Vikipedi

Kök: Revizyonlar arasındaki fark

Etkileşimli olarak geçmişe göz at
[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
← Önceki sürümle aradaki farkSonraki sürümle aradaki fark →
İçerik silindi İçerik eklendi
GörselVikimetin
BSRF (mesaj | katkılar)
Devriyeler
50.500 değişiklik
k bağlantı verildi
II. Niveles (mesaj | katkılar)
29.777 değişiklik
k düzenleme AWB ile
1. satır:
{{diğer anlamı2|Kök}}
[[Dosya:Primary and secondary cotton roots.jpg|right|thumb|250px|Bitki kökleri]]
[[Dosya:Wurzeln am Berghäuser Altrhein, Speyerer Auwald.JPG|thumb|250px|]]
[[Dosya:Koreni-00.JPG|left|thumb|Kök]]
'''Kök''', kara hayatına uymuş olan gelişmiş [[bitki]]lerde, genel olarak [[toprak]] içerisine doğru büyüyen ama nadiren toprak üstünde de bulunan bir organdır.
 
Görevi, bitkiyi toprağa bağlamak, topraktan [[su]] ve su içerisinde erimiş halde bulunan [[tuz]]ları (inorganik maddeleri) emerek gövdeye iletmektir. Kökler, besin maddeleri biriktirmek suretiyle depo [[organ]]ı vazifesini de görürler. Her ne kadar kök toprak içerisinde bulunuyorsa da, bazı bitkilerin kökleri [[hava]] veya su içinde de gelişebilir. Havada gelişen köklere hava kökleri, suda gelişen köklere su kökleri denir. [[Karayosunları]] ve [[eğrelti otu|eğreltiler]] gibi ilkel bitkilerde gerçek kök olmayıp, köksü (rizoid) uzantılar vardır.
9. satır:
Genel olarak dış görünüşü bakımından kökün gövdeden farkı, [[yaprak]] taşıyan düğümlere (nod) ve düğümler arasına (internod) sahib olmaması ve [[kloroplast]] ihtiva etmemesinden dolayı yeşil renkli görünmemesidir. Toprak altında bulunan kök ve yan köklerden ibaret kök sisteminin yüzeyi, toprak üstündeki gövde ve yan dalların yüzey toplamına eşit veya daha fazladır.
 
[[Çimlenme]]kte olan [[tohum]]dan süren genç kök, [[embriyo]]nun ''[[radikula]]'' (kökü verecek meristem bölgesi) kısmının gelişmesiyle meydana gelir. Genç bir kökte şu kısımlar ayırt edilir. En uç kısmında sarımsı veya kahverengimsi konik şeklinde [[kaliptra]] (yüksük) bölgesi, yukarıya doğru 1-2 1–2 mm uzunlukta uç ''[[meristem]]'' bölgesi, daha üstte uzama bölgesi, sonra kök tüylerinin bulunduğu ''[[kök tüyü]]'' bölgesi gelir. Kök tüylerinin bulunduğu bölgenin üstünde kök tüylerinin düşmesiyle koruma ödevini yapmak üzere meydana gelmiş koyu renkli mantarlaşmış koruyucu doku bölgesi bulunur. Suda çimlendirilen bir kısım tohumlar kök tüyleri bulundurmayabilirler. Kök tüyleri toprakta bulunan su ve tuzların emilmesine yardımcı olurlar. Kökler; ana kök, yan kök ve ek kök gibi çeşitlere ayrılırlar. [[Tohum]]un çimlenip, radikulanın gelişmesiyle meydana gelen köke, ana kök denir. Ana kökten belli bir açı teşkil edecek tarzda çıkan köklere yan kök denir. Yan kökler de dallanarak üçüncü-dördüncü ve daha fazla dereceden yan köklere ayrılabilir. Bazı bitkilerde ana kökün yerini, ömürleri bitkinin ömrü kadar uzun olmayan kökler alabilir. Bu köklere ek kökleri adı verilir. Ek kökler, vazife ve yapıları bakımından ana köklere benzerlerse de kökten başka bir organdan meydana gelirler. Soğanlı bitkilerde görülen kökler ek köklere örnek gösterilebilir. Bazı yapraklardan meydana gelen köklerle, eşeysiz üreme yoluyla bitkilerin çoğaltılmasında kullanılan dal [[Çelik (botanik)|çeliklerinin]] verdikleri kökler de ek köklere örnek gösterilebilir.
 
Kökler de temel vazifelerinden başka vazifeleri görmek üzere değişikliğe uğrayabilirler. Bazı baklagillerdeki yumru kökler, bitkiyi daha fazla derine çekerek daha sıkı tespit eden çekme kökleri, savunma vazifesini görmek üzere diken şeklini almış kökler, parazit bitkilerin üzerinde yaşadıkları bitkinin besin maddelerini emmek için bitkinin dokusuna gönderdikleri sömürme kökleri (havstoryum), hava içerisinde gelişen hava kökleri, su içerisinde gelişen su kökleri değişikliğe uğramış kök çeşitlerine örnek olarak gösterilebilir.
18. satır:
 
== Kaynakça ==
* Rehber Ansiklopedisi
 
{{Botanik}}
"https://tr.wikipedia.org/wiki/Kök" sayfasından alınmıştır