John Reed (gazeteci): Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
Esc2003 (mesaj | katkılar)
k clean up AWB ile
Merahm (mesaj | katkılar)
ö. t. 19 Ekim şablonda yer alan ö. t.'ni düzelttim. (bknz: https://global.britannica.com/biography/John-Reed)
11. satır:
| kaybolma_yeri =
| kaybolma_durumu =
| ölüm_tarihi = {{Ölüm tarihi ve yaşı|1920|10|1719|1887|10|22}}
| ölüm_yeri = [[Moskova]], [[RSFSC]]
| ölüm_sebebi = [[Tifüs]]
66. satır:
 
== Hayatı ==
Oregon eyaletine bağlı [[Portland]]'da doğan Reed, Atletizmeatletizme ilgili bir genç olarak iyi okullarda eğitim gördü. Maddi durumu iyi olan ailesinin desteğiyle [[Harvard Üniversitesi|Harvard]]'ı bitirdikten sonra İngiltere, Fransa ve İspanya'yı gezip,gezdi. Geri geridöndüğünde dönerekise [[gazetecilik]] mesleğini seçerek, yazı ve şiirler yazmaya, araştırmalar yapmaya başladı. ''"Sangor"'' adlı şiirinin beğeni toplamasının yanı sıra, ''"Paterson'da Savaş"'' adlı yazısıyla ABD gazetecilik tarihinde bir değişim yarattı. 1913'te Paterson, [[New Jersey]]'de ipek işçilerinin grevini izlediği sırada tutuklandı. 1914 yılında çalıştığı gazetenin görevlisi olarak gittiği Meksika'da gelişen siyasi devrim sürecini araştırırken [[Pancho Villa]] ile tanışıp dost oldu. Bir süre sonra bu konudaki anılarını ''"Başkaldıran Meksika"'' adlı yapıtında anlattı. İzlenimleri, [[Meksika]] devrimini ve Pancho Villa rüzgarını dünyaya tanıttı, ve sinema filmi olarak çekildi.
 
1916 yılında [[feminist]] yazar [[Louise Bryant]] ile evlendi. John Reed, Meksikalı kahramandan etkilenerek, [[proletarya]] hareketlerini desteklemeye başladı. [[I. Dünya Savaşı]]'nı izlemek için gönderildiği Avrupa'da Sırbistan, Bulgaristan ve Romanya'yı gezdi, savaş karşıtı dünya görüşü nedeniyle çok üstüne düşmeden, yaşadığı ve gördüğü olayları kitaplaştırmasının ardından, [[1917 Devrimi]] sürecinde Rusya'ya gelerek [[Bolşevik]]leri destekledi. Rusya'nın [[Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği|Sovyetler Birliği]]'ne dönüşmesi sırasındaki izlenimlerini ''"Dünyayı Sarsan On Gün"'' adlı yapıtında anlattı. 1918 yılında Sovyet Hükümeti'nden başkonsoloslukBaşkonsolosluk görevi alarak ABD'ne dönmesine karşın, Amerikan yönetimi bu görevi tanımadı. [[Amerikan Sosyalist Partisi]]'ne üye oldu.
 
Bolşevik lider [[Vladimir Lenin]], 1920 yılında [[ABD]]'deki işçilere ''[[Amerikan İşçilerine Mektup]]'' adında bir mektup göndermiştir. Bu mektubun ABD'ye ulaşması, kendisi gibi bir Bolşevik olan M. M Borodin tarafından organize edilmiştir. Mektup ve [[Rusya Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyeti]] Anayasası metni P. I. Travin tarafından, ABD'deki yetkililere teslim edilmiş ve ardından John Reed tarafından ABD basınında bütün tüm bu belgelerin ve mektubun yayımlanması sağlanmıştır. Mektupta ABD Başkanı [[Woodrow Wilson]]'a yeni Sovyet Hükümeti'ne karşı müdahalelerin durdurulması talebi bulunmaktadır. Mektubun biraz kısaltılmış versiyonu Aralık 1918'de bir New York dergisinde yayımlanmıştır. Mektup okuyucuları arasında ilgi uyandırmış ve birçok kopyası basılmış ve İngiltere, Almanya, Fransa'daki dergilerde yayımlanmıştır. Mektup, ABD ve Avrupa'da emek ve komünist hareketlerinin gelişmesine yardımcı olmuş ve Sovyet hükümetininHükümetinin barış yanlısı tutumu buralardaki işçilerin takdirini kazanmıştır. Ayrıca ABD'de, hükümetinHükümetin Rusya'ya müdahalesini protesto eden gösteriler düzenlenmiştir.<ref>Lenin’s Collected Works, [[Progress Publishers]], Moscow, Volume 28, 1965, s. 62-75</ref>
 
[[Dosya:JOhnReedFuneral1920Moscow-l.jpg|150px|thumb|left|Reed'in cenazesi, Moskova 1920]]
Partinin yayın organı sayılabilecek Voice of Labor (Emeğin Sesi) dergisinde yayımlanan yazıları nedeniyle hakkında soruşturma açılınca, sahte pasaportla Sovyetler Birliği'ne dönen John Reed, [[Komintern|III. Enternasyonal]]'in Yürütme Kurulu'na seçildi. Bakü'de katıldığı bir toplantıda yediği yiyecekler nedeniyle [[Tifüs]] hastalığına yakalanan yazar, Moskova'ya döndüğünde yaşamını yitirdi.

John Reed'in yaşam öyküsü, 1982'de ünlü ABD'li oyuncu [[Warren Beatty]], [[Diane Keaton]] ve [[Jack Nicholson]]'ın başrol oynadıkları ''"[[Reds (film)|Reds (Kızıllar)]]"'' adıyla sinemaya aktarılarak [[Akademi Ödülleri|Akademi]] ve [[Altın Küre Ödülleri|Altın Küre Ödülü]] aldı. ''Dünyayı Sarsan On Gün'' adlı eserini konu edinen aynı adlı bir film de Sovyet yönetmen [[Sergey Bondarçuk]] tarafından çekilmiştir. [[Lenin]], John Reed ve yapıtlarından övgüyle söz etmiştir.
 
== Yapıtları ==
Satır 91 ⟶ 93:
== Dış bağlantılar ==
* [http://www.marxists.org/archive/reed/ John Reed Internet Arşivi] "Marxists.org" sitesinde (İngilizce)
* https://global.britannica.com/biography/John-Reed
 
[[Kategori:1887 doğumlular]]