12 Levha Kanunları: Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmiş revizyon] | [kontrol edilmiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
Gerekçe: + nedensiz içerik silinmesi |
|||
1. satır:
'''12 Levha Kanunları''' M.Ö. 451-M.Ö. 449 (''Leges Duodecim Tabularum''), günümüz Avrupa Hukuku'nun temelini oluşturan [[Roma Hukuku]]nun gelişiminde, [[yazı]]lı olmayan hususların yazılı biçimde hukuki kurallar haline getirilmesi devrine ait hukuk kaynağıdır. Roma İmparatorluğu dönemine ait ilk yazılı kanunlar olan 12 Levha Kanunları, Roma toplumundaki [[Patrici]] (soylular) ve [[Pleb]] (halk) arasındaki sınıf mücadelesi sonucu hazırlanmıştır.
[[Roma İmparatorluğu]]'nda yazılı kanunlar olmadığı dönemde, [[örf]] ve [[adet]]e göre hareket edilirdi. Bu örf ve adetleri de ancak [[Patrici]]ler bilirdi. Bunun için [[Patrici]]ler, örf ve adetlerin yazıya geçirilmesine, mümkün olduğu kadar uzun bir zaman karşı koymuşlardır.
[[Pleb]]lerin baskısıyla M.Ö. 450’de kanunları yazmak üzere 10 kişilik bir komisyon ('[[decemviri legibus scribundis]]') kuruldu. [[Solon Yasaları]]'ndan da yararlanılarak 2 yılda hazırlandı. 12 madeni veya tahta levha üzerine yazılarak ve meclisin onaylamasından sonra, herkesin görebilmesi için [[Roma]]'nın en büyük meydanına ([[Forum Romanum]]) asıldı. M.Ö.307'de [[Galler]]'in [[Roma]]'yı yağmalamalarında imha edilene kadar orada asılı kaldı.
Bu levhalarda ''aile hukuku'', ''veraset hakkı'', ''dava hakkı'', ''borç ve ceza kanunu''na dair hükümler vardı. Bunlar [[Roma Hukuku]]'nun hiç değişmeyen esaslarını teşkil ettiler. Bu kanunlar dizisi ile iki toplum arasında daha önce hiç olmayan adalet ve dürüstlük mekanizması kurulmuş ve güçler [[Patrici]]li ve [[Pleb]]li büyük toprak sahipleri tarafından paylaşılmıştır. Böylece, her iki halk grubu da seçme seçilme hakkı edinmiş, toplumdaki sınıf farklılıkları için ekonomik durum belirleyici olmuştur.
13. satır:
* Siyasi gayesi: [[Asil]]lerle halk arasında mümkün olduğu kadar eşitlik sağlamak ve vatandaşları, idarecilerin keyfi davranışlarına karşı korumak. (Ancak kanunlar bunu tam mânasıyla gerçekleştirememiştir; o devirde asiller ile halk arasındaki evlenme yasağı devam etmiştir.)
* Hukuki gayesi: Eski teâmül hukukunu (örf ve adet hukunu) toplayıp tespit etmektir.<ref>[http://www.hayrettinkaraman.net/kitap/tarih/0030.htm İslam Hukuk Tarihi, Hayrettin Karaman]</ref>
* Bir kimse, kendisine borçlu olan vatandaşı [[majistra]] (hâkim) önüne götürür, borçlu borcunu ödeyemezse muayyen şekillere riâyet ederek ona el koyar, evine götürür ve zincire vurur. Muayyen zaman içinde yine ödeyemezse öldürebilir. Veya köle olarak satar. Alacaklı birden fazla ise borçlu, alacaklar nispetinde parçalara ayrılır.
** Vatana ihanet, ana veya babayı öldürme, kundakçılık (suçlu kırbaçlanır, zincire vurulur, ateşle öldürülür).
| |||