olunca Şah Âlem’in Delhi sultanı unvanıyla Delhi Kalesi’nde (La‘l Kıl‘a) kendi himayeleri altında yaşamasına izin verdiler. II. Şah Âlem çok geçmeden burada vefat etti (1221/1806). Mezarı XIII. yüzyıl mutasavvıflarından Kutbüddin Bahtiyâr’ın türbesinin hazîresindedir. İngiliz koruması altında kalede ikamet ettiği müddet zarfında hutbeler onun adına okutulmuş ve sikkelerde ismi yer almaya devam etmiştir.
Alem Şah babasının ölümyle taht mücadelesine girmiştir hatta ezeli düşmanları olan Maratha Konfederasyonundan yardım istemiş ve Maratha Konfederasyonu Generali Mahadaji Shinde koruması altında 1772 yılında Delhiye dönmüştür, İngilizlerle Buksar savaşı yapmış ve bu savaştan sonra Hindistanda etkisi azılıp sonraki Hükümdaların İngilizlerin kuklası olmasına yol açmıştır. Hükümdar olmasının yanı sıra şair ve divan yazarıydı.
 
Kaynaklarda Şah Âlem’in Delhi’de bulunduğu süre içerisinde sanat ve edebiyatla meşgul olarak vakit geçirdiği belirtilir. Himayesine aldığı Sevdâ-yı Dihlevî’nin şiirde öğrencisi olan Şah Âlem’in “Âfitâb” ve “Hurşîd” mahlasları ile şiirler yazdığı bilinmektedir. Farsça bir divanı ile 1797’de bir araya getirdiği Farsça, Urduca ve Hintçe beyitler ihtiva eden Nâdirât-ı Şâhî adlı bir eseri vardır (Râmpûr 1944). Şiirleri sebk-i Hindî geleneğini yansıtır. ǾAcâǿibü’l-ķıśaś adlı eseri Urduca nesrin ilk örnekleri arasında yer alır ve onun tarikatlara (özellikle Çiştiyye ve Kādiriyye) ilgisini ortaya koyduğu gibi İslâmî ilimler hakkında dolaylı bazı bilgiler ihtiva eder.
 
== Hukümdarlık öncesi Hayatı ==
Şahı Alem 1728'de Delhi'de doğdu. 1759'da II. Alemgir Şah'ın ölümünden sonra tahta geçmiştir.
 
== Hukümdarlık dönemi ==
Saltanatının ilk yıllarında 1764'de [[Buksar Muharebesi]] ortaya çıktı. Babürlülerin Hindistan'da etkisi azaldı. Şah-ı Alem 19 Şubat 1806'da 78 yaşında öldü.
 
==Kaynakça==
http://www.islamansiklopedisi.info/dia/ayrmetin.php?idno=380251
 
[[Kategori:1728 doğumlular]]
"https://tr.wikipedia.org/wiki/Şah_Alem" sayfasından alınmıştır