Vikipedi

Gazneliler: Revizyonlar arasındaki fark

Etkileşimli olarak geçmişe göz at
[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
← Önceki sürümle aradaki farkSonraki sürümle aradaki fark →
İçerik silindi İçerik eklendi
GörselVikimetin
Hiroşi (mesaj | katkılar)
Devriyeler
38.318 değişiklik
→‎Kuruluş dönemi: düzeltme AWB ile
123. satır:
İşte bu Türk komutanlarından biri de Gazne Devleti'ni kuracak olan Alp Tegin'dir.<ref name="MerGD"/> Tahminen 890-891 yıllarında<ref name="MerGD"/> doğan Alp Tegin, Samanî emirine köle olarak satılmış ve onun hassa askerleri arasına dahil edilmiştir.<ref name="MerGD2">''Merçil'', Gazneliler Devleti, s.2</ref> Samanîlerin takdir ettikleri vasıflara sahip olmasından ötürü azat edildi ve kendisine bazı Samanî birliklerinin komutası verildi.<ref name="MerGD2"/> Bundan sonra ''hâcibü'l-hüccâb''lığa (bütün saray idaresinin başı) yükselmiştir.<ref name="Ger">''Gerdîzî'', s.381</ref>
 
Sarayda nüfuzunu arttıran Alp Tegin, 10 Şubat 961 tarihinde Samanî [[emir (ünvan)|emiri]] tarafından en yüksek askeri makam olan "Horasan sipehsâlârlığı"na getirildi. Ayrıca, onun yerine [[Hâcib|hâcib]] olarak yine onun bir [[gulâm]]ı getirilmesiyle saraydaki nüfuzunu devam ettirdi.<ref name="Ger"/><ref>''Nazım'', s.24</ref> Samanî Devleti'nin başına kimin geçeceği konusunda Alp Tegin'in etkili olması sonucu, Samanî sarayında Alp Tegin'in hâkimiyetinden ve her işe müdahale edişinden kurtulmak isteyen yeni bir grup ortaya çıktı. Samanî hanedan üyeleriyle ordu, Mansur bin Nuh'a sadakat yemini ederek onu tahta geçirdiler. Alp Tegin ise kendi adayını zorla tahta çıkarmak için çaba göstermeye çalışsa da, askerlerine güvenmediğinden Buhara üzerine yürümekten vazgeçerek kendi has gulâmlarıyla beraber [[Belh]]'e çekildi ve bu şehri aldı. Alp Tegin'e karşı olanlar [[I. Mansur (Samani)|I. Mansur]]'u onu yakalamak için ordu göndermeye ikna ettiler. Alp Tegin, kendisine doğru gelen 16.000 kişilik orduya karşı harekete geçerek [[Belh]] ile [[Hulm]] arasındaki, "Hulm Geçidi"nde yer tuttu ve 3.000 kişilik ordusuyla muharebeyi Nisan-Mayıs 962'de kazandı<ref name="Bosw">''Bosworth'', The Ghaznavids, s.37</ref> ve Gazne'ye doğru yürüyerek 4 aylık bir çaba sonucunda 12 Ocak 963'te Gazne'yi ele geçirip, Gazne Devleti'nin temelini attı.<ref name="Bosw"/>
 
Alp Tegin, [[Hindistan]]'a seferler düzenlemeye başladığı sırada (13 Eylül 963) hayatını kaybetti.<ref>''Bosworth'', The Ghaznavids, s.38</ref> Ölümünden sonra [[Gazne]]'de hâkimiyet kısa bir süre elden çıksa da yerine geçen oğlu [[Ebu İshak İbrahim]], Samanî emirinin de yardımıyla şehri yeniden ele geçirdi. Ebu İshak İbrahim'in oğlu olmadığından, 12 Kasım 966'daki ölümünden sonra onun yerine Türk komutanlarından [[Bilge Tegin]] seçilip, Samanî Devleti'ne bağlılığını bildirdi.<ref>''Merçil'', Gazneliler Devleti, s.6</ref> Buhara'daki Samanî komutanlarından Fâik, bağımsız bırakılmış bu Türk topluluğunu egemenliği altına almak için bir ordu gönderse de, ordusu mağlup edildi ve bir daha Buhara'dan Gazne'ye saldırı olmadı.
"https://tr.wikipedia.org/wiki/Gazneliler" sayfasından alınmıştır