Delyo

DELYO Delyo (Bulgarca: Дельо trl: Del`o, bazen Делю, Delju) geç 17. ve erken 18. asırda Rodop Dağları'ndaki aktif olan bir Bulgar isyancı lideri (haydut, voyvoda) idi. Delyo 17. asırda Smolyan bölgesinde Belovidovo (bugünki Zlatograd) doğumludur. Rodop isyancılardan teskil silahlı müfrezelerin başına geçerek yerel Hristiyan Bulgar ahalinin islamlaşmasını durdurmak maksadıyla Osmanlıya karşı harekete geçti.

1720 senesinde islama ihtida etmeye zorlanmış 200 kişinin katliamının öcünü almak için kurulan gruba liderlik ederek Raykovo (Smolyan yakınlarında bir yerleşim) saldırmışlardır.

Delyodan 18. asırdan kalma bir belgede bahsedilmektedir.(ref. Енциклопедия България (in Bulgarian). том 2. София: Издателство на БАН. 1981.)

Delyo, Rodop halk kültüründe yer etmiştir.(ref. Бакалов, Георги; Милен Куманов (2003). "Дельо войвода". Електронно издание "История на България" (in Bulgarian). София: Труд, Сирма. ISBN 954528613X.)

Delyo yerel halkın koruyucusu ve yerel Osmanlı yetkilileri bir rakip olarak sunulur. Delyo tılsımlı olduğu için düşmanları onu sıradan kılıç veya silahla öldüremediği için gümüşten kurşun döktürmüştür.(ref.Стойкова, Стефана. "Дельо хайдутин". Българска народна поезия и проза в седем тома. (in Bulgarian). Т. ІII. Хайдушки и исторически песни. Варна: ЕИ "LiterNet". ISBN 978954-304-232-6.) Efsaneye göre Delyo fakir bir ustanın oğluydu. Amcası ona Yenice (Giannitsa)de terzilik öğretti. Gümülcine (Komotini)den Bulgarlarla tanışması üzerineö devam eden Osmanlı zulmüne karşı isyancı müfrezeleri tertip etti.(ref "Делю Войвода" (in Bulgarian). Община Златоград. Archived from the original on August 22, 2008. Retrieved 2009-02-16.)

Delyo hakkında en popüler halk parçası "Izlel e Delyo haydutin" ( "Çıktı gitti Haydut Delyo") Orta Rodoplardan çıkmış bir şarkı olup çeşitli sürümleri kaydedilmiştir. Bulgar halk şarkıcısı Valya Balkanska tarafından seslendirilen şarkı en bilinenidir. Bu şarkı çok kültürlü bir müzik seçkisi olan Voyager Altın Plakta yer alarak Voyager 1 ve Voyager 2 sensörle 1977 yılında uzaya fırlatıldı. (ref "Делю Войвода" (in Bulgarian). Община Златоград. Archived from the original on August 22, 2008. Retrieved 200902-16.)