'''İlhanlılar (İlhanlı) Devleti''', ([[Farsça]]: '''ایلخانیان''' ''Īlkhāniyān'' veya '''سلسله یلخانی''' ''Silsilaye Īlḫānī'') [[Cengiz Han]]'ın torunu [[Hülagû Han]] tarafından, merkezi [[Tebriz]] olmak üzere [[Azerbaycan]]'da kurulan [[Türkler|TürkMoğol]] devletidir (1256).
== Siyasi Tarihi ==
=== Hûlâgü Han ve büyük Ordusu ===
1243 [[Kösedağ Savaşı]]'nda Selçuklu Türklerini yenilgiye uğratan İlhanlılarMoğollar [[Ötüken]] merkezine bağlı olmak üzere, [[İran]]’a geçerek 1256 yılında başkenti Tebriz olmak üzere İlhanlı yönetimini kurdular. (İlhanlı: Hana bağlı topraklar) Başında da [[Hülagû]] [[Han]] bulunmaktaydı. 1256 yılında [[Alamut Kalesi]]ni ele geçirerek [[Bâtınî]]ler'in çalışmalarına son verdiler. 1258 yılında ise Bağdatı işgal ederek halifeliğe son verdiler. Bu orduyu Memlûk Sultanı [[Baybars]] mağlup etmeyi başarmıştır. Bu yenilgiden sonra Moğol İlhanlı devleti gerileme dönemine girmiştir ve bir süre sonra yıkılmıştır.
[[Azerbaycan]]'ı ele geçiren Hülagû Han, 1258'de [[Bağdat]]'ı alarak [[Abbasiler|Abbasî Devleti]]'ne son verdi. [[Anadolu Selçuklu Devleti]]'ni egemenliği altına aldı. İlhanlılarMoğollar, Anadolu'nun bilim, kültür ve ticaret merkezleri olan kentlerini yakıp yıktılar ve yağmaladılar. Bu dönemde Anadolu'da ticaret geriledi. Türkler, Doğu ve Orta Anadolu'dan batı bölgelerine doğru göç etmek zorunda kaldılar. İlhanlılarMoğollar, [[Anadolu Selçuklu Devleti]]'nin yıkılmasında önemli rol oynadılar. İlhanlılar döneminde Anadolu'nun büyük kısmı İlhanlılara'a ait olduğu için Orta Asya’dan Anadolu’ya yoğun Türkmen göçleri olmuştur.
İlhanlılar, Suriye ve Filistin'i işgalden sonra Mısır'a doğru ilerlemeye başladılar. Ancak Memlükler, [[Ayn-ı Câlut Savaşı]]'nda İlhanlıları yenilgiye uğratarak Filistin ve Suriye'den çıkardılar (1260). [[Memlûk Devleti|Memlûk]] Sultanı [[Baybars]], İlhanlıları ikinci kez [[Elbistan]]'da yenilgiye uğrattı (1277). Memlukler tarafından uğratıldıkları yenilgiler dışında savaş kaybetmediler.
İlhanlılar, [[Gazan Mahmud Han]] (1295-1304) zamanında Müslümanlığı kabul ettiler. BazıAslında görüşlerebu görebölgede(Iran'da)İslam buzaten sadeceyaygındı. yöneticilerBunla nezdindeanlatılmak biristenen fikiridarecilerin görüş değişikliğidir.; Amaancak aslenilhanlı böyleyöneticilerin değildi.tam Çünküanlamıyla Gazanİslamı Mahmudseçtikleri Han'dansöylenemez sonraancak islamiyetibölgedeki kabulhalkın edenMüslüman ilhanlılarolması anadoludafikir özelliklededeğişikliğini kayserikısmen civarındakide Bünyanolsa beldesisağlamıştır taraflarındadiyebiliriz medreseyine vede camilerİlhanlıların yaptırmıştırIran topraklarındaki Müslüman çoğunluğu baskı altında yaşıyordu.MahmudhanÇünkü yaptırdığıİlhanlı camiyöneticiler vegelişmekte medreselerdeolan İslamTibet Budizmi ve Diofizit'i dinine([[Nasturilik]]) katkılardateşvik bulunmuşturediyorlardı.
Gazan 1295'de Nevruz'un desteğiyle kuzeni Baydu'yu devirdi.[4] Yardımının karşılığı olarak Nevruz, Gazan'ı Müslümanlığı kabul etmeye razı etti. İslam'a girmesiyle beraber Gazan, adını Mahmud olarak değiştirdeğiştirdi. Ancak çeşitli kaynaklar Müslüman olmasına rağmen Moğol [[Şamanizm]]ini sürdürdüğünü ve [[Tengri]]'ye taptığını belirtirler. Gerçekten de Gazan hatır uğruna Müslüman olmuştu. Moğol şamanların İlhanlı İmparatorluğunda kalmalarına izin verilmiş ve nüfuzları hem Gazan hem de onun halefi Olcaytu saltanatında devam etmiş, ama daha sonra gerilemeye yüz tutmuşlardır.[5] Bundan önce [[Budizm]]'i benimsemişlerdi ve Müslümanlar'a karşı [[Hıristiyan]]larla ittifak kurmak istiyorlardı. 14. yüzyılın başlarında çıkan iç karışıklıklar sonucu İlhanlılar parçalandı (1336). İlhanlı topraklarının [[Azerbaycan]] bölümünde [[Çobanoğulları]], geriye kalan büyük bölümü üzerinde ise [[Celâyirliler Devleti]] kuruldu.
