Suriye Türkmenleri: Revizyonlar arasındaki fark

|ilgili gruplar = [[Irak Türkmenleri]] {{·}} [[Oğuz Türkleri]] ([[Türkiye Türkleri|Türkler]] {{·}} [[Irak Türkmenleri]]), diğer [[Türk halkları]]

}}

'''Suriye Türkleri''' ya da '''Suriye Türkmenleri''', [[Suriye]]'de yaşayan [[Türkler|Türk]] azınlıktır.

 

 

Suriye yönetimi tarafından azınlık olarak kabul edilmezler ve gündelik hayatta Türkmen olarak anılsalar da kayıtlarda “''Müslüman''” olarak geçmektedirler.<ref name=sibel>[http://www.21yyte.org/tr/arastirma/suriye/2011/08/25/6276/suriyenin-unutulmus-turkmenleri Sibel Kalemdaroğlu, '''Suriye’nin Unutulmuş Türkleri''', ''21. Yüzyıl Türkiye Enstitüsü, 25 Ağustos 2011,22]</ref> Nüfus sayımlarında milliyetleri ile sayılmadıklarından sayıları hakkında kesin bilgi yoktur. Çeşitli kaynaklarda 200.000 ilâ 3.500.000 arasında farklı tahminler verilmektedir.<ref name="Now"/>

10.ve 11. yüzyıllarda bu bölgeye yoğun Türk göçlerin gerçekleştiği Suriye’nin yönetimi, 1516’dan sonra [[Osmanlı Devleti]]’ne geçmiş ve bölge 1918 yılına kadar kesintisiz olarak 402 yıl boyunca Türklerin hakimiyeti altında kalmıştır. Bu dönemde Suriye’de Türkmen yerleşimi artarak devam etmiş ve bölgede önemli bir Türk nüfusu oluşmuştur. Konuştukları diller [[Arapça]] ve Türkiye Türkçesine çok yakın bir [[Türkçe]]'dir.<ref name=orsam/> Anadolu’daki uzantıları olan Türk boyları arasında inanç, gelenek ve folklorik pratikler bakımından çok önemli benzerlikler bulunmaktadır.

Günümüz Suriyesi’nde [[Baas Partisi|Arap sosyalizmi]] asimilasyon programları çerçevesinde, dil öğrenimlerini engellemiş, köylerinin isimlerini değiştirmiştir. Dillerini unutmuş olan Türkmenler kimliklerinin bilincinde olmakla birlikte yaşadıkları bölgenin dili, kültürü ile bütünleşmiştir. Küçük gruplar halinde yaşayanlar önemli ölçüde Araplaşmış; ancak büyük gruplar halinde yaşayan Türkmenler, milli benliklerini korumuşlardır.<ref name=orsam/> Türkmen kimliğinin ve haklarının korunmasını talep eden Türkmenler, [[Suriye İç Savaşı]]’nda muhalif hareketlerin içinde yer almaktadır.<ref name=orsam/>

 

{{Türkler}}

 

[[Yavuz Sultan Selim]], 1516 yılında [[Mercidabık]]’ta [[Memluklular]]’ı yenmesi ile Suriye topraklarında Osmanlı yönetimi başladı. Bölge 1918 yılına kadar kesintisiz olarak 402 yıl boyunca Türklerin hakimiyeti altında kaldı. Suriyeli Türkmenler Osmanlı kayıtlarında “''Halep Türkmenleri''” olarak yer aldı. Halep Türkmenleri has (padişah hassı) reayası idi ve bu statü onlara görece bir serbestlik sağlıyordu. Çoğu konar-göçer gruplar halinde yaşıyorlardı; kışları Halep civarında, yazlarını ise Sivas’a kadar uzanan Anadolu yaylalarında geçirirlerdi.<ref name=ayse>[http://www.radikal.com.tr/yazarlar/ayse-hur/megerse-suriyede-turkmenler-yasarmis-1169309/ Ayşe Hür, '''Meğerse Suriye’de Türkmenler Yaşarmış''', ''Radikal gazetesi, 5 Ocak 2014'']</ref>

 

 

[[93 Harbi]]'nden sonra Kafkasya'da yaşadıkları yerlerden ayrılmak zorunda kalmış Türkler'e Osmanlı Devleti Suriye'yi mesken gösterdi ve yeni bir göç dalgası oluştu.<ref name=usak/>

Osmanlılar [[I. Dünya Savaşı]]’ndan sonra bölgeden çekildi. 25-26 Ekim 1918 gecesinde Halep’i terk edip kuzeye çekilen orduların sonuncusu 7. Ordu idi ve başında [[Mustafa Kemal]] bulunuyordu. Ordunun çekilmesi ile Suriye tarafında kalmış olan Türkler, Müdafaa-yı Hukuk Cemiyetleri kurarak mücadeleye başlamışlardır. ''Suriye ve Filistin Kuvva-yı Milliye-i Osmaniye'' adıyla örgütlenen bölgedeki direnişin reisi “''Özdemir''” takma ismini kullanan ''Ali Şefik Bey''’dir.<ref name=emin/> Kurtuluş Savaşı boyunca bölgedeki Türkmen direnişinin temel hedefi Türkiye’ye katılmaktı. Şubat 1919 tarihinden 22 Ekim 1921 tarihli Ankara Anlaşması’na kadar bölgede Fransızlara karşı sayısız çatışma ve taarruz yaşanmış, bu çatışmalarda çok sayıda işgal askeri öldürülmüş veya esir alınmıştır.

 

 

Suriye’de büyük gruplar halinde yaşayan Türkmenler, milli benliklerini koruyabildikleri halde küçük gruplar halinde yaşayanlar önemli ölçüde Araplaşmıştır. Köy ve kasabalarda yaşamaya devam eden Türkmenler kendi aralarında Türkçe konuşmayı sürdürür. Şive ve edebiyatları bakımından Türkiye’nin bir uzantısı gibidir. Suriye’de konuşulan ağız, [[Hatay]] bölgesinde konuşulan Türkmen ağızlarının bir devamı niteliğindedir. Hama ve Humus Türkmenlerinin şivesi eski Osmanlı diline son derece yakındır.

Eğitim, Türkmenlerin en ciddi sorunlarından biridir.<ref name=emin/> Türkmen toplumunda okuryazarlık oranı, Suriye genel ortalamasına yakındır ancak Türkçe okur-yazar çok azdır. Türkçe yayın organları, 1922’den 1937’ye kadar, sürgündeki [[Refik Halit]]’in de katkılarıyla çıkan “''Doğru Yol''” ve “''Vahdet''” olmuştur.<ref name=orsam/> Türkmenler kendine “aydın sınıfı” denilebilecek bir eğitimli sınıf çıkaramamıştır.<ref name=emin>Ahmet Emin Dağ, '''Halep Türkmenleri''', ''Marmara Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü, Doktora Tezi, İstanbul, 2010''</ref>

 

Fransız mandası döneminde başlayan ve sonrasında da devam eden politikalar sonucu Türkmenler önemli oranda asimile olmuştur. Suriye hükûmeti tarafından Türkçe yer adları Arapça’ya çevrilmiştir.

Kendilerine örgütlenme hakkı tanınmamış Suriye Türkmenleri, Suriye İç Savaşı’nda muhalif hareketlere katılmışlardır<ref name=orsam/>

== Resimler ==

Dosya:Halepvikicizer.JPG|[[Halep]]'ten bir görünüm

Dosya:AlepFustuq.jpg|Fıstıklı baklava